-
‘Overheid kan en wil niet langer betalen voor uitzonderingspositie’
-
‘Ik sta wel open voor suggesties’
Door Marja de Vet
Schultz vindt het nog te vroeg om te concluderen dat de regeling niet gaat werken. ‘Maar ik sta wel open voor suggesties tot verbetering van het nu ingevoerde systeem. Daarbij vind ik het wel belangrijk dat de sector met één stem spreekt. Voor eventuele wijzigingen blijven de uitgangspunten van een kostendekkende exploitatie en de "vervuiler betaalt" overigens onverkort van kracht.’
Uitzonderingspositie
‘De overheid kan en wil niet langer betalen voor de uitzonderingspositie die de binnenvaart – als enige bedrijfssector in Nederland – hier tot voor kort in had’, schrijft Schultz. Ten tweede schrijft het internationale scheepsafvalstoffenverdrag (CDNI) voor dat er een voldoende dekkend netwerk is voor de afgifte van ‘overig scheepsbedrijfsafval’. De inzameling moet zowel praktisch als financieel adequaat zijn.
‘Rijkswaterstaat heeft over het inzamelingsnetwerk overleg gevoerd met de binnenvaartsector en heeft enkele varianten voorgelegd. De sector is echter niet tot een eensluidend antwoord of voorstel gekomen. Daarom is een variant ingevoerd, waarbij een afweging is gemaakt tussen enerzijds de kosten en anderzijds de wens tot een voldoende dekkend netwerk.
‘Het inzamelen en verwerken van afval is helaas een dure aangelegenheid. Een uitgebreider inzamelnetwerk zou een hoger tarief voor het abonnement betekenen; daar lijkt geen draagvlak voor te zijn bij de sector.’
Te weinig
Indien in een regio geen inzamelpunten langs vaarwegen beschikbaar zijn, kan de scheepvaart volgens de minister gebruik maken van alternatieve mogelijkheden zoals faciliteiten van havens en gemeenten. ‘Het staat de schipper ook vrij om zelf afspraken te maken met een inzamelaar.’
‘Overigens is vanuit de binnenvaartbrancheorganisaties aangegeven dat veel schippers huisvuil afgeven in havens waar zij via het havengeld voor betalen. Zij zouden daarom geen abonnement willen afsluiten om ook langs de rijksvaarwegen te kunnen afgeven.
‘Voor wat betreft het Twentekanaal en de Zuid-Willemsvaart kan ik u berichten dat op respectievelijk sluis Eefde en sluis Schijndel inmiddels huisvuilcontainers zijn geplaatst waar met een abonnement huisvuil kan worden afgegeven. Op de Maas vaart een milieuboot rond Maasbracht waar met een abonnement huisafval afgegeven kan worden. ‘
300 abo’s kostendekkend
Er zijn tot nu toe (stand begin januari 2014) circa 245 abonnementen afgesloten (circa 45 voor alleen KGA, en circa 200 volledige abonnementen voor KGA en huisvuil). Voor de berekening van een kostendekkende exploitatie is uitgegaan van een aantal van 300 abonnementen in combinatie met de thans vastgestelde abonnementsprijzen.
De prijs voor het abonnement wordt overigens steeds voor een jaar vastgesteld. Aan het einde van dat jaar kan de prijs op basis van voortschrijdend inzicht in de werkelijke kosten gewijzigd worden. Dit kan zowel leiden tot een verhoging als een verlaging van de abonnementsprijs. De schipper sluit ook steeds een abonnement voor een jaar af en kan dus per jaar kiezen of hij van het abonnement gebruik wil blijven maken.
Een verwachting voor de abonnementen is volgens Schultz lastig te geven. Het aantal is mede afhankelijk van externe factoren, zoals wat de andere verdragslanden en met name de buurlanden nu gaan doen, en of de (gemeentelijke) binnenhavens ook overgaan tot het invoeren van een systeem van afgifte tegen betaling.
Tijdelijk nationale regeling
Op de vraag waarom de minister niet gekozen heeft voor een internationale oplossing zoals in het CDNI-verdrag overeen is gekomen, zodat de afvalafgifte gratis kan zijn en de kostenverrekening met de sector kan plaatsvinden via een opslag op de brandstof, antwoordt de minister dat elk land deel C van het CDNI op dit moment op eigen wijze mag en zal invoeren. ‘Nederland heeft via het internationale overleg meerdere pogingen gedaan om een geharmoniseerde invoering te bewerkstelligen. Dat is besloten omdat de lidstaten van het CDNI voor een deel (met name deel C) voor de inzameling van deze afvalstromen nationaal zeer uiteenlopende systemen hanteren. De verdragspartijen hebben besloten om deze situatie tijdelijk te accepteren.’
Nederland zal zich blijven inzetten voor een internationaal geharmoniseerd systeem en zal daarbij verschillende mogelijkheden bekijken, laat de minister weten. Dit voorjaar staat de harmonisatie opnieuw op de internationale agenda. Het laten betalen voor de afgifte van huisvuil en niet-oliehoudend KGA via een opslag op de brandstof kan op dit moment niet. Daarvoor is een verdragswijziging van het Afvalstoffenverdrag noodzakelijk. Schultz: ‘Een dergelijke wijziging zou veel tijd vergen en bovendien is het de vraag in hoeverre het brandstofverbruik een eerlijke maat is voor de hoeveelheid huisvuil per schip. De verwijderingsbijdrage bij het bunkeren van brandstof is in het afvalstoffenverdrag exclusief bedoeld voor de afgifte van oliehoudend afval.’
Teleurgesteld
‘We zijn enigszins teleurgesteld’, zegt Leny van Toorenburg namens BLN Schuttevaer. ‘Maar we hebben met de gezamenlijke binnenvaartorganisaties nog deze maand een gesprek met de minister en ik blijf hopen dat we er samen uit gaan komen. Ik denk dat het de minister nog niet duidelijk is dat het zo niet gaat. Zeker is dat we van beide kanten water bij de wijn zullen moeten doen.’
Ook de actiegroep Vrouwen In de Binnenvaart (VIB) reageert teleurgesteld. ‘Wij blijven bij ons standpunt dat huisvuilafgifte sowieso gratis moet zijn’, zegt woordvoerder Marina de Waardt van het ms Goede Hoop. ‘Wij betalen al via andere wegen voor ons afval. Maar ook de VIB is bereid met de brancheorganisaties en de minister om tafel te gaan.’
De Algemeene Schippers Vereeniging (ASV) is niet verbaasd over de vasthoudendheid van de minister. ‘Ze reageert altijd zo’, zegt voorzitter Sunniva Fluitsma. ‘Er is geen echte communicatie met de sector en dat vinden wij jammer. Ze zegt dat wij de keus hebben gehad uit varianten voor huisvuilafgifte, maar dat was geen keus, want het ging tussen drie kwaden. Ze zegt dat de vervuiler betaalt. Nou ja, oké, maar dan moet het wel naar verhouding zijn en die verhouding is met dit systeem zoek.’
Het CBRB kon dinsdag nog niet reageren.
Locaties
In onderstaande tabel staan de locaties van de huisvuilcontainers en van de milieuboten, waar met een abonnement huisvuil afgegeven kan worden. Op deze milieuboten en bij de depots Volkerak en Nieuwegein kan ook KGA worden afgegeven.
| Locaties milieuboten | Aantal | Locaties gesloten huisvuil containers | Aantal |
| Milieuboot Werkendam | 1 | Tiel(Prins Bernhardsluis) | 3 |
| Milieuboot Dordrecht | 1 | Rijswijk(Prinses Marijkesluis) | 1 |
| Milieuboot Moerdijk | 1 | Wijk bij Duurstede(Prinses Irenesluis) | 4 |
| Servicekade Nieuwegein | 1 | Nieuwegein(Prinses Beatrixsluis) | 6 |
| Milieuboten Rotterdam | 3 | Nieuwegein(Plofsluis) | 1 |
| Milieuboot Geertruidenberg | 1 | Nieuwegein(langs afmeerplaats) | 1 |
| Milieuboot Delfzijl | 1 | Nieuwegein(bij KGA-depot) | 1 |
| Milieuboot Den Helder | 1 | Diemen(langs afmeerplaats) | 1 |
| Milieuboot Eemshaven | 1 | s Gravendeel(vluchthaven) | 1 |
| Milieuboot Harlingen | 1 | Volkerak sluiskolken Noord en Zuid | 4 |
| Milieuboot Urk | 1 | Schijndel (Sluis) | 1 |
| Milieuboot IJmuiden | 1 | Eefde (Sluis) | 1 |
| Milieuboten Amsterdam | 3 | ||
| Servicekade Volkerak | 1 | ||
| Milieuboot Arnhem | 1 | ||
| Milieuboot Lobith | 1 | ||
| Milieuboot Nijmegen | 1 | ||
| Milieuboot Maasbracht | 1 | ||
| Milieuboot Terneuzen | 1 | ||
| Milieuboot Vlissingen | 1 | ||
| Totaal | 24 | Totaal | 25 |
Alle andere containers, op diverse plaatsen in het land, zijn of worden binnenkort weggehaald. Rijkswaterstaat blijft de situatie volgen of het inzamelnetwerk voldoende is.
‘Voor de goede orde merk ik nog op dat de situatie langs de hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl in verband met de overdracht van de provincies naar het Rijk per 1-1-2014, nader bezien zal worden’, zegt Schultz. ‘Langs deze vaarweg zijn thans inzamelcontainers van de provincie aanwezig. Deze zullen op termijn worden vervangen door gesloten containers, dan wel worden verwijderd. Dit zal in overleg met de provincies gebeuren.’