‘Inmiddels varen er ijsbrekers op het Markermeer en de Randmeren en zijn we vandaag (12 februari 2021) begonnen op het IJsselmeer, Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl en de Twentekanalen.’ Zeinstra zet zich samen met collega Frank Krijgsman in voor de landelijke ijsbestrijding. ‘Wij sturen 8 regionale ijscoördinatoren aan die verdeeld zijn over 9 deelgebieden. Zij zijn ervaren, kennen het gebied en weten wanneer de inzet van ijsbrekers noodzakelijk wordt.’
Advies regionale ijscoördinatoren doorslaggevend
Het werk begint pas écht als de vorst aanhoudt. ‘De regionale ijscoördinatoren worden actief, zodra het dusdanig koud is dat wij het spannend vinden worden. Wanneer het water nog hartstikke warm is en het gaat 1 nachtje vriezen, hoeven we niet in te grijpen. Maar zodra een serieuze vorstperiode de kop opsteekt, moeten we echt opletten. Zo zijn in het afgelopen weekend (6-7 februari 2021) de eerste coördinatoren ingezet en volgden deze week de coördinatoren van de resterende gebieden.’
‘De regionale ijscoördinatoren bepalen het moment waarop de ijsbrekers ingezet worden. Zij maken deze inschatting op basis van de actuele omstandigheden op de vaarroutes. Zodra ijsschotsen gaan stapelen en het ijs op bepaalde plekken heel dik wordt, krijgt de scheepvaart te maken met hinder en gaan wij ijs breken.’
‘In deze beslissing nemen zij ook de signalen mee die ze krijgen vanuit de scheepvaart en van de ijswaarnemers, die de dikte van het ijs en de locatie van ijsschotsen monitoren.’
IJsbrekers in actie
‘Op het Markermeer, de Randmeren, het IJsselmeer, Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl en de Twentekanalen zijn de ijsbrekers al in de weer. Bij het Markermeer bijvoorbeeld hebben we met Noordoostelijke wind te maken en drijven de schotsen bij elkaar voor Amsterdam. Daar heeft de scheepvaart last van en daarom zijn nu in totaal 13 ijsbrekers actief om de vaargeul open te houden. Verder hebben we nog eens 3 ijsbrekers paraat liggen op verschillende locaties in het land. Mocht de situatie veranderen dan kunnen deze ingeschakeld worden. Deze liggen stand-by en kunnen zodra het nodig is, binnen 2 uur in actie komen.’
De ideale ijsbreker bestaat niet
‘Er is geen standaard prototype van een ijsbreker’, vertelt Zeinstra. ‘De romp moet in ieder geval stevig genoeg zijn en hij moet genoeg vermogen hebben om door het ijs heen te komen. Daarnaast maakt de rompvorm veel uit. Als je een hele rechte vorm hebt dan komt het schip nooit door het ijs heen en sneller vast te zitten in vaargeulen of bochten.’
Sneeuwbaleffect
‘Mooi aan de inzet van ijsbrekers is het sneeuwbaleffect dat het oplevert. Door ijsbrekers bevorderen we de doorgang van de scheepvaart. Vervolgens zorgt de scheepvaart er weer voor dat de vaarweg vrijgehouden wordt van verdere ijsvorming. Op die manier helpen we niet alleen de scheepvaart, maar beschermen wij ook onze dijken, oevers, bruggen en sluizen.’
Nog geen vaarverbod
‘Vooralsnog is er geen gevaar voor schepen. Onze inzet is puur voor een vlotte doorvaart en ter bescherming van onze objecten op en langs het water. Zodra het ijs zwaarder wordt en veel schepen problemen krijgen door de ijsgang, mogen de schepen niet meer zelfstandig varen en gaan we konvooi varen. Een groep schepen wordt dan door meerdere ijsbrekers over het traject begeleid. Als de konvooien niet meer veilig kunnen varen, dan komt er een vaarverbod. Hier hebben we 3 jaar geleden een keer mee te maken gehad, maar voor nu is dat nog niet aan de orde.’
Op www.vaarweginfomatie.nl worden de ijskaarten in Nederland gepubliceerd. Daarop is te zien wat de toestand is op de vaarwegen.
Lees ook: