‘De aandrijflijn in zowel de Waal- als kanaaltoren vertonen slijtage en zijn hard toe aan een revisie. Dat is de grootste klus’, vertelt Thielking in het bediengebouw van sluis Weurt. De revisie is onderdeel van groter onderhoud aan de sluis, dat sinds begin dit jaar wordt uitgevoerd. Daarvoor zou de westkolk, die bestaat uit drie ’torens’ met een hefdeur, in eerste instantie vier maanden lang worden gestremd. Dit stuitte op groot verzet uit de binnenvaartsector.
Deur op bokken
Rijkswaterstaat ging daarom opnieuw aan de tekentafel. De stremming is teruggebracht tot één maand, van 30 april tot 31 mei is de westkolk gesloten voor de scheepvaart. Dat is gelukt door het kanaalhoofd van de sluis, die het Maas-Waalkanaal met de Waal verbindt, grotendeels aan te pakken in een nog draaiende sluis, legt Thielking uit. ‘De hefdeur is op bokken gezet, waardoor de schepen onder de deur door kunnen varen.’
Tekst gaat verder onder de foto
Omdat de sluis over een derde deur beschik, kan deze worden opgedeeld in twee kolken. Van de 250 meter is nu 140 meter beschikbaar, het deel tussen de middendeur en Waaldeur. Ondertussen is de aandrijflijn in de kanaaltoren gereviseerd. Daarvoor moesten onder meer tandwielen met een diameter van twee meter door het dakluik uit de toren worden gehesen en kwamen er nieuwe tandwielen voor in de plaats. Prijs per tandwiel: 80.000 euro.
‘Grootste pijn’
Op 30 april gaat de sluis toch een maand dicht. Rijkswaterstaat verricht in die periode veel verschillende werkzaamheden. ‘We gaan het kanaalhoofd weer in bedrijf nemen, die kabels moeten even inlopen. We vervangen de camera’s en herstellen aanvaringsschades aan de deuren. Ook zetten we de deur in het Waalhoofd op bokken.’
Tekst gaat verder onder de foto
Na die maand reviseert de vaarwegbeheerder de aandrijflijn in de Waaltoren. De westkolk is dan gedeeltelijk beschikbaar: te weten de 110 meter lange deelkolk tussen de kanaaldeur en de middendeur. Deze situatiet duurt tot 2 augustus, vanaf dan is de hele westkolk weer beschikbaar. In die periode, van 31 mei tot 2 augustus zit de ‘grootste pijn’ voor de binnenvaart, vertelt Thielking. En dus niet in de volledige stremming in mei. ‘De komende maand is de westkolk helemaal gestremd en moet alles via de oostkolk. Beide kolken zijn even lang, dat is het probleem niet.’ Jaarlijks passeren 28.000 schepen het sluiscomplex. Volgens Thielking kan de oostkolk de extra schepen in mei aan.
Aandrijflijn
De aandrijflijnen voor de drie deuren zijn identiek. De hefdeuren werken anders dan veel hefdeuren in andere sluizen, vertelt Arjan Thielking. ‘De gemeente wilde destijds ranke en slanke torens. Dat was in. Daardoor is er in de toren geen ruimte voor een contragewicht om de deur mee omhoog te hijsen, zoals bijvoorbeeld in Eefde.’
De hefdeuren op Weurt worden omhoog gehesen door een elektromotor van 812 kW die twee rondsels aandrijft. Die brengen beide een groot tandwiel in beweging. Die tandwielen zitten links en rechts boven in de toren. Aan de grote tandwielen zit een kabeltrommel. Via de kabels, aan beide zijde van de deur, gaat de deur omhoog of naar beneden.
Tekst gaat verder onder de foto
‘Maar wanneer de waterstand bij Lobith onder de 9,30 meter komt, wordt het hier spannend. De aflaaddiepte in de oostkolk komt dan namelijk op 3,75 meter. Dat is het kantelpunt.’
De Waal is de afgelopen decennia dieper en dieper geworden, maar de drempel van de in 1927 geopende oostkolk ligt nog op dezelfde hoogte. Daardoor is de oostkolk kwetsbaar voor laagwater. En laagwater is in de zomerperiode vaak een groter probleem dan in mei.
Bij een stremming van de oostkolk in de zomer kunnen kleinere schepen wel via de halve westkolk, maar schepen langer dan 110 meter kunnen deze periode niet via het Maas-Waalkanaal. Dat raakt vooral schepen die van Duitsland naar Limburg moeten. Die zouden normaal het Maas-Waalkanaal gebruiken. Omvaren via sluis Andries kan, maar niet voor schepen langer dan 110 meter. ‘Die moeten dan echt ver om. Wij hebben dit onderhoud tijdig aangekondigd. Ik denk dat verladers de mogelijkheid hebben gehad zich voor te bereiden. Zij zullen op dit traject niet kiezen voor een 135-meter schip de komende maanden.’
