• BLN-Schuttevaer IJsseldelta-Zwartewater kiest nieuwe voorzitter en verjongt

Door Patrick Naaraat

De Weerd memoreerde dat de scheepvaart tot in de jaren ‘80 van de vorige eeuw regelmatig het sluizencomplex tussen het IJ en Markermeer kon passeren zonder te hoeven schutten. ‘Dat was bijna dagelijks gebruik, vooral tijdens de bietencampagne.’ Rijkswaterstaat is volgens De Weerd al lang op de hoogte van deze wens van BLN-Schuttevaer.

‘Er is ons nu toegezegd dat dit zal worden onderzocht. Jammer dat dit pas na zo lang aandringen gebeurt. Eigenlijk zou Rijkswaterstaat dit uit zichzelf moeten doen voor een vlotte doorvaart.’ Daarbij wees De Weerd ook op de onbetrouwbaarheid van de duwvaartsluis in het Oranjesluis-complex. Die kampt herhaaldelijk met ernstige storingen, terwijl een structurele aanpak uitblijft.

Onkunde

Voor een goedgevulde zaal met vooral oud-varenden in Hotel Zwartewater, sprak De Weerd zijn zorgen uit over de beleidspraktijk van de overheid. ‘Er is wel geld bij Rijkswaterstaat, maar te weinig deskundigheid en mankracht om snel en adequaat te handelen. Hierdoor ontstaan onverwachte stremmingen met grote imagoschade voor de binnenvaart als gevolg.

‘Vorig jaar vertelde ik u al dat vijf miljoen beschikbaar was voor betere bediening van onder meer de Roggebotsluis in de Randmeren. Wel, die miljoenen liggen er nu nog steeds. Er moest namelijk eerst een manager worden aangewezen om dit geld uit te delen. Dat kan hij dan weer niet alleen, dus een assistent erbij. Vervolgens moest nogmaals de noodzaak van de besteding worden onderzocht. Nu worden in januari afspraken gemaakt over de exacte invulling. Voordat die mensen dan op de sluis zitten is er weer een half jaar voorbij.’

Vanuit de zaal werd geopperd dat Rijkswaterstaat de uitbesteding van werk zou moeten stoppen en onderhoudsmensen weer zelf in dienst moet nemen. Een ander wilde dan ook gelijk de bediening op afstand terugdraaien vanwege bewezen onveiligheid. Maar dat laatste is volgens De Weerd ondenkbaar.

Rivierbeleid

Ook landelijk voorzitter Erik Schultz van de nautisch-technische BLN-ledengroep Koninklijke Schuttevaer benadrukte het belang van vaarwegonderhoud. ‘Behalve onderhoud, onderhoud en onderhoud, zijn ligplaatsen ons thema voor 2020. Er is al een groot tekort en de ligplaatsen die er zijn worden bedreigd. Zo vernamen we dat men autosteigers zou willen vrijgeven voor de passagiersvaart. Dat moet niet gebeuren.’

Ook internationaal ziet Schultz het ligplaatstekort alleen maar toenemen. ‘Neem het Mainz-dossier, dat gaat niet de goede kant uit. Er is teveel politieke druk van bewoners. Ik zie de ligplaatsen in de Zollhafen niet terugkeren.’

10% lading naar spoor

De lange periode van extreem lage waterstanden in de Rijn in 2018 is nog steeds onderwerp van discussie. Schultz stelde dat de Duitse industrie jaarlijks zo’n 180 miljoen ton laat vervoeren per binnenvaartschip, maar dat de grilligheid van de rivier er nu toch voor heeft gezorgd dat zo’n 10% is overgeheveld naar het spoor. ‘Dat kon het spoor aan, omdat het grote partijen kolen is verloren, vanwege sluiting van kolencentrales.’

Vanuit de zaal vroeg oud-schipper Ger Veuger om een ander rivierbeleid. ‘Of we houden de rivier breed en ondiep, of smal en diep. We hebben de Waal breed gemaakt voor de zesbaksduwvaart. Maar dat heeft de binnenvaart geen goede dienst bewezen. We moeten de rivier weer versmallen.’

Schultz is wat dat betreft hoopvol over het ‘Integraal Riviermanagement’ dat de regering  heeft aangekondigd. Hij is het met Veuger eens dat moet worden gekeken naar ‘verkrapping’ van de rivier bij laagwater. ‘Daar is nog veel meer onderzoek voor nodig. De Zwitsers denken ondertussen ook na over het langer vasthouden van water, bijvoorbeeld door het peil in het meer van Constanz een meter te laten stijgen.’

Zuiver meten

Gastspreker Henk van Laar van Covadem BV zei daarover dat niet elk land zijn eigen oplossing moet gaan zoeken voor rivierproblemen. ‘Dat is wel het laatste wat we moeten hebben.’

Van Laar was uitgenodigd om uitleg te geven over Covadem. Idee hierachter is dat de actuele waterdiepte op de rivier niet alleen wisselt, maar feitelijk zelfs onbekend is. Dat zou anders zijn als alle vrachtschepen op de rivier de diepte peilen en die informatie centraal wordt verzameld. Met behulp van die gegevens zouden schepen gemiddeld meer lading kunnen meenemen en brandstof kunnen besparen. Met andere woorden, daar is geld mee te verdienen.

Covadem bouwde het systeem hiervoor en circa 100 schepen nemen intussen deel. ‘Maar er zijn 300 schepen nodig. Daarom hebben we nu een nog aantrekkelijker aanbieding, waardoor u kosteloos kunt instappen. (Kijk voor de voorwaarden op www.covadem.org – red.)

Hogere eisen

Directeur Arjen Mintjes van de Maritieme Academie in Harlingen was op uitnodiging naar Overijssel gereisd om te wijzen op de grote veranderingen die gaande zijn in het Europese binnenvaartonderwijs. ‘U bent de laatste beroepsgroep in de transportsector waarin iemand zonder iets te kennen of kunnen toch iets kan worden.’ Hij doelde daarbij op de mogelijkheid dat een ‘van straat geplukte’ deksman na enkele jaren vaartijd, zonder officiële opleiding, als stuurman aan de slag mag.

Volgens Mintjes leidt dit tot gevaarlijke situaties en het gaat ook tot het verleden behoren. Vanaf 1 januari 2022 moet iedereen in Europa zijn getraind en opgeleid om een schip te besturen. Daarvoor worden de modernste middelen ingezet, zoals vaarsimulatoren. Ook wordt een basis-veiligheidstraining verplicht en onder meer het vaartijdenboek gedigitaliseerd. ‘Dan is de tijd van het grote leugenboek voorbij.’

Ook zei Mintjes te verwachten dat de dekbemanning op termijn alleen nog uit buitenlands personeel bestaat, omdat er steeds minder Nederlandse jongens voor te vinden zijn.

Schipper en tevens kersvers afdelingsbestuurslid Lauwrens Faasse reageerde vertwijfeld. ‘Denkt u niet dat dit hele onderwijssysteem juist nog meer mensen zal wegjagen uit de binnenvaart? Het bezorgt mij hartkloppingen.’

Mintjes antwoordde dat ook BLN-Schuttevaer er welwillend aan heeft meegewerkt en beter onderwijs per definitie goed is voor de sector. ‘Om uw beroep aantrekkelijk te maken moet u laten zien dat u een moderne bedrijfstak bent.’

Afscheid

De afdeling IJsseldelta-Zwartewater is de bakermat van Schuttevaer en bestaat dit jaar 170 jaar. Penningmeester Roelof Huls bracht dit in herinnering en het bestuur liet voor de leden en genodigden 96 speciale snoepblikken maken als aandenken aan dit heuglijke feit.

Vandaag op 170e jaarvergadering afscheid genomen als voorzitter van de afd. IJsseldelta-Zwartewater v/d Koninklijke BLN-Schuttevaer. Met plezier een bijdrage geleverd aan het versterken van binnenvaart en vervoer over water. @BLN_tweets @schuttevaer @scheepvaartkrnt #blueroad pic.twitter.com/6TUl5asGiN

— Wolbert Meijer (@wolbert_meijer) December 27, 2019

Afdelingsvoorzitter Wolbert Meijer nam vrijdag na drie jaar afscheid. Hij stelde zich niet herkiesbaar, omdat het werk zich moeilijk laat combineren met zijn taken als wethouder en loco-burgemeester van Heerde. Hij wordt opgevolgd door vice-voorzitter Arend Horrel. Ook Rein Schut nam afscheid, maar zijn vrouw, regiocoördinator  Centraal- en Oost-Nederland Fiona Oomen, nam het stokje van hem over. Ook Lauwrens Faasse (35) werd nieuw in het bestuur gekozen. Hij komt uit een schippersfamilie en is sinds 2017 schipper-eigenaar van een 1000-tonner.