Een RI&E beschrijft de arbeidsrisico’s en bevat een plan van aanpak met maatregelen om die risico’s te beperken. Ook moeten arbeidsongevallen uit het verleden erin staan. De Bakker weet dat het veel werk is. ‘Zeker de eerste keer is het een hele kluif om op orde te krijgen. Maar daarna is het een kwestie van bijhouden.’
Handig hulpmiddel
De procedure schrikt bedrijven nogal eens af en vele schakelen er een externe partij voor in. Toch adviseert De Bakker om de inventarisatie en evaluatie (ook) zelf te doen. ‘Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) heeft er een handig hulpmiddel voor. Daarmee kun je zelf aan boord alles in kaart brengen. Niet alleen omdat het verplicht is, maar vooral omdat het goed is om je bewust te zijn van de risico’s.’
Wanneer bijvoorbeeld de autokraan wordt vervangen door een nieuwe, is dat hét moment om de risico-evaluatie op dit punt opnieuw te beoordelen, stelt De Bakker. ‘Weet iedereen aan boord hoe de nieuwe bediening werkt? Moet je over een hijsbewijs beschikken? En het kan sowieso van nut zijn om periodiek de gebruiken door te spreken. Het zijn soms heel logische dingen, maar het kan geen kwaad. Let op je omgeving, vraag er een paar extra ogen bij en waarschuw mensen in de buurt.’
Verantwoordelijk
Er is geen vaste termijn voor vernieuwing van de RI&E. ‘Maar de Arbowet eist wel dat hij aantoonbaar actueel is. Met name het plan van aanpak. De RI&E moet worden aangepast als werkmethoden of werkomstandigheden veranderen. Of als er nieuwe technische oplossingen komen. Dat is bijvoorbeeld bij een nieuwe autokraan, maar ook aan de procedures wanneer je overgaat naar dieselelektrisch varen.’
Tekst gaat verder onder de foto.
Niet elk risico kan worden vermeden, een ongeluk kan altijd gebeuren. ‘Maar het is wel zo dat wanneer er een ongeluk gebeurt, je als schipper moet kunnen aantonen dat je er alles aan hebt gedaan om het te voorkomen. Voor 99% van de gevallen is dat al ondervangen in de inventarisatie. Het invullen van de RI&E betekent niet dat je bent gevrijwaard, maar het is wel dé manier om aan te tonen dat je er alles aan hebt gedaan.’
En ook voor schippers zonder personeel is het van meerwaarde. ‘Misschien doe je al jaren iets op een bepaalde manier. De RI&E biedt ook een frisse blik op de werkzaamheden aan boord. Dat kan nooit geen kwaad.’
Hijsbewijs
‘En dan nog even over het hijsbewijs. Is dat verplicht voor bemanningsleden die met een autokraan of bunkergiek werken? Nee, in de basis niet. Maar in de machinerichtlijn, de gebruikershandleiding of het CE-certificaat van de fabrikant kan staan dat alléén bevoegde personen met een hijsbewijs het hijsmiddel mogen gebruiken. Ga dit na. En er is nog een reden waarom het zinvol kan zijn de bemanning op cursus te sturen. Bij controle, en zeker bij een ongeval, moet de werkgever aantonen dat medewerkers voldoende zijn opgeleid: het hijsbewijs is daarvoor een goed middel.