Afgelopen maand werden de extreem milieuvriendelijke containerschepen Den Bosch Max Groen en Den Bosch Max Blauw gedoopt bij de BCTN-terminal in Den Bosch. De twee schepen zijn een gezamenlijk project van BCTN en NedCargo.
De zusterschepen gaan tussen Den Bosch en Rotterdam en Antwerpen varen. In eerste instantie nog dieselelektrisch, maar nog dit jaar wordt de overstap gemaakt naar volledig elektrische voortstuwing met batterijcontainers.
Business case
Valt die ontwikkeling toevallig samen met de recente bekendmaking in Brussel van de plannen om de scheepvaart klimaatneutraal te maken voor 2050? ‘Die plannen liepen eigenlijk parallel aan elkaar. Wij dachten op een gegeven moment: we investeren in kranen voor 20 jaar en slaan kades voor 50 jaar. Maar we huren scheepsruimte per jaar. We investeren al zoveel in de infrastructuur, dus dan kunnen we dat ook doen in de schepen’, zei Antvelink in de Schuttevaer-studio.
Daar had BCTN ook wel oren naar. ‘Joop Mijland van BCTN zag meteen een businesscase. Hij zei: wij hebben daar een sluis en daar passen schepen van 90 x 11,40 meter door. Die nemen 90 tot 108 teu mee. Als wij dat met een nieuw scheepsontwerp doen met 124 teu, dan vervoeren we dus elke reis 24 containers gratis.’ Dus het was inderdaad een businesscase en een zo duurzaam mogelijke. Want dat verlangen onze klanten.’
Maatschappelijke druk
De schepen gaan bier vervoeren voor een Heineken. ‘Dat is een heel vaste stroom, want de komende 10 jaar drinken we nog wel bier.’
Bovendien is er voldoende retourlading voor de schepen. ‘Dat maakt het concept nog rendabeler.’
De grote klanten van NedCargo zijn zeer geïnteresseerd in duurzaam vervoer. ‘Er wordt niet meer betaald, maar er is wel grotere commitment. En je wordt er door de maatschappij toch echt op aangekeken als je je producten nog vervoert met oude vrachtwagens of schepen.’
Dat de particuliere, en vooral kleinere, binnenvaart niet veel merkt van die steun van verladers, is volgens Antvelink niet verwonderlijk. ‘Kijk, in de containers is het een actieve vraag vanuit verladers. Maar vervoer je steenkool of staal, dan merk je toch dat daar veel verladers en bevrachters tussen zitten die daar minder om geven.’
Actieradius
Rond Kerstmis 2018 werd het plan geschetst en kort voor de Coronacrisis werd getekend. ‘Toen ging China opeens plat en werd daar niks meer gebouwd’, herinnert Antvelink. ‘En toen wij op een gegeven moment de eerste coronagolf kregen, gingen ze in China weer aan de slag.’
In de zomer van 2020 zijn de casco’s naar Nederland gekomen en afgebouwd.
Ze zijn ontworpen met een kleinere machinekamer om zo meer containers te kunnen vervoeren. ‘Daarom zijn de generatoren ook voor in het schip gezet. Daar komen op een geven moment de batterijcontainers.’
De batterijen hebben een actieradius van ongeveer 60 kilometer. ‘Maar daar zijn we nog mee aan het experimenteren. Belangrijk is dat je de batterijen kunt wisselen. Daar wordt nu infrastructuur voor gebouwd in Alphen aan den Rijn, Moerdijk, Den Bosch en binnenkort in Rotterdam en Alblasserdam.’
Antvelink merkte in het begin wel dat één schip met batterijen uitrusten te duur zou worden. Totdat ING, Engie en het Havenbedrijf Rotterdam aan de slag gingen met de plannen, wat resulteerde in Zero Emission Services (ZES). ‘Het is minder duur als je een poule hebt met een management company.’
Waren de plannen voor het wisselbatterij-concept ook doorgegaan zonder publiek geld? ‘Ja, de schepen die nu gaan varen zijn heel efficiënt en kunnen 25% meer containers meenemen. Dat is het leuke ervan. En we moeten de verduurzamingsplannen ook omarmen, wij moeten koplopers zijn voordat andere landen ermee aan de haal gaan.’
Stoere plannen
Binnenvaartexpert Kees de Vries, eveneens te gast bij Studio Schuttevaer, voorspelt dat door de Fit-for-55 plannen van Eurocommissaris Frans Timmermans heel wat gaat veranderen. ‘Die plannen zijn heel stoer. En het is nogal wat, ook al is het nog niet definitief. Maar er moet duidelijk iets gebeuren.’
Ook de klanten van grote bedrijven zoals Tata Steel en Nourion willen volgens De Vries ook producten die schoon zijn geproduceerd en vervoerd. ‘Er speelt wel enige druk van de consument om te verduurzamen in de transport. Als Nourion NPRC niet had gevraagd of schepen mogelijk op waterstof konden varen, dan was dat nu niet gebeurd.’
Wel denkt De Vries dat we de vergroening geleidelijk moeten implementeren. ‘We gaan experimenteren met verschillende brandstoffen. En het gaat niet alleen om elektrisch varen of op waterstof, maar echt om de combinatie. En een deel van de binnenvaartvloot zal altijd kiezen om te varen met een verbrandingsmotor.’
Hoe moeten schippers die plannen omarmen, als verladers en bevrachters hen geen helpende hand toesteken? ‘Het is verstandig met hen om tafel te gaan. Maar bedenk wel: zij staan waarschijnlijk niet open voor een individuele schipper, maar wel voor een coöperatie. Zet dus in op die samenwerking.’
Lees ook: