De kottervloot heeft het zwaar vanwege verlies aan visgronden als gevolg van Brexit, windparken en het verbod op bodemberoerende visserij in natuurgebieden. De helft van de boomkorkottervloot is intussen gestopt en heeft een beroep gedaan op de saneringsregeling.
Wageningen Economic Research (WEcR) heeft onderzoek gedaan naar de omvang van bedrijven aan wal die afhankelijk zijn van de Noordzeevisserij. Daaruit blijkt dat in 2021 314 visserijbedrijven aan de wal ten dele afhankelijk waren van de Noordzeevisserij. Samen waren zij goed voor 5,8 miljard euro omzet, waarvan 2,9 miljard euro direct was toe te wijzen aan Noordzeevis. De bedrijven boden samen werk aan 12.600 personen. Ter vergelijking, de Noordzeevisserij was in 2021 goed voor een omzet van 344 miljoen euro en telde zo’n 1800 opvarenden. WEcR concludeert uit gesprekken met de sector dat vooral de havens met faciliteiten voor grote kotters worden geraakt, zoals IJmuiden, Urk en de Kop van Noord-Holland.
Importvis
Het ministerie ziet echter ook een lichtpuntje. ‘Zo heeft de opkomst van de flyshoot-techniek ervoor gezorgd dat afname van aanvoer op visafslagen enigszins is gecompenseerd en er meer vraag is naar nieuwbouwschepen. Visverwerkers zoeken naar nieuwe verdienmodellen. Velen zijn al uitgeweken naar importvis. Een andere mogelijkheid is volgens de onderzoekers dat zij zich richten op verwerking van viskoppen, -graten en andere delen van de vis in voedingssupplementen, zoals gezonde sportdrankjes, visolie en omega-3 capsules’, schrijft het minsiterie van Landbouw, Natuur en Viskwaliteit.
Om bedrijven en gemeenschappen de kans te geven zich aan te passen is nu 30 miljoen euro beschikbaar gesteld. Dit geld komt uit de eerder gereserveerde 199 miljoen euro uit het Klimaatfonds.
Het Bestuurlijk Platform Visserij van gemeenten en provincies maakt de komende tijd een visserij-ontwikkelplan. Het plan gaat per regio beschrijven wat financieel nodig is. Op basis daarvan gaat de minister het geld verdelen. De verwachting is dat in de eerste helft van 2024 de verschillende regio’s het ontwikkelplan kunnen uitvoeren.
Erfgoed behouden
‘Werken in de visserij is niet zomaar een beroep. Het is een manier van leven waar families in hechte gemeenschappen al generaties nauw bij betrokken zijn’, zegt Adema over zijn besluit. ‘Inkrimping van de kottervloot heeft daardoor grote sociale en economische impact aan wal. De ketenbedrijven bieden werkgelegenheid aan duizenden mensen. Ik vind het dan ook enorm belangrijk oog te hebben voor de gevolgen die de transitie van de Noordzeevisserij aan de wal heeft. Met de 30 miljoen euro die ik nu beschikbaar stel zet ik in op behoud en ontwikkeling van de visserijketen én hulp aan visserijgemeenschappen om hun culturele erfgoed levend te behouden.’
Lees ook: