nul uitstoot en duizenden Nikes

Eerste keer emissieloos: mee op de maidentrip van H2 Barge 1

Vers geschilderd in felgroene verf ligt de FPS Maas donderdag 25 mei afgemeerd aan de kade van de BCTN containerterminal in Alblasserdam. Het revolutionaire op waterstof varende 110-meterschip ligt klaar voor haar maidentrip richting Rotterdam. Daar zal ze officieel haar nieuwe naam krijgen. Een bijzondere tocht, want het gaat om het allereerste emissieloze binnenvaartschip ter wereld. Schuttevaer vaart mee.

Het 110 meter lange containerschip H2 Barge 1 ging op haar maidentrip van Alblasserdam naar Rotterdam. Foto Future Proof Shipping

Aan de kade blijkt direct dat de retrofit van het schip meer inhield dan een nieuwe, emissieloze krachtbron. De FPS Maas heeft haar blauw en oranje kleuren verruild voor felgroen. Ook is de naam veranderd in H2 Barge 1, een naam die FPS-oprichter Huib van de Grijspaarde later op de dag wereldkundig zal maken.

Sportschoenen

Ook over de verlader die gebruik zal gaan maken van het schip bestaat geen twijfel meer. De naam van Nike zong al rond, maar werd door rederij Future Proof Shipping niet bevestigd. Nu valt er niets meer te ontkennen. Op de boeg staat in koeienletters ‘Move to zero’ en daarnaast – in kleinere koeienletters – ‘Nike’s journey toward a zero carbon and zero future’. En het Nike logo dan? De bekende ‘swoosh’ is meerdere keren verwerkt in het logo van Nike’s campagne.

Tekst gaat verder onder de foto

Het iconische Nike logo verwerkt in het logo van de ‘Move to zero’-campagne van Nike. Foto Jelmer Bastiaans

Tijd om te gaan varen. De genodigden verzamelen zich in de woonkamer van de bemanning. ‘Ik stel voor dat we straks naar buiten gaan wanneer we gaan varen’, zegt CEO Richard Klatten van Future Proof Shipping. ‘Dan hebben we eerst tijd voor een presentatie van onze lead engineer Milinko Godjevac.’

Enige wat we horen

Terwijl Godjevac het aanwezige journaille nog van alles aan het vertellen is over het schip, wordt hij onderbroken. ‘We gaan varen, komen jullie naar boven?’

Hier is meteen het verschil met een conventioneel binnenvaartschip te merken. Want eenmaal buiten blijkt het schip al te varen. In de woning werd daar niets van waargenomen. Op het achterdek is alleen het geluid van schroefwater te horen. Iets waar de kapitein, de Roemeense Dragos, nog wel aan moet wennen. Hij mist het gevoel van een draaiende dieselmotor.

Technische installaties

De Caterpillar waarmee het schip was uitgerust is er bij Holland Shipyards uitgehaald, deze is geschonken aan het Scheepvaart- en Transportcollege. Daar is een Oswald elektromotor voor in de plaats gekomen. Die draait op met waterstof opgewekte elektriciteit. Dat gebeurt niet in de machinekamer, die is nu leeg én stil. Godjevac leidt ons rond en is zowaar verstaanbaar in de machinekamer. De meeste ruimte wordt nu ingenomen door de koelsystemen van de brandstofcelsystemen. Die brandstofcelsystemen vinden we in het ruim van het schip. Ter grootte van vier 40 voets containers staat de installatie waarom het gaat. Een grote witte doos met daar bovenop twee containers. In die witte doos staan de brandstofcelsystemen. Drie stuks, geleverd door Nedstack, die allemaal hun eigen beveiliging en koeling hebben. ‘Alles op het schip is drie keer redundant’, legt Klatten uit. Samen zijn de brandstofcelsystemen goed voor 800 kW. Een blik in de witte doos mogen we niet nemen. ‘Wanneer de deur opengaat worden alle systemen direct afgesloten. Daar hebben we natuurlijk geen zin in.’

Tekst gaat verder onder de foto

De witte doos met daarin de drie brandstofcelsystemen en daarop de twee waterstofcontainers. Foto Jelmer Bastiaans

Batterijen als back-up

Op de container met brandstofcelsystemen staan twee tankcontainers met waterstof. Die zijn open en laten de cilinders zien waarin de waterstof onder druk is opgeslagen. De containers zijn zwaar, 32 ton, het maximale gewicht voor een container. Elke container kan 450 kilo waterstof bevatten onder 300 bar druk. Future Proof Shipping beschikt nu over vier van deze tankcontainers. Twee staan in het schip, terwijl de andere dan in de buurt van BCTN Meerhout worden volgetankt. Twee containers zijn voldoende voor een retourreis.

‘Mocht er iets misgaan dan hebben we nog batterijen als back-up’, vertelt Klatten. Geen dieselmotoren als back up dus. Zoals dat wel in de Alphenaar of straks in de Antonie het geval is. Iets waar FPS erg trots op is. ‘We zijn het eerste emissieloze binnenvaartschip ter wereld.’

Tekst gaat verder onder de foto

De elektromotor van Oswald neemt weinig ruimte in. Foto Jelmer Bastiaans

Gedurende de vaartocht loopt de CEO van FPS trots over dek. Voor Feyenoord-fan Klatten zijn het sowieso mooie weken. Wanneer het schip langs de Kuip vaart kan hij het dan ook niet laten om het stadion van Feyenoord op de foto te zetten.

Op naar 25

Voor FPS is dit schip het eerste van wat een hele vloot moet worden. ‘We gaan voor 25 emissieloze schepen binnen vijf jaar’, zegt Van de Grijspaarde. Daar zit geen nieuwbouw bij. ‘Dat past niet binnen onze filosofie. Dit schip komt uit 1997 en is nog in hartstikke goede staat. Door het om te bouwen voegen we niet alleen een schoon schip toe aan de vloot. We halen ook een vies schip uit de vaart.’

De eerstvolgende drie schepen komen binnen 1,5 jaar in de vaart. De eerste daarvan in het eerste kwartaal van 2024. Dat schip heet nu nog FPS Waal. ‘We hebben genoeg geïnteresseerde verladers’, zegt Van de Grijspaarde. Het is dus niet zo dat ook dit schip voor Nike gaat varen. Dat blijft de H2 Barge 1 wel voor langere tijd doen. ‘We hebben een contract voor zeven jaar met een optie op nog eens acht jaar’, verklaart Klatten.

Ander brandstofcelsysteem

De FPS Waal wordt ook omgebouwd bij Holland Shipyards. Aan boord dit keer geen brandstofcelsysteem van Nedstack, maar van het Franse Ballard. Van de Grijspaarde: ‘Dat komt omdat die systemen qua formaat kleiner zijn en bovendien goedkoper. Het toont aan hoe snel de markt zich ontwikkelt. We blijven telkens kijken naar de beste optie.’

Tekst gaat verder onder de foto

In het ruim van H2 Barge 1 krijgt minister Harbers een rondleiding. V.l.n.r.: Milinko Godjevac (FPS), Fokke van der Veen (FPS), Judith Cok (Rabobank), Richard Klatten (FPS), Huib van de Grijspaarde (FPS), minister Mark Harbers (IenW) en Dirk de Jong (FPS). Foto René Quist

Hij verwacht ook dat waterstof goedkoper wordt. ‘Meer vraag naar waterstof gaat voor meer aanbod zorgen. Wij gebruiken net zoveel waterstof als 80 vrachtwagens.’

Het schip vaart op groene waterstof. ‘Nu is waterstof duurder dan gasolie. Maar, daar merkt de consument weinig van. Per paar schoenen kost het 1 cent meer.’

‘Hoewel dit misschien voelt als het einde van een project, is het toch vooral het begin’, onderstreept Van de Grijspaarde nog maar eens. De feestlocatie is intussen bijna bereikt. Het team van FPS zoekt elkaar op voor het stuurhuis. CEO Klatten tuurt zichtbaar geëmotioneerd voor zich uit naar het grote spandoek van FPS op de Willemswerf aan de ene kant van de Nieuwe Maas en het gigantische Feyenoord-spandoek aan de andere kant. Op de kade staan familie en vrienden te wachten. Tijd voor de naamceremonie.

Lees ook:

Project Condor volgt het voorbeeld van ZES: ‘Vijftig waterstofschepen binnen 10 jaar’

Harbers ziet belangrijke rol voor emissielabel binnenvaart

Eerste keer emissieloos: mee op de maidentrip van H2 Barge 1 | Schuttevaer.nl
nul uitstoot en duizenden Nikes

Eerste keer emissieloos: mee op de maidentrip van H2 Barge 1

Vers geschilderd in felgroene verf ligt de FPS Maas donderdag 25 mei afgemeerd aan de kade van de BCTN containerterminal in Alblasserdam. Het revolutionaire op waterstof varende 110-meterschip ligt klaar voor haar maidentrip richting Rotterdam. Daar zal ze officieel haar nieuwe naam krijgen. Een bijzondere tocht, want het gaat om het allereerste emissieloze binnenvaartschip ter wereld. Schuttevaer vaart mee.

Het 110 meter lange containerschip H2 Barge 1 ging op haar maidentrip van Alblasserdam naar Rotterdam. Foto Future Proof Shipping

Aan de kade blijkt direct dat de retrofit van het schip meer inhield dan een nieuwe, emissieloze krachtbron. De FPS Maas heeft haar blauw en oranje kleuren verruild voor felgroen. Ook is de naam veranderd in H2 Barge 1, een naam die FPS-oprichter Huib van de Grijspaarde later op de dag wereldkundig zal maken.

Sportschoenen

Ook over de verlader die gebruik zal gaan maken van het schip bestaat geen twijfel meer. De naam van Nike zong al rond, maar werd door rederij Future Proof Shipping niet bevestigd. Nu valt er niets meer te ontkennen. Op de boeg staat in koeienletters ‘Move to zero’ en daarnaast – in kleinere koeienletters – ‘Nike’s journey toward a zero carbon and zero future’. En het Nike logo dan? De bekende ‘swoosh’ is meerdere keren verwerkt in het logo van Nike’s campagne.

Tekst gaat verder onder de foto

Het iconische Nike logo verwerkt in het logo van de ‘Move to zero’-campagne van Nike. Foto Jelmer Bastiaans

Tijd om te gaan varen. De genodigden verzamelen zich in de woonkamer van de bemanning. ‘Ik stel voor dat we straks naar buiten gaan wanneer we gaan varen’, zegt CEO Richard Klatten van Future Proof Shipping. ‘Dan hebben we eerst tijd voor een presentatie van onze lead engineer Milinko Godjevac.’

Enige wat we horen

Terwijl Godjevac het aanwezige journaille nog van alles aan het vertellen is over het schip, wordt hij onderbroken. ‘We gaan varen, komen jullie naar boven?’

Hier is meteen het verschil met een conventioneel binnenvaartschip te merken. Want eenmaal buiten blijkt het schip al te varen. In de woning werd daar niets van waargenomen. Op het achterdek is alleen het geluid van schroefwater te horen. Iets waar de kapitein, de Roemeense Dragos, nog wel aan moet wennen. Hij mist het gevoel van een draaiende dieselmotor.

Technische installaties

De Caterpillar waarmee het schip was uitgerust is er bij Holland Shipyards uitgehaald, deze is geschonken aan het Scheepvaart- en Transportcollege. Daar is een Oswald elektromotor voor in de plaats gekomen. Die draait op met waterstof opgewekte elektriciteit. Dat gebeurt niet in de machinekamer, die is nu leeg én stil. Godjevac leidt ons rond en is zowaar verstaanbaar in de machinekamer. De meeste ruimte wordt nu ingenomen door de koelsystemen van de brandstofcelsystemen. Die brandstofcelsystemen vinden we in het ruim van het schip. Ter grootte van vier 40 voets containers staat de installatie waarom het gaat. Een grote witte doos met daar bovenop twee containers. In die witte doos staan de brandstofcelsystemen. Drie stuks, geleverd door Nedstack, die allemaal hun eigen beveiliging en koeling hebben. ‘Alles op het schip is drie keer redundant’, legt Klatten uit. Samen zijn de brandstofcelsystemen goed voor 800 kW. Een blik in de witte doos mogen we niet nemen. ‘Wanneer de deur opengaat worden alle systemen direct afgesloten. Daar hebben we natuurlijk geen zin in.’

Tekst gaat verder onder de foto

De witte doos met daarin de drie brandstofcelsystemen en daarop de twee waterstofcontainers. Foto Jelmer Bastiaans

Batterijen als back-up

Op de container met brandstofcelsystemen staan twee tankcontainers met waterstof. Die zijn open en laten de cilinders zien waarin de waterstof onder druk is opgeslagen. De containers zijn zwaar, 32 ton, het maximale gewicht voor een container. Elke container kan 450 kilo waterstof bevatten onder 300 bar druk. Future Proof Shipping beschikt nu over vier van deze tankcontainers. Twee staan in het schip, terwijl de andere dan in de buurt van BCTN Meerhout worden volgetankt. Twee containers zijn voldoende voor een retourreis.

‘Mocht er iets misgaan dan hebben we nog batterijen als back-up’, vertelt Klatten. Geen dieselmotoren als back up dus. Zoals dat wel in de Alphenaar of straks in de Antonie het geval is. Iets waar FPS erg trots op is. ‘We zijn het eerste emissieloze binnenvaartschip ter wereld.’

Tekst gaat verder onder de foto

De elektromotor van Oswald neemt weinig ruimte in. Foto Jelmer Bastiaans

Gedurende de vaartocht loopt de CEO van FPS trots over dek. Voor Feyenoord-fan Klatten zijn het sowieso mooie weken. Wanneer het schip langs de Kuip vaart kan hij het dan ook niet laten om het stadion van Feyenoord op de foto te zetten.

Op naar 25

Voor FPS is dit schip het eerste van wat een hele vloot moet worden. ‘We gaan voor 25 emissieloze schepen binnen vijf jaar’, zegt Van de Grijspaarde. Daar zit geen nieuwbouw bij. ‘Dat past niet binnen onze filosofie. Dit schip komt uit 1997 en is nog in hartstikke goede staat. Door het om te bouwen voegen we niet alleen een schoon schip toe aan de vloot. We halen ook een vies schip uit de vaart.’

De eerstvolgende drie schepen komen binnen 1,5 jaar in de vaart. De eerste daarvan in het eerste kwartaal van 2024. Dat schip heet nu nog FPS Waal. ‘We hebben genoeg geïnteresseerde verladers’, zegt Van de Grijspaarde. Het is dus niet zo dat ook dit schip voor Nike gaat varen. Dat blijft de H2 Barge 1 wel voor langere tijd doen. ‘We hebben een contract voor zeven jaar met een optie op nog eens acht jaar’, verklaart Klatten.

Ander brandstofcelsysteem

De FPS Waal wordt ook omgebouwd bij Holland Shipyards. Aan boord dit keer geen brandstofcelsysteem van Nedstack, maar van het Franse Ballard. Van de Grijspaarde: ‘Dat komt omdat die systemen qua formaat kleiner zijn en bovendien goedkoper. Het toont aan hoe snel de markt zich ontwikkelt. We blijven telkens kijken naar de beste optie.’

Tekst gaat verder onder de foto

In het ruim van H2 Barge 1 krijgt minister Harbers een rondleiding. V.l.n.r.: Milinko Godjevac (FPS), Fokke van der Veen (FPS), Judith Cok (Rabobank), Richard Klatten (FPS), Huib van de Grijspaarde (FPS), minister Mark Harbers (IenW) en Dirk de Jong (FPS). Foto René Quist

Hij verwacht ook dat waterstof goedkoper wordt. ‘Meer vraag naar waterstof gaat voor meer aanbod zorgen. Wij gebruiken net zoveel waterstof als 80 vrachtwagens.’

Het schip vaart op groene waterstof. ‘Nu is waterstof duurder dan gasolie. Maar, daar merkt de consument weinig van. Per paar schoenen kost het 1 cent meer.’

‘Hoewel dit misschien voelt als het einde van een project, is het toch vooral het begin’, onderstreept Van de Grijspaarde nog maar eens. De feestlocatie is intussen bijna bereikt. Het team van FPS zoekt elkaar op voor het stuurhuis. CEO Klatten tuurt zichtbaar geëmotioneerd voor zich uit naar het grote spandoek van FPS op de Willemswerf aan de ene kant van de Nieuwe Maas en het gigantische Feyenoord-spandoek aan de andere kant. Op de kade staan familie en vrienden te wachten. Tijd voor de naamceremonie.

Lees ook:

Project Condor volgt het voorbeeld van ZES: ‘Vijftig waterstofschepen binnen 10 jaar’

Harbers ziet belangrijke rol voor emissielabel binnenvaart