De Europese Green Deal tegen klimaatverandering heeft voor tal van sectoren gevolgen en de binnenvaart is daar geen uitzondering op. ‘Soms is de impact direct, zoals bij het Fit for 55-pakket voor de reductie van uitstoot van broeikasgassen en de Renewable Energy Directive. EU-lidstaten hebben echter de vrijheid om de binnenvaart wel of niet in hun plannen mee te nemen. De binnenvaart eindigt niet bij landsgrenzen en heeft dus baat bij harmonisatie en eenduidigheid. De EU-lidstaten moeten met elkaar voor dat gelijke speelveld zorgen. Nederland kan daar mogelijk het voortouw in nemen, want wij hebben van alle landen de grootste binnenvaartvloot,’ aldus Khalid Tachi.

Stage V oppakken is noodzaak

Iets anders waar de binnenvaart direct mee te maken heeft is de Stage V-emissienorm voor nieuw te plaatsen motoren. Tachi merkt dat hier wel beweging in zit, maar nog niet echt snelheid. ‘Het aantal motoren in de binnenvaart dat aan de Stage V-criteria voldoet is nog altijd relatief laag. En het is wel noodzaak dat de sector dat meer gaat oppakken.’

Dat laatste heeft deels te maken met een aantal Europese zaken waar de binnenvaart op wat indirectere wijze mee te maken heeft. Tachi noemt in dat verband de Corporate Sustainability Registration Directive. Deze richtlijn verplicht bedrijven per 2025 vanaf een bepaalde grootte (250 werknemers, 40 miljoen euro omzet of 20 miljoen euro op de balans) om te rapporteren over de impact van hun bedrijfsvoering op milieu en klimaat.

Strengere eisen

‘Dus ook grote rederijen en verladers moeten straks verslag uitbrengen van hoe onder meer het vervoer van goederen het klimaat en de luchtkwaliteit beïnvloedt. De binnenvaartbedrijven die dat zelf niet hoeven te doen vallen dan vaak wel binnen de scope waarover hun klanten en opdrachtgevers rapporteren.’ Die impact via partijen waarmee wordt gewerkt geldt eveneens voor het classificatiesysteem Taxonomy, een stappenplan voor investeringen dat vastlegt wat wel en niet duurzaam is. ‘En dan is er nog het voorstel voor de Clean Air and Water Act waarin de eisen voor luchtkwaliteit worden aangescherpt’, stelt Tachi. ‘Dat zal vanuit overheden ook weer strengere eisen voor de binnenvaart met zich meebrengen.’

Tachi noemt wat Brussel aan het doen is ‘een grote puzzel, waarvan de genoemde voorbeelden een aantal stukjes zijn. Het uiteindelijke doel van dit alles is nul schadelijke uitstoot.’ Maar hoewel hij het belangrijk vindt dat de binnenvaart doordrongen is van wat deze en andere maatregelen, wetten, criteria en voorschriften betekenen, wil Tachi onderstrepen dat dit alles positief bekeken kan worden.

Schoon schip van toegevoegde waarde

‘Want dit biedt ook kansen voor de binnenvaart. Neem de Corporate Sustainability Registration Directive. Met een Stage V-motor in je binnenvaartschip ben je echt van toegevoegde waarde voor verladers die over hun impact op bijvoorbeeld de luchtkwaliteit moeten rapporteren. En binnenvaart is ongeacht de brandstof of aandrijving altijd de meest energie-efficiënte modaliteit. Die efficiency wordt alleen maar belangrijker. Dus alles wat er vanuit Brussel op de binnenvaart afkomt biedt echt grote kansen, maar die moet de sector wel zelf benutten.’