• ‘De exacte materiaalkennis van een schip ontbreekt nu nog’

• ‘Ship Recycling Plan is ontmantelingsdraaiboek’

‘In landen als Pakistan en Bangladesh worden schepen met volle kracht het strand op gevaren om ze te slopen. Mannen klimmen dan langs ankerkettingen het schip op en gooien onderdelen gewoon naar beneden. De zwaartekracht-methode zeg maar. Kranen zijn er bijna niet. Hetzelfde geldt voor ontsnappingsroutes in geval van brand, of voor routes voor medische hulpdiensten. Ook die ontbreken. En omdat de mensen die een schip slopen vaak geen weet hebben van waar de olieleidingen precies lopen, komen explosies helaas nogal eens voor. Kortom, het slopen van schepen zoals dat nu gebeurt, levert veel gevaar op voor de arbeiders. Ook voor het milieu, want gevaarlijke stoffen worden onzorgvuldig verwijderd, met vervuiling als gevolg.’

En daar wil Blankestijn met Sea2Cradle verandering in brengen.

Ship Recycling Plan

Blankestijn schetst de werkwijze van Sea2Cradle. ‘Stel er ligt een sloopschip in bijvoorbeeld Brazilië. Wij gaan dan daarheen en zijn gedurende een dag of vier aan boord. We maken een grondige inventarisatie van de gevaarlijke en potentieel gevaarlijke stoffen. We nemen ook monsters, die we in een lab testen op de aanwezigheid van bijvoorbeeld asbest, pcb, kwik of lood. Zo krijgen we precies in kaart waar de mogelijke gevaren voor de sloop van een schip zich bevinden. Het Ship Recycling Plan is het resultaat.

‘Dit moet je zien als een draaiboek voor het ontmantelingsproces. Het kan voor alle mogelijke schepen worden gemaakt, van kleine sleepboot tot cruiseschip. In het Ship Recycling Plan staat onder meer welke onderdelen op welke manier zouden kunnen worden hergebruikt. Veruit het grootste deel van een schip bestaat uit staal, aluminium of koper. Als je dat netjes uit elkaar haalt en goed schoonmaakt, verbeter je de kwaliteit en kun je het materiaal bijvoorbeeld aan de auto-industrie verkopen.’

Haalbare ambitie

Van dit slopen en recyclen heeft Sea2Cradle dus een businesscase kunnen maken. Blankestijn: ‘Inmiddels hebben we meer dan 100 schepen uit elkaar gehaald, het hergebruik van materialen vergroot en het aantal ongelukken geminimaliseerd.’

Hoe kijkt Blankestijn vanuit die expertise aan tegen de ambitie van MVO Nederland, de organisatie die zich sterk maakt voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, dat in 2040 elk nieuwbouwschip gemaakt is van 100% herbruikbare materialen? ‘In mijn ogen is dat haalbaar.’

Internationale spelers nodig

Uiteraard gaat het halen van die ambitie niet vanzelf. Volgens Blankestijn is er in de traditionele maritieme sector een andere aanpak nodig. ‘Zeker om straks die laatste procenten naar de 100 te overbruggen heb je om te beginnen de grote internationale spelers nodig in de nieuwbouwsector van schepen. Zonder hen red je het niet. Zij bouwen vaak nog op de traditionele manier, zonder zich goed te realiseren waar de materialen van hun schip precies vandaan komen en hoe producten zijn opgebouwd.

‘Want dat is de volgende stap, dat er duidelijke materiaalverklaringen komen. Dat wil zeggen dat je tot in detail documenteert en vervolgens bewaart wat er bijvoorbeeld precies in een airco-unit van een schip zit, of in een grote machine. Die exacte materiaalkennis van een schip ontbreekt nu nog en is in mijn ogen cruciaal om straks van 95% naar 100% herbruikbare materialen te kunnen komen.

‘En als je eindelijk bekend bent met welke materialen je allemaal aan boord hebt, dan is de laatste stap het afvalpercentage te reduceren tot nul. Dus ervoor zorgen dat die materialen goed hergebruikt of verwijderd kunnen worden.’

Quick-wins

Het lijkt misschien allemaal wat veel en ingewikkeld. Toch is dat het in Blankestijns ogen niet. ‘Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is voor de maritieme sector nu vooral een kwestie van dóén. Want echt: met relatief weinig energie, tijd en geld kun je een hele hoop informatie over je schip inwinnen. Met een goede inventarisatie zijn er veel quick-wins te behalen waarmee je hergebruik van materialen bevordert.’

Dit artikel komt uit het netwerk Grensverleggers van MVO Nederland, waarmee Schuttevaer een partnerschap heeft.