Antoon Van Coillie van Zulu Associates weet het zeker. De binnenvaart moet in rap tempo overschakelen naar kleine, onbemande schepen. Deze schepen varen dan autonoom of semi-autonoom en worden vanaf de wal bestuurd. Nu al is een schreeuwend tekort aan arbeidskrachten in de binnenvaart en dat zal de komende jaren alleen maar toenemen. Alleen met dergelijke kleine schepen die ook op de kleine wateren kunnen varen kan worden voldaan vergroeningsopgave en kunnen verladers de binnenvaart blijven inzetten. Van Coillie verwacht dat eind 2024 de autonome schepen commercieel in de vaart komen. ‘De Zulu 04 is een echt testschip. We willen nieuwbouwschepen die batterijelektrisch gaan varen.’
De pilot Autoship kost 30 miljoen euro. Een deel gaat naar Zulu, een ander deel naar een proef met een zeegaand schip, waarbij Kongsberg ook betrokken is.
De binnenvaartsector is cruciaal voor het goederentransport in Vlaanderen en ver daarbuiten, zo stelt de Vlaamse Waterweg. ‘Binnenvaart wordt een belangrijke schakel in de toekomstige logistieke keten, maar staat nog voor een aantal uitdagingen: het tekort aan geschikte arbeidskrachten, de vergroeningsvereisten en de opwaardering van kleinere waterwegen bijvoorbeeld.’
Tekst gaat verder onder de foto
De Vlaamse waterwegbeheerder heeft daarom een wettelijk kader gecreëerd om proefvaarten zoals die van de Zulu 4 toe te laten. Sinds juni 2019 heeft De Vlaamse Waterweg haar hele netwerk van binnenwateren opengesteld als testgebied voor geautomatiseerd varen. Maar ook lieten ze tijdelijk gebruik van hun infrastructuur toe. Enerzijds voor de aanleg van een privaat netwerk voor extra bandbreedte die nodig was voor de dataconnectie met het schip, en anderzijds voor de installatie van het Remote Operational Center in het sluisgebouw van Wintam.
Heropleving
Bij De Vlaamse Waterweg geloven we dat innovaties met betrekking tot automatisering en digitalisatie de binnenvaartsector vooruit kunnen helpen’, klinkt het bij Krista Maes, operationeel directeur van De Vlaamse Waterweg. ‘Het gebruik van kleine geautomatiseerde vaartuigen kan bijdragen aan de heropleving van de kleinere waterwegen: daardoor zullen er nieuwe businesscases en goederenstromen op de binnenwaterwegen ontstaan. Dit bevordert de modal shift van de overvolle, drukke weg naar het water.’
Tekst gaat verder onder de foto
De Vlaamse Waterweg wil met de test ook weten welke eisen in de toekomst van een waterwegbeheerder worden verlangd. Vooral wat betreft het ter beschikking stellen van data. Welke specifieke databehoeften zijn er en hoe kan een waterwegbeheerder bepaalde operationele processen beter ondersteunen. Welke data kunnen in de toekomst ter beschikking gesteld worden om Smart Shipping te faciliteren? Bijvoorbeeld het digitaliseren en delen van gegevens zoals de status van bruggen en sluizen, lichtseinen of sluisplanningen’, zo legde operationeel directeur Krista Maes uit.
Volgende generatie autonome schepen
Ook de Vlaamse overheid ziet autonome scheepvaart als een belangrijke oplossing. ‘Dit soort testen zijn essentieel voor de toekomst van de binnenvaart in het algemeen en voor de toekomst van een volgende generatie autonome schepen in het bijzonder’, vertelt Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken. De volgende stap is een stabiel wetgevend kader creëren dat innovaties faciliteert voor commercieel gebruik’, aldus minister Lydia Peeters.
Tekst gaat verder onder de foto
Het parcours dat de Zulu 04 aflegde, bood Kongsberg de mogelijkheid om de technologie te testen in een reële situatie, waarbij tal van manoeuvres werden uitgevoerd. ‘We zijn opgetogen over de prestaties van de Zulu 04 op deze uitdagende route op de drukke Vlaamse waterwegen’, vertelt Pål André Eriksen, Senior Vice President Remote & Autonomous Solutions van Kongsberg Maritime, dat het autonoom sturend systeem ontwikkelde voor de Zulu 04.
Lees ook: