Eswatini is piepjong als vlaggenstaat: pas vorig jaar werd begonnen met de scheepsregistratie. Dat men in het niet-zeevarende Afrikaanse land geen ervaring met wereldwijde container- en tankvaart heeft, mag de pret niet drukken. Het ziet ernaar uit dat een particulier bedrijf in Dubai in feite de scepter zwaait over het registratiekantoor: Eswatini Maritime Affairs and Development Ltd.
Dubai
Volgens de website van het Directorate of Merchant Shipping is het registratiekantoor gevestigd in Mbabane, de hoofdstad van Eswatini. Maar het lijkt erop dat het wordt bestuurd vanuit Dubai. De vraag is nu of Eswatini wel gerechtigd is om als vlaggenstaat op te treden. De helemaal door land omgeven staat heeft volgens Lloyd’s Register slechts één IMO-verdrag geratificeerd: het Verdrag tot bestrijding van wederrechtelijke gedragingen gericht tegen de veiligheid van de zeevaart.
Ambassade
De verdenking dat de afgifte van maritieme papieren ongeldig is, wordt versterkt doordat Eswatini Maritime Affairs and Development Ltd niet aantoont dat het door de regering is gemachtigd op te treden als maritieme autoriteit. De ambassade van Eswatini in Washington zegt na vragen hierover van Lloyd’s List wel dat de Ltd in het handelsregister van het land staat ingeschreven. Maar dat betekent nog niet dat het bedrijf ook bevoegd is scheepspapieren uit te geven.
Congo
De IMO schrijft op haar website dat het sinds 2017 actie voert tegen de afgifte van illegale of twijfelachtige scheepspapieren. ‘Het probleem van frauduleuze registratie van schepen werd in 2017 voor het eerst gemeld door de Democratische Republiek Congo (DRC). De regering meldde dat 73 schepen op frauduleuze wijze de Congolese vlag hadden gebruikt en dat illegale visserij in de wateren van het land werd bedreven, met economische schade tot gevolg.
Graan
Een ander voorbeeld is de bulker San Damian, op de foto bij dit artikel. Deze San Damian vaart met thuishaven Mbabana, de hoofdstad van Eswatini, voormalig Swasiland, op de achtersteven. Hiervoor voer het schip als Souria onder Syrische vlag. De gedaantewisseling zou nodig zijn geweest om Amerikaanse sancties te ontlopen bij de export van Oekraïens graan.
Wisselen
In afwachting van meer informatie van de regering van Eswatini heeft de IMO varen onder de vlag van dit land als ‘vals’ betiteld. In het register met IMO-nummers (geraadpleegd via www.equasis.org) stonden vrijdag 19 april drie schepen onder de categorie ‘Eswatini FALSE’ geregistreerd. Het gaat om een crude tanker, een reefer en een general cargo ship. Andere schepen zouden inmiddels alweer zijn uitgeschreven. Vooral vanwege de Amerikaanse sancties tegen Rusland, komt het voor dat schepen snel van identiteit wisselen, zowel naam als vlag. Inschrijving in een vaag register kan dan een voordeel zijn om zoveel mogelijk onder de radar te blijven. De crude tanker Amak, die hierboven wordt genoemd, sinds 2020 vijf keer van naam veranderd.