‘We zijn nu volop bezig om een Binnenvaarttafel op te richten. Die gaat alle plannen omzetten in acties en de voortgang in de gaten houden. Ik ben blij dat verschillende partijen, waaronder de NVB en de provincies hebben toegezegd dat hieraan te willen deelnemen. Ik verwacht dat we de startbijeenkomst later dit jaar kunnen houden’, zei Harbers in zijn speech. Aan tafel wil hij een representatieve vertegenwoordiging zien van de binnenvaartsector.

Binnenvaartvisie

De Binnenvaarttafel is een vervolg op de eerder gepresenteerde Binnenvaartvisie. Die werd dit jaar voor het eerst sinds 2007 weer opgesteld door het ministerie van Harbers. ‘Met ambities en acties op de vier grote slagen die we zullen moeten maken: energietransitie, digitalisering, de ketenoptimalisatie en toekomstbestendige vaarwegen’, aldus Harbers.

Het ministerie ziet een grote rol voor de binnenvaart in het passagiers- en goederenvervoer en wordt daarin gesteund door de Tweede Kamer, zei Harbers na zijn speech. ‘In de debatten is altijd iedereen vóór de binnenvaart.’

In Binnenvaartvisie wordt gesteld dat de branche ‘goud in handen‘ heeft en ook vrijdag benadrukte Harbers dat ‘we de binnenvaart keihard nodig hebben’.

De basis

Maar dan moet de basis wel goed zijn. ‘Ik ben bekend met de storingen op de kunstwerken. Het is niet voor niets dat de bedragen voor onderhoud en vervanging zijn opgehoogd.’

Ook de binnenvaart zelf moet stappen zetten, vindt Harbers. Invoering van een emissielabel moet duidelijk maken hoe schoon schepen werkelijk zijn. Het ministerie werkt momenteel aan de wettelijke grond daarvoor. Uiteindelijk moet inzichtelijk worden hoeveel een schip uitstoot, maar ook dat dit verbetert. ‘Maar dat is stap 2. Eerst werken we aan de precieze uitvoering.’

Op die uitvoering kwam al kritiek vanuit Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN). De brancheorganisatie vindt het geen scheepslabel, maar een motorlabel. Harbers: ‘Het is niet gek dat een branchevereniging wat huiverig is. Het is wel van belang dat een maatregel nut heeft. Maar het is ook aan de overheid om op een gegeven moment knopen door te hakken. Hier is de Binnenvaarttafel ook voor. Om hier samen aan te werken.’

Emissiezones?

De vraag die boven de markt hangt is wat er met een label gaat gebeuren. Voorlopig krijgt de schipper met een groen label alleen korting op havengeld. Maar mogelijk gaan verladers ook eisen stellen via het label. Of komen er – net als voor vrachtwagens – zones waar alleen de schonere schepen nog welkom zijn? Harbers heeft als minister van Infrastructuur en Waterstaat alleen over die zones iets te zeggen. ‘Of dat gaat gebeuren, weet ik niet. Daarvoor is het nog te vroeg.’

Innovatie

In de binnenhavens is er niet alleen behoefte aan walstroom, maar als het aan het ministerie ligt, gaan schepen er ook alternatieve energie ‘bunkeren’. Vanuit het Nationaal Groeifonds werd eerder al 50 miljoen euro geïnvesteerd in het ZES-concept, varen op verwisselbare batterijcontainers. Ook is er 75 miljoen euro vrijgemaakt voor een verdere uitrol van waterstof in de binnenvaart. Ondanks die miljoenen zijn er nu slechts twee binnenvaartschepen die varen op waterstof (Antonie en H2 Barge 1) en één op de ZES-packs (Alphenaar).

Moet het ministerie hierin een meer leidende rol nemen? Wellicht bepalen welke techniek op welk traject wordt toegepast? ‘Daar geloof ik niet in’, reageerde Harbers. ‘Ik denk dat het aan de markt is uit te vinden welke technieken werken en overblijven. Wij stimuleren de innovatie met subsidie. Als overheid zijn we meer een aanjager.’

Toch werd vorige week bekend dat het ministerie van Harbers flink investeert in waterstoftankstations voor trucks met als doel het kip-ei-probleem te doorbreken. ‘Voor de binnenvaart is het te vroeg voor zo’n investering. De sector loopt daarin achter op de weg.’