Stijging zeespiegel

KNMI ziet grotere gevolgen klimaatverandering in nieuwe scenario’s

Nederland krijgt door klimaatverandering nog meer last van hitte en droogte dan eerder werd verwacht. Ook de zeespiegelstijging valt als het tegenzit hoger uit, zo wordt duidelijk uit de nieuwste klimaatscenario’s van het KNMI. Het instituut heeft daar jaren aan gewerkt.

De KNMI weertoren.
De KNMI-weertoren in De Bilt. Foto Shutterstock

‘Het staat vast dat de mens het klimaat beïnvloedt’, zeggen de onderzoekers nog eens duidelijk. De uitstoot van broeikasgassen is dan ook dé factor die bepaalt in welke mate Nederland opwarmt en extreem weer te verduren krijgt.

In de hoge scenario’s van de klimaatwetenschappers blijft de wereld zijn economische groei op fossiele brandstoffen bouwen en zal de wereldwijde CO2-uitstoot nog lang stijgen. Maar ook in het lage scenario, waarin de uitstoot daalt in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs, ziet het KNMI ‘grote gevolgen’ voor Nederland. In het rapport wordt daarnaast onderscheid gemaakt tussen een natter en een droger scenario. Dat doen de wetenschappers omdat Nederland in een overgangsgebied ligt qua neerslagverandering.

Het hoge uitstootscenario is niet heel waarschijnlijk, erkennen de onderzoekers. De groei van de wereldwijde CO2-uitstoot buigt af en er zijn tekenen dat de uitstoot binnen enkele jaren zal gaan dalen. Aan de andere kant kunnen zich ook tegenvallers voordoen. Als de ijskappen van Antarctica een kantelpunt bereiken en sneller smelten, kan de zeespiegel voor de Nederlandse kust in 2100 al 2,50 meter zijn gestegen. Tot het jaar 2300 kan het waterpeil in dat geval ruim 17 meter hoger komen te staan.

Hoog en droog scenario

Zonder zulke extremen komt het KNMI voor 2100 uit op maximaal 1,24 meter stijging in het erg hoge scenario. In het lage scenario blijft het beperkt tussen de 26 en 73 centimeter aan het eind van deze eeuw. Wel zal de zeespiegel in elk scenario nog eeuwen blijven stijgen. ‘Dit komt doordat de traag reagerende ijskappen niet in evenwicht zijn met het huidige klimaat’, legt het KNMI uit. ‘De toekomst van Nederland hangt sterk af van de zeespiegelstijging’, voegt onderzoeker Sybren Drijfhout eraan toe.

Uit het rapport wordt duidelijk dat Nederlanders het vaker heet zullen krijgen. In de lage scenario’s neemt het aantal tropische dagen (+30 graden) toe van gemiddeld vijf per jaar tot negen per jaar in 2050. In een ‘hoog en droog’ scenario krijgen we jaarlijks gemiddeld 13 van zulke dagen in 2050. Dan zijn gevaarlijk hoge temperaturen van boven de 40 graden ook niet meer uitzonderlijk. Ook het neerslagtekort kan in dat hoge scenario sterk toenemen, met 79% ten opzichte van nu.

Zeehavens onbruikbaar

Vorige maand bleek uit het Global Maritime Trends 2050 Report van Lloyd’s Register, dat enkele van de grootste havens ter wereld in 2050 onbruikbaar kunnen raken door een stijgende zeespiegel. Inspanningen om de zeevaart te verduurzamen en nieuwe technologieën te introduceren zijn cruciaal, aldus het rapport.

Binnenvaart

De zeespiegelstijging heeft ook invloed op de binnenwateren. Het water stijgt vooral in het door de zee gedomineerde deel van het beneden-rivierengebied. Een hogere zeespiegel kan echter in de toekomst ook verder bovenstrooms invloed hebben op de waterstanden, soms zelfs tot op de punten waar het water zich splitst. Ook de kans op gelijktijdig hoge rivierafvoeren en hoge zeewaterstanden neemt toe.

KNMI ziet grotere gevolgen klimaatverandering in nieuwe scenario’s | Schuttevaer.nl
Stijging zeespiegel

KNMI ziet grotere gevolgen klimaatverandering in nieuwe scenario’s

Nederland krijgt door klimaatverandering nog meer last van hitte en droogte dan eerder werd verwacht. Ook de zeespiegelstijging valt als het tegenzit hoger uit, zo wordt duidelijk uit de nieuwste klimaatscenario’s van het KNMI. Het instituut heeft daar jaren aan gewerkt.

De KNMI weertoren.
De KNMI-weertoren in De Bilt. Foto Shutterstock

‘Het staat vast dat de mens het klimaat beïnvloedt’, zeggen de onderzoekers nog eens duidelijk. De uitstoot van broeikasgassen is dan ook dé factor die bepaalt in welke mate Nederland opwarmt en extreem weer te verduren krijgt.

In de hoge scenario’s van de klimaatwetenschappers blijft de wereld zijn economische groei op fossiele brandstoffen bouwen en zal de wereldwijde CO2-uitstoot nog lang stijgen. Maar ook in het lage scenario, waarin de uitstoot daalt in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs, ziet het KNMI ‘grote gevolgen’ voor Nederland. In het rapport wordt daarnaast onderscheid gemaakt tussen een natter en een droger scenario. Dat doen de wetenschappers omdat Nederland in een overgangsgebied ligt qua neerslagverandering.

Het hoge uitstootscenario is niet heel waarschijnlijk, erkennen de onderzoekers. De groei van de wereldwijde CO2-uitstoot buigt af en er zijn tekenen dat de uitstoot binnen enkele jaren zal gaan dalen. Aan de andere kant kunnen zich ook tegenvallers voordoen. Als de ijskappen van Antarctica een kantelpunt bereiken en sneller smelten, kan de zeespiegel voor de Nederlandse kust in 2100 al 2,50 meter zijn gestegen. Tot het jaar 2300 kan het waterpeil in dat geval ruim 17 meter hoger komen te staan.

Hoog en droog scenario

Zonder zulke extremen komt het KNMI voor 2100 uit op maximaal 1,24 meter stijging in het erg hoge scenario. In het lage scenario blijft het beperkt tussen de 26 en 73 centimeter aan het eind van deze eeuw. Wel zal de zeespiegel in elk scenario nog eeuwen blijven stijgen. ‘Dit komt doordat de traag reagerende ijskappen niet in evenwicht zijn met het huidige klimaat’, legt het KNMI uit. ‘De toekomst van Nederland hangt sterk af van de zeespiegelstijging’, voegt onderzoeker Sybren Drijfhout eraan toe.

Uit het rapport wordt duidelijk dat Nederlanders het vaker heet zullen krijgen. In de lage scenario’s neemt het aantal tropische dagen (+30 graden) toe van gemiddeld vijf per jaar tot negen per jaar in 2050. In een ‘hoog en droog’ scenario krijgen we jaarlijks gemiddeld 13 van zulke dagen in 2050. Dan zijn gevaarlijk hoge temperaturen van boven de 40 graden ook niet meer uitzonderlijk. Ook het neerslagtekort kan in dat hoge scenario sterk toenemen, met 79% ten opzichte van nu.

Zeehavens onbruikbaar

Vorige maand bleek uit het Global Maritime Trends 2050 Report van Lloyd’s Register, dat enkele van de grootste havens ter wereld in 2050 onbruikbaar kunnen raken door een stijgende zeespiegel. Inspanningen om de zeevaart te verduurzamen en nieuwe technologieën te introduceren zijn cruciaal, aldus het rapport.

Binnenvaart

De zeespiegelstijging heeft ook invloed op de binnenwateren. Het water stijgt vooral in het door de zee gedomineerde deel van het beneden-rivierengebied. Een hogere zeespiegel kan echter in de toekomst ook verder bovenstrooms invloed hebben op de waterstanden, soms zelfs tot op de punten waar het water zich splitst. Ook de kans op gelijktijdig hoge rivierafvoeren en hoge zeewaterstanden neemt toe.