• Stikstofproblematiek kan aanleg vertragen

Door Hannie Visser-Kieboom

Maar de recente uitspraak over het Programma Aanpak Stikstof (PAS) lijkt roet in het eten te gooien voor een snelle aanleg van de insteekhaven. Zowel de gemeente Altena als de provincie Noord-Brabant werkt aan een inventarisatie van projecten die mogelijk niet kunnen doorgaan door de recente rechterlijke uitspraak. De Werkendamse havens liggen vlakbij het Natura 2000-gebied de Biesbosch. De intentieverklaring met de grondeigenaren wordt echter niet opgeschort, ondanks de onzekerheid rond de PAS-wetgeving.

Derde haven

Op de plek waar de insteekhaven moet komen, liggen al langere tijd enkele kavels braak. Het graven van de insteekhaven is een korte termijn-oplossing voor het ruimtegebrek in de Werkendamse haven. Voor de aanleg ervan heeft de provincie Brabant 2,5 miljoen subsidie toegezegd, de totale kosten worden geraamd op 6,4 miljoen, de gemeente Altena heeft 3,9 miljoen euro gereserveerd. De aanbesteding was verwacht in 2020. Rondom de insteekhaven kunnen maritieme bedrijven zich vestigen.

Al zeker 15 jaar ijvert Werkendam voor de aanleg van een derde haven om de maritieme bedrijvigheid meer ruimte te bieden. De aanleg ervan kan echter nog wel tot 2030 op zich laten wachten. Op 27 juni bezochten twee directeuren van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat de Werkendamse havens samen met vertegenwoordigers van andere overheden.

Bedoeling is de plannen voor de derde haven te koppelen aan het programma Integraal Riviermanagement van het Rijk. Onderdeel daarvan is tevens meer ruimte voor de rivier en het vergraven van uiterwaarden tussen Sleeuwijk en Werkendam.

Langsdammen

Thans wordt onderzoek gedaan naar verlaging van de uiterwaarden in combinatie met langsdammen. Daarvoor zouden dan wel enkele buitendijkse maritieme bedrijven moeten wijken, zoals de voormalige scheepswerf Jooren, Dalm Werkendam BV en Van Berchum Scheepsreparatie. Bij Dalm BV in de uiterwaarden tussen Werkendam en Sleeuwijk wordt dezer dagen juist gebouwd aan een nieuwe, grotere loods.

De langsdammen in de Merwede bieden tegelijkertijd kansen voor de recreatievaart. Bij Sleeuwijk zijn plannen voor het graven van een nevengeul vanaf Woudrichem. Deze rivierverruimende maatregelen vormen tevens een compensatie van een mogelijke buitenwaartse dijkversterking. Rijkswaterstaat heeft bovendien rondom de Merwedes en de Biesbosch nog een opgave voor 57 hectare zoetwater-getijdennatuur. Ook zoekt Rijkswaterstaat nog altijd naar overnachtingsplaatsen. Eerdere plannen om die in de Woelse Waard bij Gorinchem aan te leggen stuitten op bezwaren van omwonenden.

Bandijk

Voor de aanleg van een derde haven ziet de gemeente kansen bij het bedrijventerrein Bandijk, net voorbij de Biesboschsluis. Door de waterkering rond het bedrijventerrein om te vormen tot een Deltadijk kunnen op de dijk bedrijven worden gebouwd. Zo ontstaan tegelijkertijd kades die kunnen worden benut voor zowel scheepsbouw aan de landzijde als voor Rijksovernachtingsplaatsen aan de rivierzijde.

Het idee van de langsdammen is niet helemaal nieuw, in eerdere plannen werd ook een voorstel gelanceerd de huidige Beatrixhaven doorstroombaar te maken met langsdammen. Tijdens het overleg met Infrastructuur en Waterstaat is zelfs gesproken over de strategische ligging van Werkendam voor bijvoorbeeld bunkering van biobrandstof, LNG, waterstof, methanol en uitwisseling van batterijen.