Een dag voor het door Schuttevaer georganiseerde Smart Shipping Event 2023 bracht De Vlaamse Waterweg versoepelingen in de regelgeving rondom geautomatiseerd varen naar buiten. Vlaanderen loopt voorop in Europa. Zo mag er op vaarwegen van de Vlaamse Waterweg al remote worden gevaren zonder dat de voltallige bemanning aan boord is. ‘Van cruciaal belang om de pioniersrol van De Vlaamse Waterweg te behouden op het gebied van Smart Shipping’, schrijft De Vlaamse Waterweg in een persbericht.
Experimenteren mag
Dat Nederland het anders aanpakt dan de zuiderburen, werd opnieuw duidelijk tijdens het Smart Shipping Event. ‘Experimenteren met geautomatiseerd varen mag hier ook, maar niet met minder mensen aan boord’, vertelt Patrick Potgraven, van het ministerie van Infrastuctuur en Waterstaat. ‘Wij geven wel toestemming voor deze experimenten, maar veiligheid staat voorop.’
Alleen varende drones
Er komt overigens wel een ontheffingsmogelijkheid voor de bemanningseisen in Nederland. Maar dan alleen voor schepen kleiner dan 20 meter. Daarmee wil de overheid het voor varende drones mogelijk maken ook daadwerkelijk onbemand te varen. ‘Ook hier is veiligheid belangrijk. Het mag niet tot extra risco’s leiden voor andere vaarweggebruikers.’
Tekst gaat verder onder de foto
Een dergelijke ontheffing is nog niet in zicht voor grotere schepen. Potgraven denkt wel te ‘gaan leren van de ontwikkelingen bij varende drones’. Maar zonder risico’s te nemen, ‘want dan mogen wij straks bij Nieuwsuur komen uitleggen wat er mis is gegaan’.
Pioniersrol
Daarmee blijft de pioniersrol nog wel even voor Vlaanderen. Nederland blijft achter bij Vlaanderen of kiest voor veiligheid, het is maar hoe je het bekijkt. Een verschil van inzicht dat zich het best laat beschrijven door een fietsende dochter. ‘Als mijn dochter alleen kan fietsen, dan mag ze ook alleen naar school fietsen’, zei René Quist, moderator op het event en tevens hoofdredacteur van Schuttevaer. ‘Ik fiets er dan liever toch een stukje achter’, retourneerde Potgraven. ‘Maar, dan leert ze het toch nooit echt?’, vroeg Quist zich af.
CCR-ontheffing
Ook de CCR fietst liever nog een stukje mee in plaats van de scheepvaart los te laten. ‘Op 6 december besluit de CCR of er drie schepen een ontheffing krijgen om op afstand bestuurd te mogen worden op de Rijn tussen Bonn en Gorinchem. Wel met de volledige bemanning aan boord’, zei Rijnvaartcommissaris Ivo ten Broeke. Daar voegde hij aantoe dat hij er zeker van was dat de ontheffing er gaat komen.
Tekst gaat verder onder de foto
Geen business case
Binnenvaartrederijen smachten ondertussen naar het moment dat de bemanningsregels worden versoepeld. Op afstand bedienen wordt gezien als deel van de oplossing voor het nijpende personeelstekort (20.000 vacatures in 2023). Meerdere keren ging het over de ‘business case‘ van geautomatiseerd varen. En telkens met een negatieve uitkomst. Want de business case van geautomatiseerd varen ontbreekt zolang de voltallige bemanning aan boord moet zijn.
Toch maakte Scheepvaartbedrijf Dari bekend dat het vanaf nu elk nieuwbouwschip gaat uitrusten met de systemen van het Vlaamse Seafar. Maar de navigatie zal niet gebeuren vanuit de Antwerpse controlekamer van Seafar. Dari bouwt een eigen bedieningscentrum in Dordrecht. ‘We geloven hier echt in. Maar de bemanningen moeten er ook in geloven. Het is heel belangrijk ze mee te nemen in dit verhaal’, zei COO Raymon Berkhout van Dari. Daar moet een eigen controlecentrum bij helpen.
Flexibiliteit personeel
Berkhout was een van de sprekers die het had over ‘geen business case’. Toch kiest de rederij voor deze investering. ‘Het systeem draagt wel bij aan onze flexibiliteit. Schippers willen niet altijd meer op pad zijn. Denkbaar is een weekje op en een week thuis, maar dan wel varen vanuit het controlecentrum’, schetst Berkhout de toekomst. Twee van de drie aangevraagde ontheffingen waar de CCR 6 december over beslist zijn afkomstig van Dari.
Tekst gaat verder onder de foto
Proef bij Bosman
De Bosman Shipping Group heeft eveneens oren naar een eigen bediencentrale, bekende Roland Bosman (CTO Bosman Shipping Group). Op het Smart Shipping Event van vorig jaar kondigde Bosman, samen met Seafar en Shipping Technology een proef aan op de Progres. Over de voortgang is nu nog weinig te vertellen, want eigenlijk begon de proef pas twee weken geleden. Aan de ombouw zaten wat haken en ogen. ‘Nu is het een kwestie van de techniek leren kennen. Onze bemanningsleden zijn ook in Antwerpen bij Seafar geweest, om er gevoel mee te krijgen en te zien wat er gebeurt.’