König heeft als directeur van Groningen Seaports zijn droombaan gevonden. Sterker nog: ‘Het is eigenlijk nog mooier dan ik had gedacht. We zijn met zoveel mooie ontwikkelingen bezig. We moeten onszelf af en toe gewoon in de arm knijpen.’
Kansrijke contacten
König werd in 2017 directeur van Groningen Seaports, de beheerder van de havens en industrieterreinen in Delfzijl en de Eemshaven. König volgde de bevlogen Harm Post op, die de Eemsdelta in een bloeiende industrieomgeving veranderde. Flink geholpen door de stormachtige ontwikkelingen in sectoren als energie, data en chemie.
Google had zich net er gevestigd, het staalbedrijf Van Merksteijn wilde komen. Het ene na het andere recyclingbedrijf meldde zich, waterstof kwam als groene energiedrager in beeld en er kwamen gesprekken op gang met batterijfabrikanten. Dankzij de acquisitie-activiteiten van de vorige directie had Groningen Seaports een goed gevulde portefeuille liggen aan leads, kansrijke contacten met bedrijven.
Wat zag u als belangrijkste opdracht toen u directeur werd?
Köning: ‘Dat we binnen afzienbare tijd de krimp in onze regio zouden kunnen omdraaien naar groei. Want krimp is slecht voor het gebied en de mensen die er wonen. Het gaat ten koste van de brede welvaart. Wanneer je daar wat aan wilt doen, begint het toch met economie. Mensen willen ergens wonen omdat ze er werken.’
Wat is de koers voor de Eemshaven die daarbij hoort?
‘Er was een goede, heldere koers voor de Eemshaven ingezet. Wat er lag was de Groene Havenvisie van 2012. Die was gericht op het op gang brengen van ontwikkelingen rond energie, data, groene chemie en circulaire economie. We denken dat dit nog steeds de juiste koers is. Wat wel heel erg is veranderd, is onze kijk op de aandacht die we schenken aan onze omgeving.’
Waar zien we dat terug?
‘We denken na over hoe we dat willen invullen, maar we zijn er ook al mee begonnen. We organiseren meer bijeenkomsten voor de omliggende dorpen en de regio. Daar willen we ons verhaal vertellen.’
Provincie en gemeente willen de 600 hectare grote Oostpolder ten zuiden van de Eemshaven omtoveren in een bedrijventerrein voor grootschalige industrie. Het is bedoeld voor allerlei hi-tech bedrijvigheid als batterijfabrieken, datacenters en ondernemingen die zich met waterstof bezighouden. Maar de ongeveer 120 inwoners van Oudeschip, pal achter de dijk van de Oostpolder, voelen zich in de verdrukking gebracht door de oprukkende industrie en het groeiend aantal windmolens.
Meer economie is goed voor de welvaart zegt u, maar niet iedereen is er gelukkig mee.
‘We zullen inderdaad meer aandacht moeten besteden aan de vraag wat de Groningers eraan hebben. Heel concreet kan ik daar nog niet over zijn. Maar wanneer we bijvoorbeeld een warmteleiding gaan aanleggen van de haven naar de stad Groningen, dan zou het raar zijn wanneer we niet ook de dorpen op de route aankoppelen.’
Schetst u eens de perspectieven voor de speerpunten energie, data, groene chemie en recycling.
‘De landen aan de Noordzee hebben gezamenlijk plannen voor de bouw van 300 gigawatt aan windmolens op de Noordzee. Dat is extreem veel, het gaat om duizenden molens. Daar ligt een enorme kans voor de Eemshaven. Vanuit de haven wordt nu al het 19e windpark aangelegd, dat zal de komende jaren gewoon doorgaan.’
Tekst gaat verder onder de foto
Volgens de regering moet op termijn 35% van de stroom van windparken in Groningen aan land komen. ‘Gigantisch veel’, aldus König. Al die stroom is onmisbaar voor de waterstofplannen van onder meer Shell en Gasunie, die in de Eemshaven een mega-elektrolyser willen bouwen voor de productie van groene waterstof.
RWE kreeg onlangs toestemming voor de bouw van een windpark op de Noordzee. Voorwaarde was dat een deel van de windstroom wordt gebruikt om waterstof te maken. Dat wil RWE doen met een elektrolyser in de Eemshaven. Engie heeft eveneens plannen in die richting.
Volgens König groeit zo ook de samenhang tussen de Eemshaven en het chemiecluster in Delfzijl, dat de stroom kan gebruiken voor verduurzaming van de productie.
Datacenter erbij
De in recordtijd gebouwde LNG-terminal heeft eveneens een rol in de waterstofambities van Groningen Seaports. De terminal werd in 2022 in een half jaar tijd gerealiseerd om acht miljard kuub aardgas als vloeibaar gas (LNG) te kunnen importeren. Nederland bleef zo verzekerd van gas en was ermee een stuk minder afhankelijk van de grillen van Poetin. Het idee is dat de terminal over vijf jaar wordt omgebouwd voor de opslag van waterstof.
König: ‘Ik verwacht dat er ook nog een datacenter bij komt. De vraag naar data is enorm. Het is overigens een enorme misvatting dat dit weinig banen oplevert. Ik denk dat Google met volgens het bedrijf zo’n 500 medewerkers nu zelfs de grootste werkgever van de Eemshaven is.’
Aangevuld met bedrijven die aan recycling doen van banden, batterijen, textiel en andere afgedankte producten, betekent het dat in de Eemshaven nu een strijd om ruimte ontstaat. Nu bedrijven voor de haventerreinen in de rij staan, zoals König stelt, verwacht hij dat de huidige Eemshaven over een jaar of vijf uitverkocht is.
‘De Oostpolder geeft flink wat lucht. We verkeren nu in de luxe situatie dat we selectiever kunnen zijn in welke bedrijven we toelaten. We hebben al nee tegen bedrijven moeten zeggen. Bijvoorbeeld bij vijf initiatieven die allemaal met dezelfde grondstoffen hetzelfde wilden gaan maken. Eén of twee kan, maar er is geen ruimte voor alle vijf.’
Die opdracht die u uzelf gaf toen u aantrad; maak groei van krimp. Hoe kijkt u daar nu naar?
‘Toen ik begon was de haven belangrijk voor de regio. Dat schuift op. De haven vervult nu voor heel Nederland en zelfs Europa een rol. De Eemshaven heeft haar bestaansrecht bewezen.’
Lees ook: