Hij werd in de voorbije jaren op grond van zijn inbreng geciteerd door ‘hoge omes’ van Rijkswaterstaat en oud-hoofdredacteur Dirk van der Meulen van Schuttevaer. Dus zochten we contact met deze schipperszoon, die geen varend bestaan leidde maar er (bijna) alles van afweet.

En dat betekent dat er een stroom aan informatie loskomt. ‘Ik ben in 1956 geboren in Renkum aan de Neder-Rijn en bracht de eerste vijf jaar van mijn leven door op de in 1893 gebouwde klipper Theodora. Daarmee zaten mijn ouders in de cementvaart, de grijze vloot. Vanaf Maastricht en IJmuiden naar diverse losplaatsen. We deden drie reizen van IJmuiden naar Maarssen in de week, en dan weer van Maastricht naar Hillegom. En af en toe een betonproject.’

‘Ik herinner me nog de aanleg van een fietspad bij Den Bosch. Daar bleven we liggen en losten elke dag vijf ton cement voor weer een stuk. En elke dag boenen met puts en dekwasslang. Dat deden vader en moeder en ik keek toe vanuit de stuurhut. Dat maakte wel duidelijk waar de naam grijze vloot vandaan kwam. Het stoof altijd. We voerden ook cement aan voor de bouwprojecten van sluis Kats en stuw en sluis Hagestein.’

Andere ambities

In 1961 werd de Theodora verkocht en de nieuwe Kempenaar Adolfina in de vaart gebracht. ‘Die hadden ze zelf laten bouwen. Tot 1984 voeren ze via de beurs in Rotterdam, maar ook vaak grind vanaf de Maas en zout vanuit Hengelo. De Theodora  vaart nog steeds als tweemast-charterschip Nooit Volmaeckt.’

Derksen had hogere ambities dan de binnenvaart. ‘Ik wilde na de Mavo-4 naar de HTS om civiel-technisch ingenieur te worden. Het werd anders, de Meao. Mede door gehoorbeperkingen die ik toen al had. Later heb ik me in de ICT verdiept tot HBO-niveau en werkte bij een woningcorporatie op de afdeling Interne Controle, Administratieve Organisatie en ICT. Daar kwamen mijn administratieve opleiding en de ICT mooi van pas. Het voordeel  van op twee paarden wedden, zeg ik altijd.’

Tekst gaat verder onder de foto

Elektrische installaties

Van de scheepvaart is Derksen nooit losgekomen. Nooit los willen komen, beter gezegd. Ook de civiele techniek bleef hem boeien. ‘De zoon van mijn zus heeft wel de opleiding tot civiel-technisch ingenieur kunnen voltooien, en ik kan hem vaak van praktijktips voorzien. Wij begrijpen elkaar heel goed. Hem heb ik al twee keer een jaarabonnement op Schuttevaer cadeau kunnen geven door het winnen van de kennisquiz. En wat het maritieme betreft, mijn broer en diens oudste zoon varen beroepsmatig.’

Derksen heeft als sinds hij acht jaar oud was interesse in elektrische installaties. ‘Zo heb ik op twee schepen van mijn broer de elektrische installatie van de boegschroeven ontworpen en ze aangesloten. En ik mag zeggen, ze werkten direct goed.’

Vrijwilliger LVBHB

Hoewel hij door zijn contacten met varende familieleden met de tijd meeging, hielden historische schepen ook een speciaal plekje in zijn hart. Zo is hij al jaren vrijwilliger bij de Landelijke Vereniging tot Behoud van het Historische Bedrijfsvaartuig (LVBHB). En behalve voor technische inbreng, ook voor het verenigingsschip Terra Nova, kun je bij Henri Derksen ook voor wetten en regels terecht.

‘Ja, dat kun je wel zeggen. Ik ben al jaren lid van de werkgroep Wet- en Regelgeving. Die levert regelmatig input aan het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, de ASV, KBN, BBZ, CCR, EBA (de European Boating Association – red.) en aan waterbouwers voor wijzigingen in het ES-TRIN, de standaard waarin de technische voorschriften zijn opgenomen voor de veiligheid van op Europese wateren varende binnenschepen.

Projectgroep AIS+Ecdis

‘Daarnaast heb ik mede vormgegeven aan de oprichting van de LVBHB-werkgroep ICT, en daarbinnen de projectgroep AIS+Ecdis. Daarmee geven wij ondersteuning aan schippers van grote historische voormalige bedrijfsvaartuigen. Zo hebben we onder meer een Linux-systeem met Open CPN en de officiële S57 digitale vaarkaarten (van RWS, Elwis en VisuRis) en een Open SeaMap-versie opgezet voor de Raspberry Pi-computertjes.

Reacties van Derksen zijn doordacht en onderbouwd

‘Op verzoek installeer ik ook Open CPN, gratis software voor maritieme kaartplotters en navigatiesoftware op laptops met Windows. Om al dit werk goed te kunnen doen lees ik zoveel mogelijk wekelijks de papieren en digitale vakbladen als Schuttevaer, Scheepvaartkrant en Binnenvaartkrant. Dat zijn de media waarop ik mijn reacties achterlaat.’

Ringleiding-adviseur

Maar het is niet alles nautiek wat de klok slaat bij Derksen. ‘Bij de HoorMij-NVVS (Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden) ben ik Ringleiding-keurder en -adviseur voor de aanleg en onderhoud van ringleidingen bij audio-installaties voor slechthorenden. Een prachtsysteem, wat vaak al decennia lang prima werkt in vele gebouwen, mits goed aangelegd en ingesteld.’

Het enige ‘vaartuig’ dat Derksen bezit is een surfplank. Maar hij vaart regelmatig op meer tonnage. ‘Daar heb ik de nodige papieren voor. Het ANWB zeilbewijs, Klein Vaarbewijs 2, het Groot Pleziervaart Bewijs 2 en het VHF Marifoon Bedieningscertificaat. Zo ben ik stuurman op de Dankbaarheid van LVBHB-lid Han Visser. Dat is een historische steilsteven met originele zijschroef. Ik kan wel aardig overweg met elk type schip. Of ik nu een helmhout, een stuurrad of een piloot-pook in mijn hand heb. Maar met een zijschroef gebekt varen vraagt wel vaardigheid en inzicht wat je met een schip aan manoeuvres kunt doen.’

‘Zo was met de Dankbaarheid het stuk Waal van Sint Andries tot Tiel een uitdaging vanwege de zuiging van grote containerschepen en de asymmetrische belasting van het roer door de aangehangen buitenboordmotor. Die laatste was nodig om ook een achteruit te hebben en makkelijker in sluizen en door bruggen te varen als de zijschroef binnenboord was gehaald. Ook op het water is de snelheid hoger geworden. Vroeger kon je voor manoeuvres meer tijd nemen.’

Historisch voertuig

Derksen is blij dat hij heeft geleerd zonder Ecdis te varen, maar zou het systeem niet meer willen missen. ‘Zonder Ecdis is varen veel inspannender, vooral op kronkelige rivieren. Zo ben ik met het voormalige vrachtschip Bregetta eens van Gent naar Antwerpen gevaren over de Zeeschelde. Schitterend natuurlijk, met al die bochten. Maar ik had nog geen Ecdis dus het was heel erg oppassen.’

Voor zijn bewegingen op het land naar op- en afstapplaatsen maakt Derksen gebruik van een bijna historisch voertuig. ‘Ik rijd sinds 1999 een dieseltje, een VW Lupo met nu 487.500 kilometer op de klok. Nadeel is, dat ik er de milieuzones niet mee in mag. Maar daar heb ik dan mijn Britse koninklijke vouwfiets Brompton M6RN voor.’

Tekst gaat verder onder de foto

Zorgen over behoud

Derksen wil nog wel kwijt dat het er voor het behoud van historische schepen niet makkelijker op wordt. ‘Daar maken we ons bij de LVBHB zorgen over. Aan de ene kant is er de steeds strengere regelgeving en een tweede probleem is de opvolging door een volgende generatie die dit varende erfgoed in stand wil houden. Het gaat ons om het behoud van deze schepen’, aldus de man die zijn mails ondertekent met: ‘Met een vriendelijke nautische (ICT-) (electro-) groet van Henri Derksen’.