We treffen Gabriëla aan op het kantoor van het Zweedse Stena Line in Hoek van Holland. Ze is aan het werk, maar heeft een paar uur tijd voor ons gemaakt. Ook op deze dag, om 14:15 uur, maakt zij samen met zo’n 400 passagiers en honderden vrachtwagens de oversteek naar het Britse Harwich, nabij Felixstowe. ‘s Avonds komt het schip daar aan, waarna de tweede stuurman met haar team keihard aan het werk moet om in zes uur alles van het schip af te krijgen. Daarna komen nieuwe passagiers en vrachtwagens aan boord, en keert de Stena Hollandica terug naar Hoek van Holland. En dat elke dag.
Wat houdt haar bezig in die tijd? ‘Ik werk op de brug, waar ik navigatie- en laadwachten doe. Daarnaast onderhoud ik de veiligheidsmiddelen. Tijdens de navigatiewacht navigeer ik het schip, tijdens de laadwacht houd ik de ballast aan boord bij en maak ik de laadplannen.’ En dat is nogal wat werk, want qua lanemeters kan het schip vijf kilometer aan vracht meenemen, plus 1200 passagiers. ‘Daarmee behoren we tot de grootste veerboten ter wereld.’
Zeilen naar Terschelling
De weg naar deze verantwoordelijkheid begon al toen Gabriëla jong was. Met haar ouders zeilde ze vaak naar Terschelling, waar zich ook het Maritiem Instituut Willem Barentsz bevindt. Uit haar slaapkamerraampje aan boord zag ze de school en met het vooruitzicht om vier jaar lang op Terschelling te wonen en studeren, was de keuze voor de opleiding tot maritieme officier snel gemaakt. ‘Die jaren waren wel het toppunt van mijn leven tot nu toe.’
Stage op zee
Na twee jaar school ging ze zes maanden naar zee. Daar liep ze stage op de Maasdam, een cruiseschip van de Holland America Line, en op een LNG-tanker van Shell. Maar na vier jaar studeerde ze net af in een tijd met minder werkgelegenheid in de zeevaart. ‘Toen ben ik eerst aan de wal gaan werken, bij Damen Shipyards. En daarna ben ik gaan werken op een coaster van 80 meter, de Peak Bergen.’
Negen weken werkte ze op de coaster voor de kust van Noorwegen. ‘Het werk was geweldig interessant, maar het coaster-leven paste niet goed bij me. Ik ben wel echt gemaakt voor werk op grotere schepen.’
Op hoogte
En toen kwam in 2020 Stena Line om de hoek kijken. En daar zit ze helemaal goed op haar plek, op 40 meter hoogte op de brug. Twee keer per dag werkt ze een blok van vijf uur, met een totaaltijd van zo’n 10,5 uur. ‘Je draait je diensten ook door, wat het werk spannend en afwisselend houdt. De laadwacht houdt je de hele week goed bezig, maar de navigatiewacht tijdens binnenkomst bij Hoek van Holland is geweldig. Dan vaar je echt naar binnen.’
De verantwoordelijkheid voor de maximaal 1200 passagiers is groot. ‘Daar heb ik tijdens mijn sollicitatie met de kapitein ook een serieus gesprek over gehad. Hoe stond ik daarin, zag ik dat wel zitten? Je moet geconcentreerd blijven, want je weet hoeveel levens afhankelijk van je zijn.’
Dat doet Gabriëla dan ook door rondjes te lopen over de brug, of in gesprek te gaan met de wachtmatroos. Dat houdt haar wel gefocust, zelfs in de nachtelijke uren.
24/7 actie
Die concentratie is ook wel nodig, want haar werk is 24/7 actie. ‘De route hangt heel erg af van de windrichting en de golven. Soms gaan we noordelijk om en soms zuidelijk. Maar we steken over op het drukste stukje van de Noordzee.’ Uitwijken voor vissersschepen, of mopperende olietankers over de marifoon, zijn voor Gabriëla de gewoonste zaak van de wereld. ‘Mensen denken soms dat ferryvaart saai is, want je gaat altijd van A naar B, maar dat is dus absoluut niet waar.’
Een veelgehoord nadeel van een zeevarend beroep is, dat je veel weg bent van huis. ‘Dat is ook zeker waar. Maar ik krijg zoveel energie van dit werk, en het samenwerken met mensen in een groot team. Het is wel minder leuk als er een verjaardag of een feestdag is in de week dat je aan boord bent. Als zeevarende mis je dingen. Maar doordat ik week op, week af ben, kan ik wel kiezen of ik Kerstmis of Oud en Nieuw mis.’ Dit jaar hoeft ze die keuze echter niet te maken, want ze heeft op tijd verlof kunnen aanvragen.
Groepsdynamiek
Gabriëla is de enige vrouw in haar team en dat gaat volgens haar ‘supergoed’. ‘Je wordt aangenomen op je kunnen. Maar ook op je sociale talenten, dus tussen man en vrouw is er geen verschil in communicatie.’
Toen ze aan boord kwam van de Stena Hollandica waren de overige bemanningsleden wel benieuwd. ‘Tuurlijk, je verandert de groepsdynamiek. Dus ze moesten even wennen.’
Dat sommige mensen denken dat ze is aangenomen omdat ze een vrouw is, vindt Gabriëla vervelend. ‘Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik me moest bewijzen omdat ik een vrouw ben. En ja, sommige dingen zijn te zwaar voor mij om te tillen. En dan doet een mannelijke collega dat. Maar dan neem ik weer iets van hem over, waar ik beter in ben.’
Overigens kent ze vrouwen in het vak, die wél een lastige ervaring hebben gehad tijdens hun carrière in de maritieme sector. Voor sommigen van hen was het moeilijk om binnen te komen in een team vol mannen, en anderen werden zelfs gepest. ‘Ik kwam gelukkig binnen in een fijn, warm team. Mij is zoveel geleerd en ik ben altijd goed geholpen.’
Switch naar de wal
Waarom is de scheepvaart eigenlijk nog steeds zo’n mannenwereld? ‘Er studeren te weinig vrouwen af van de scheepvaartopleidingen. Maar er zijn ook te weinig vrouwen die echt blijven varen. En er zijn hartstikke mooie walfuncties, dus overstappen is makkelijk. Gelukkig zet Stena Line zich enorm in om meer vrouwen te enthousiasmeren voor het beroep.’
Zelf wil ze blijven varen totdat het niet meer bij haar past. ‘Mijn doel voor nu is om eerste stuurman te worden. Daarna zie ik wel, want ik weet niet hoe ikzelf of de sector gaan veranderen.’
Jongerenambassadeur
Als Jongerenambassadeur bij Nederland Maritiem Land zet Gabriëla zich momenteel volop in voor de maritieme sector. ‘Ik zag de oproep om ambassadeur te worden al tijdens mijn opleiding. Maar nu heb ik echt wat ervaring en kan ik aan de slag.’
De aftrap van het ambassadeursprogramma was begin november, op de vakbeurs Europort in Rotterdam. ‘Het mooie aan het ambassadeurschap is om te promoten dat er zoveel banen zijn om uit te kiezen met je maritieme officierspapieren. Je hebt een stukje techniek, een stukje management. Daarom ben ik zelf ook enthousiast over de opleiding en het werk. Het is zo’n grote bedrijfstak in Nederland, maar toch voor veel mensen compleet onzichtbaar.’
Jongeren: zeker doen!
Het doel van Gabriëla is dan ook om het vak populairder te maken onder jongeren. En dat is nodig, want maritieme bedrijven schreeuwen om personeel. Haar advies aan andere jongeren die twijfelen over deze tak van sport is dan ook om de uitdaging aan te gaan. ‘Gewoon doen! Kies voor een maritieme opleiding, want je kunt alles leren. En zelfs als je erachter komt dat varen niets voor je is, kun je nog alle kanten op. De sector is zo groot, dat je een zee van opties hebt.’
Om kwart over twee vertrekt Gabriëla weer, richting het Verenigd Koninkrijk. Over minder dan een week kan ze even ontspannen en zich klaarmaken voor het nieuwe jaar.
Lees ook: