De rubriek De Erfenis verschijnt gewoonlijk alleen in de gedrukte krant en in de Schuttevaer e-paper. Maar door een deels onleesbare tekst kwam aflevering 528 in de krant niet goed over. We bieden onze lezers hierbij graag de correcte versie aan. Met excuses voor het ongemak.
Redactie Schuttevaer

Door

Hajo Olij

Op de Noordzee en de Waddenzee moesten ze kikvorsmannen en duikers het water in en uit laten gaan en drijvende objecten opvissen, weer of geen weer. Drie lange ankerkettingen van 220 meter moesten het schip op haar plaats fixeren. Op het ruime achterdek van 6 bij 5 meter stond een kraan en een grote linnen tent voor de duikapparatuur en als verkleedruimte. Een belangrijke taak was het onschadelijk maken van mijnen. Op oude foto’s is geen bewapening te zien, maar de schepen konden wel om de grote schepen heen cirkelen om met sterke sonar vijandelijke duikboten op te sporen.

In de machinekamer stonden ook een Mitsubishi van 60 pk voor de olie- en luchtdruk, kraan- en ankerlier en een Volvo Penta van 35 KVA zorgde voor 220 en 24 Volt.

Er zaten acht vaste bemanningsleden aan boord. De Nautilus werd bekend vanwege haar vrouwelijke hospik voor de medische begeleiding van de duikers.

Ontspannen

In 1994 werden deze drie duikschepen uit de vaart gehaald en vervangen door nieuwe. De Nautilus werd verkocht aan marine-officier Rouwerda en hij verving de linnen tent door een vaste opbouw op het achterdek, net zo groot, maar nu ingericht als luxe salon. De ankers werden niet meer aan dek gehesen, maar voortaan in de kluizen gedraaid, verder bleef alles bij het oude.

‘Wij wonen in Amsterdam-Noord’, vertelt Mario van Zijst. ‘Mijn vrouw Marise Voskens en ik werken allebei zes dagen in de week, ik in de reclame en communicatie voor overheids- en non profit-organisaties. Op het water lukt het ons om echt te ontspannen. Als jongen van 19 begon ik op een tjalk zonder motor. Tijdens de Muider Hardzeildagen zeilden we dan de bomvolle haven van Muiden binnen. We hebben een overnaads 12 voets jolletje, in 1926 hier in Nieuwendam gebouwd op de werf van De Vries Lentsch. We zeilden vaak op botters tijdens de wedstrijden en in 1988 kochten we de vissermanaak WB-11, in 1972 gebouwd bij Brinksma aan de Kielkade. Bij de voormalige NDSM-werf zagen we eind vorig jaar de Nautilus liggen in de Anckerplaets en ze bleek nog te koop ook.

‘We maakten een afspraak met marineman Fred. Alles aan boord is van de beste kwaliteit, zoals bij de marine toen nog gebruikelijk was en ze is altijd perfect onderhouden. In het dok van scheepswerf Brouwer bleek het vlak op veel plaatsen nog 8 streep of meer. De Volvo Penta werd er in 1994 nog nieuw ingebouwd.’

Ontdekkingsreis

‘Dit schip is voor ons echt een ontdekkingsreis’, gaat Marise verder. ‘Er is ook zoveel techniek aan boord. We hebben het chicste toilet van heel het IJsselmeer, ruim, een RVS-pot met hardhouten bril, die door een contragewicht altijd omhoog stond, wel zo praktisch voor mannen in duikpakken. Naast de kombuis zit een warmwateraansluiting. De wachtloper trok een waterdicht pak aan, vulde het met warm water en bleef zo op temperatuur tijdens zijn wacht. Alle vertrekken hebben koperen spreekbuizen en we vonden behalve het oude scheepsjournaal, ook nog een kist met detoneerontstekingen.’

‘Het schip is 24 meter lang en moest dus CVE-gekeurd worden. De verzekeraar mocht het Bewijs van Onderzoek doen. Gas, de blusinstallatie en de stuurmachine moesten apart worden gekeurd. De Nautilus is met vlag en wimpel geslaagd. Alles hier aan boord is dankzij de marine van de beste kwaliteit en heeft een back up, op de hand en elektrisch. Er zitten aparte aanzuigleidingen voor zout- en zoetwater en ook nog een doorspoelleiding. Helaas, de lampjes zijn groen en die moeten tegenwoordig rood zijn.’

Betalende gasten

‘We mogen nu met 12 betalende gasten varen. In november hebben we als een van onze eerste tochtjes Sinterklaas met 50 Zwarte Pieten naar Amsterdam-Noord gebracht. Dat mocht, want dat was een vriendendienst.’

‘Sturen met een joystick vonden we maar niks’, gaat Mario verder. ‘Op de hand met het stuurwiel heb je contact met het schip. Er zit maar een klein zeeroer onder, je moet echt de motor gebruiken en dat was even wennen in het begin. Bij de Oranjesluis werden we de Noordersluis ingestuurd, vol met jachten. Dat was zweten. ‘De Volvo gebruikt maar 10 liter per uur, dus dat valt mee en stationair loopt het schip al vijf knopen. Bij de intocht tijdens Sail voer de Nautilus vlak voor de Amerigo Vespucci. Het schip heeft vele mogelijkheden, allemaal leuk om te doen. Bij de zeilraces met Lemsteraken uit Muiden, kunnen alle aken prachtig langszij komen en alle deelnemers kunnen op het ruime achterdek met hapje en drankje napraten. Omdat we dan voor anker liggen, zit je daar heerlijk in de luwte. Vaak staan er oud-marinemensen op de kade en vragen of ze binnen mogen kijken. Vooral in de hut van de officieren, want daar mochten ze vroeger niet komen.

‘We kunnen ook dagtochten maken met sportvissers. Of als moederschip voor anker gaan en dan zeilen met kleine bootjes of zwemmen. Bedrijven willen in deze crisistijd best nog wel personeelstochtjes maken. Maar dan eens iets anders en niet te duur. In de salon of op het achterdek kun je gezellig samen eten. Zelf mag ik graag koken, maar we kunnen ook een topkok en muziek verzorgen.

‘Het schip is voor ons een groot avontuur. We ontdekken steeds weer nieuwe dingen. We houden van improviseren en zoeken naar nieuwe mogelijkheden om het schip te verhuren. Want eigenlijk komt de Nautilus te vroeg. We dromen er namelijk nu al van om over vijf jaar te stoppen met werken en dan mooie lange tochten te gaan maken naar Bretagne of de Noorse Hebriden.’

Scheepsgegevens

Duikschip Nautilus, ex A 849. In 1964 gebouwd op de Rijkswerf in Den Helder.

Lengte: 24 meter. Breedte: 5 meter. Diepgang: 1,30 meter. Hoofdmotor: zescilinder Volvo Penta TMD 102A, 200 pk uit 1994.