‘Ondeugdelijke politieboten door tenderterreur’

De strikte juridische eisen bij de aanbesteding van 60 snelle patrouilleboten voor de politie leidt tot de aanschaf van ‘inferieure rhibs’. Door deze ’tenderterreur’ van de politie worden Nederlandse botenbouwers buitenspel gezet op basis van het ontbreken van een enkele bijlage in de aanbesteding of  ‘vreemde eisen’.

Een 10 meter RHIB van Euro Offshore. (Foto Euro Offshore)
Een 10 meter RHIB van Euro Offshore. (Foto Euro Offshore)
  • RHIB (Rigid Hulled Inflatable Boat) moeten opblaasbaar zijn
  • Schuim gevulde RHIBS minder snel lek, maar voldoen niet aan eisen tender

Dat zeggen vijf Nederlandse botenbouwers in Schuttevaer. Twee buitenlandse botenbouwers halen de aanbesteding nu wel binnen.

Van de vijf meedingende Nederlandse botenbouwers vielen er twee al voor het begin van de strijd af. Hun via een internetportaal ingediende uitgebreide offertes voldeden volgens de commissie niet aan de eisen, waardoor ze niet meer mee mochten doen. Er ontbrak een certificaat (dat ze wel hadden) en dat kon niet alsnog worden ingeleverd. De werven hoorden dit pas nadat ze de voor verdere deelname verplichte dure referentieboot hadden opgetuigd.

Twee andere werven vielen af omdat hun referentieboot niet aan de strikte juridische definitie van een RHIB (Rigid Hulled Inflatable Boat) voldeed. Volgens die definitie moeten de rubberen tubes daarvan opblaasbaar zijn. Deze RHIBS (of RIBS zoals ze meestal worden genoemd), waren echter gevuld met schuim. Dat voorkomt leeglopen wanneer ze lek raken door een scherp voorwerp of een kogel.

Verruiming van de referentielijst om deelname alsnog mogelijk te maken was niet bespreekbaar, hoewel RHIB-bouwers dit wereldwijd al jaren voor reddings- en interventieboten. Angst voor juridische claims weerhield de beoordelaars daar waarschijnlijk van, zo zeggen de botenbouwers.

Nederlandse botenbouwers bruut opzij gezet bij politietender. (Foto Euro Offshore)
Nederlandse botenbouwers  opzij gezet bij politietender. (Foto Euro Offshore)

Euro Offshore Workboats

Euro Offshore (EO) Workboats uit Werkendam is een van de bouwers die door de Dienst Verwerving van het Politiedienstencentrum werd buitengesloten vanwege ontbrekende bijlagen. ‘Wanneer we hadden verloren omdat een ander beter was had ik er vrede mee gehad’,  zegt een verontwaardigde Wouter Brand van EO Workboats. ‘Maar op deze manier een miljoenenopdracht mislopen, vind ik tender terreur.’

EO Workboats deed mee in perceel twee van de in twee percelen verdeelde tender. ‘Dat waren ingewikkelder interventieboten met meer onderlinge variatie. Die moesten extreem hoge snelheden halen en sloten goed aan bij ons programma.’

Het Werkendamse bedrijf tuigde een flinke referentieboot op, want de proefvaart woog zwaar mee bij de puntentelling. ‘De prijs speelde ook mee, maar er stond een minimum- en maximumprijs in de bijlage en wij zaten op de minimumprijs. Daar konden we perfect voor bouwen. Duurzaamheid en plan van aanpak wogen ook mee. Over alles moest je een verhaal schrijven. We hebben alle bijlages ingevuld en succesvol ingeleverd via het Domein politie van het Negometrix Portal.’

‘Bruut buitenspel gezet’

Van de bevestiging werd een screenshot gemaakt. Een paar weken later kreeg Brand het bericht dat er een klasse certificaat ontbrak. ‘We hebben dat certificaat 100 % zeker meegestuurd in het mapje. Het betrof het bewijs dat we onder klasse bouwen en hebben gebouwd. We wilden het nogmaals opsturen, maar dat kon niet meer. We werden weggeschreven. Heel bruut. We hebben toen het in aanbestedingen gespecialiseerde advocatenkantoor Bartels Sueters Rassa ingeschakeld. Die stuurden zware brieven, maar het mocht niet baten. Het was hun woord tegen het onze. Dan houdt het op.’

Lees ook: Defensie bestelt 19 snelle RHIB’s uit Estland

Net als drie andere bedrijven legde EO Workboats zich daarop neer bij de onterecht aanvoelende uitsluiting. Het Rotterdamse Madera Ribs bleef als enige Nederlandse botenbouwer in de race. ‘De aanbesteding kende verschillende fases en we kregen steeds de kans om vragen te stellen’, zegt een medewerkster. ‘Die werden altijd beantwoord en dan kon je door naar een volgende fase. Tot bijna het einde is het zo ook mogelijk om je terug in de race te vechten.’

Madera Ribs viel in de laatste fase alsnog om een vreemde reden af. Vanwege een trailer ging het perceel waarin het bedrijf meedong naar het Finse Boomeranger. ‘De RIB’s moesten met een trailertje worden geleverd. Wij bouwen boten en het is vrij normaal dat je die inkoopt’, aldus de woordvoerster.

‘Politie is ook verliezer’

Boomeranger stelde de trailers zelf te bouwen. Externe inkoop zou dan juridische complicaties kunnen opleveren waar, meekijkende juristen beducht voor zijn. ‘Ik weet zeker dat zij die trailers ook niet echt zelf bouwen’, aldus de medewerkster. ‘Maar wanneer je ze zonder achterlichten bestelt en ze er zelf opzet, heb je ze afgebouwd. Daarop zijn wij afgevallen. Men stelde een verkeerde prioriteit en koos zo voor een inferieur product. Terwijl veiligheid voor de bemanning toch prioriteit één moet zijn. Dat die altijd veilig thuiskomt. Wij leggen ons er natuurlijk bij neer en willen de politie ook absoluut niet negatief afschilderen.’

Momenteel is er per perceel nog maar één aanbieder over. Het Finse Boomeranger en het Britse Ribcraft, beiden van een moederbedrijf in de Arabische Emiraten. ‘Het puntensysteem kan nu de prullenbak in en de politie koopt boten die qua eigenschappen en uitvoering niet met anderen zijn vergeleken’, zegt Brand. Ook de politie is daardoor een verliezer.

‘Roomser dan de paus’

Schuttevaer heeft alle botenbouwers gesproken, maar een deel wil niet met hun namen in de krant. ‘Er zit verschrikkelijk veel werk in het uitbrengen van zo’n offerte en een demo-boot bouwen kost serieus geld’, stelt een van hen. ‘Alles bij elkaar hebben de vijf botenbouwers meer dan 500.000 euro uitgegeven. Wanneer je dan hoort dat je om een futiele reden wordt afgewezen zak je door de grond.’

Een andere werf stelt voor alsnog een aantal bedrijven uit te nodigen voor een proefvaart, zodat de politie vergelijkingsmateriaal heeft. ‘Duidelijk is dat het protectionisme waarmee anderen hun industrie bevoordelen in Nederland niet bestaat. En dan heb ik het niet alleen over boten. Wij zijn hier vaak roomser dan de paus.’

Brand beaamt dat. ‘Denk maar niet dat ze elders alles in het Engels vertalen. Wij lopen daar vaak tegen muren op. Wanneer we in Finland mee willen dingen moeten we alles in het Fins vertalen, terwijl Finse bedrijven hier in het Engels mogen aanleveren. Een concurrent bevestigt dat. ‘In Finland kopen ze een Finse Rib, Fransen kopen een Franse en Engelsen een Engelse.’

Volgens een andere woordvoerder zijn aanbestedingen te veel een juridisch steekspel geworden. ‘Het gaat langer over de aansprakelijkheidsverzekering dan over de technische kwaliteit van de boot. Juridische argumentenwegen zwaarder dan vaareigenschappen. Het is zuur op juridische gronden af te vallen. Je zou het menselijker willen hebben, dat je met elkaar in gesprek kan gaan. Maar dat wil men bij aanbestedingen juist zo veel mogelijk uitsluiten om te voorkomen dat een partij er met voorkennis ingaat.’

Netherlands Maritime Technology

Volgens Netherlands Maritime Technology (NMT) bouwt Nederland prachtige RIB’s  die de hele wereld overgaan. De brancheorganisatie is met RWS en de politie in gesprek over de gang van zaken rond de aanbesteding, maar wil er in dit stadium niet veel over kwijt. Punt is natuurlijk ook dat de overheid gebonden is aan Europese aanbestedingsregels en onmogelijk kan voorkomen dat buitenlandse bedrijven inschrijven. NMT wil nu weten hoe het zo fout kon gaan en hoe dat in de toekomst kan worden voorkomen.

‘Ondeugdelijke politieboten door tenderterreur’ | Schuttevaer.nl Sh

‘Ondeugdelijke politieboten door tenderterreur’

De strikte juridische eisen bij de aanbesteding van 60 snelle patrouilleboten voor de politie leidt tot de aanschaf van ‘inferieure rhibs’. Door deze ’tenderterreur’ van de politie worden Nederlandse botenbouwers buitenspel gezet op basis van het ontbreken van een enkele bijlage in de aanbesteding of  ‘vreemde eisen’.

Een 10 meter RHIB van Euro Offshore. (Foto Euro Offshore)
Een 10 meter RHIB van Euro Offshore. (Foto Euro Offshore)
  • RHIB (Rigid Hulled Inflatable Boat) moeten opblaasbaar zijn
  • Schuim gevulde RHIBS minder snel lek, maar voldoen niet aan eisen tender

Dat zeggen vijf Nederlandse botenbouwers in Schuttevaer. Twee buitenlandse botenbouwers halen de aanbesteding nu wel binnen.

Van de vijf meedingende Nederlandse botenbouwers vielen er twee al voor het begin van de strijd af. Hun via een internetportaal ingediende uitgebreide offertes voldeden volgens de commissie niet aan de eisen, waardoor ze niet meer mee mochten doen. Er ontbrak een certificaat (dat ze wel hadden) en dat kon niet alsnog worden ingeleverd. De werven hoorden dit pas nadat ze de voor verdere deelname verplichte dure referentieboot hadden opgetuigd.

Twee andere werven vielen af omdat hun referentieboot niet aan de strikte juridische definitie van een RHIB (Rigid Hulled Inflatable Boat) voldeed. Volgens die definitie moeten de rubberen tubes daarvan opblaasbaar zijn. Deze RHIBS (of RIBS zoals ze meestal worden genoemd), waren echter gevuld met schuim. Dat voorkomt leeglopen wanneer ze lek raken door een scherp voorwerp of een kogel.

Verruiming van de referentielijst om deelname alsnog mogelijk te maken was niet bespreekbaar, hoewel RHIB-bouwers dit wereldwijd al jaren voor reddings- en interventieboten. Angst voor juridische claims weerhield de beoordelaars daar waarschijnlijk van, zo zeggen de botenbouwers.

Nederlandse botenbouwers bruut opzij gezet bij politietender. (Foto Euro Offshore)
Nederlandse botenbouwers  opzij gezet bij politietender. (Foto Euro Offshore)

Euro Offshore Workboats

Euro Offshore (EO) Workboats uit Werkendam is een van de bouwers die door de Dienst Verwerving van het Politiedienstencentrum werd buitengesloten vanwege ontbrekende bijlagen. ‘Wanneer we hadden verloren omdat een ander beter was had ik er vrede mee gehad’,  zegt een verontwaardigde Wouter Brand van EO Workboats. ‘Maar op deze manier een miljoenenopdracht mislopen, vind ik tender terreur.’

EO Workboats deed mee in perceel twee van de in twee percelen verdeelde tender. ‘Dat waren ingewikkelder interventieboten met meer onderlinge variatie. Die moesten extreem hoge snelheden halen en sloten goed aan bij ons programma.’

Het Werkendamse bedrijf tuigde een flinke referentieboot op, want de proefvaart woog zwaar mee bij de puntentelling. ‘De prijs speelde ook mee, maar er stond een minimum- en maximumprijs in de bijlage en wij zaten op de minimumprijs. Daar konden we perfect voor bouwen. Duurzaamheid en plan van aanpak wogen ook mee. Over alles moest je een verhaal schrijven. We hebben alle bijlages ingevuld en succesvol ingeleverd via het Domein politie van het Negometrix Portal.’

‘Bruut buitenspel gezet’

Van de bevestiging werd een screenshot gemaakt. Een paar weken later kreeg Brand het bericht dat er een klasse certificaat ontbrak. ‘We hebben dat certificaat 100 % zeker meegestuurd in het mapje. Het betrof het bewijs dat we onder klasse bouwen en hebben gebouwd. We wilden het nogmaals opsturen, maar dat kon niet meer. We werden weggeschreven. Heel bruut. We hebben toen het in aanbestedingen gespecialiseerde advocatenkantoor Bartels Sueters Rassa ingeschakeld. Die stuurden zware brieven, maar het mocht niet baten. Het was hun woord tegen het onze. Dan houdt het op.’

Lees ook: Defensie bestelt 19 snelle RHIB’s uit Estland

Net als drie andere bedrijven legde EO Workboats zich daarop neer bij de onterecht aanvoelende uitsluiting. Het Rotterdamse Madera Ribs bleef als enige Nederlandse botenbouwer in de race. ‘De aanbesteding kende verschillende fases en we kregen steeds de kans om vragen te stellen’, zegt een medewerkster. ‘Die werden altijd beantwoord en dan kon je door naar een volgende fase. Tot bijna het einde is het zo ook mogelijk om je terug in de race te vechten.’

Madera Ribs viel in de laatste fase alsnog om een vreemde reden af. Vanwege een trailer ging het perceel waarin het bedrijf meedong naar het Finse Boomeranger. ‘De RIB’s moesten met een trailertje worden geleverd. Wij bouwen boten en het is vrij normaal dat je die inkoopt’, aldus de woordvoerster.

‘Politie is ook verliezer’

Boomeranger stelde de trailers zelf te bouwen. Externe inkoop zou dan juridische complicaties kunnen opleveren waar, meekijkende juristen beducht voor zijn. ‘Ik weet zeker dat zij die trailers ook niet echt zelf bouwen’, aldus de medewerkster. ‘Maar wanneer je ze zonder achterlichten bestelt en ze er zelf opzet, heb je ze afgebouwd. Daarop zijn wij afgevallen. Men stelde een verkeerde prioriteit en koos zo voor een inferieur product. Terwijl veiligheid voor de bemanning toch prioriteit één moet zijn. Dat die altijd veilig thuiskomt. Wij leggen ons er natuurlijk bij neer en willen de politie ook absoluut niet negatief afschilderen.’

Momenteel is er per perceel nog maar één aanbieder over. Het Finse Boomeranger en het Britse Ribcraft, beiden van een moederbedrijf in de Arabische Emiraten. ‘Het puntensysteem kan nu de prullenbak in en de politie koopt boten die qua eigenschappen en uitvoering niet met anderen zijn vergeleken’, zegt Brand. Ook de politie is daardoor een verliezer.

‘Roomser dan de paus’

Schuttevaer heeft alle botenbouwers gesproken, maar een deel wil niet met hun namen in de krant. ‘Er zit verschrikkelijk veel werk in het uitbrengen van zo’n offerte en een demo-boot bouwen kost serieus geld’, stelt een van hen. ‘Alles bij elkaar hebben de vijf botenbouwers meer dan 500.000 euro uitgegeven. Wanneer je dan hoort dat je om een futiele reden wordt afgewezen zak je door de grond.’

Een andere werf stelt voor alsnog een aantal bedrijven uit te nodigen voor een proefvaart, zodat de politie vergelijkingsmateriaal heeft. ‘Duidelijk is dat het protectionisme waarmee anderen hun industrie bevoordelen in Nederland niet bestaat. En dan heb ik het niet alleen over boten. Wij zijn hier vaak roomser dan de paus.’

Brand beaamt dat. ‘Denk maar niet dat ze elders alles in het Engels vertalen. Wij lopen daar vaak tegen muren op. Wanneer we in Finland mee willen dingen moeten we alles in het Fins vertalen, terwijl Finse bedrijven hier in het Engels mogen aanleveren. Een concurrent bevestigt dat. ‘In Finland kopen ze een Finse Rib, Fransen kopen een Franse en Engelsen een Engelse.’

Volgens een andere woordvoerder zijn aanbestedingen te veel een juridisch steekspel geworden. ‘Het gaat langer over de aansprakelijkheidsverzekering dan over de technische kwaliteit van de boot. Juridische argumentenwegen zwaarder dan vaareigenschappen. Het is zuur op juridische gronden af te vallen. Je zou het menselijker willen hebben, dat je met elkaar in gesprek kan gaan. Maar dat wil men bij aanbestedingen juist zo veel mogelijk uitsluiten om te voorkomen dat een partij er met voorkennis ingaat.’

Netherlands Maritime Technology

Volgens Netherlands Maritime Technology (NMT) bouwt Nederland prachtige RIB’s  die de hele wereld overgaan. De brancheorganisatie is met RWS en de politie in gesprek over de gang van zaken rond de aanbesteding, maar wil er in dit stadium niet veel over kwijt. Punt is natuurlijk ook dat de overheid gebonden is aan Europese aanbestedingsregels en onmogelijk kan voorkomen dat buitenlandse bedrijven inschrijven. NMT wil nu weten hoe het zo fout kon gaan en hoe dat in de toekomst kan worden voorkomen.