In haar rapport over de kanaalkwestie adviseert Keijzer onder meer de schaderegeling voor mensen die zijn getroffen door de werkzaamheden aan het kanaal ‘menselijker, makkelijker en milder’ te maken. Ze vindt dat zo snel mogelijk een streep moet worden gezet onder de afhandeling van oude schades. ‘De provincie heeft beloofd om de schades in dit gebied ruimhartig af te handelen. Die belofte moet de provincie nakomen’, aldus Keijzer. Ze sprak voor haar onderzoek met bewoners van zeventig huizen aan het kanaal.
De voormalige CDA-coryfee stelt onder meer dat de overheid niet moeilijk moet doen over kleine herstelwerkzaamheden, reële vergoedingen moet betalen en serieus moet kijken naar contra-expertises. Ook vindt ze dat mensen die oude schades te laat gemeld hebben alsnog een verzoek moeten kunnen indienen voor vergoeding. De regeling wordt dan dus voor ‘een korte tijd’ weer opengezet. Ze maakte tijdens haar presentatie ook duidelijk dat ze tijdens haar onderzoek veel wantrouwen heeft ervaren onder bewoners die schade aan hun huis hebben opgelopen door werkzaamheden aan het kanaal.
Vertrouwen
‘Het herstellen van het vertrouwen is heel belangrijk.’ Dat zei de Overijsselse gedeputeerde Martijn Dadema nadat Mona Keijzer de resultaten van haar onderzoek had gepresenteerd. ‘Dat er zo veel wantrouwen is, komt heel hard binnen’, zegt Dadema. ‘Je wilt als provincie niet tegenover de bewoners staan, maar ernaast. Daarom moeten we het vertrouwen onder de bewoners herstellen. Dat doe je niet met mooie woorden, maar door de acties die we ondernemen.’ Hij zei dat de Provinciale Staten een eerste stap daartoe hebben gezet door Keijzer onderzoek te laten doen. Tijdens haar presentatie benadrukte Keijzer wel dat mensen niet zozeer meer geld willen, ‘maar een oplossing’. Dadema noemde het rapport van Keijzer ‘gedegen’ en dat Gedeputeerde en Provinciale Staten daar heel zorgvuldig naar gaan kijken.
Niet geloofd
Gedeputeerde Dadema zei dat wat de provincie doet en zegt met betrekking tot het kanaaldossier, niet meer wordt geloofd en verwees naar het advies van Keizer om een bestuurlijk kopstuk van buiten de provincie aan te stellen om het vertrouwen te helpen herstellen. ‘We moeten kijken of dit werkbaar is. Je komt dan op een ander spoor terecht dan de provincie doorgaans volgt, het is veel juridischer.’
Voor het vergoeden van mensen die schade aan hun huis hebben opgelopen is 40 miljoen gereserveerd. Dadema wilde nog niet zeggen of er meer geld beschikbaar komt. ‘We kijken eerst met open blik naar de aanbevelingen die zijn gedaan en naar de consequenties ervan, ook de financiële. Het is aan de Provinciale Staten om daarover besluiten te nemen.’
Aanbevelingen
Keijzer doet ook aanbevelingen voor de toekomst. Het gebied zal onderhoud nodig blijven hebben, anders verloedert het. In de regio moet bovendien worden nagedacht over zaken als droogte, die effect hebben op de kwaliteit van de bodem. Maar de benodigde werkzaamheden moeten op “een zorgvuldiger manier” worden gedaan dan in het verleden.
Tussen 2011 en 2016 werden delen van het ruim 30 kilometer lange kanaal Almelo-De Haandrik uitgediept en verbreed en zo toegankelijk gemaakt voor grotere schepen. In de jaren daarna kreeg de provincie Overijssel ruim vierhonderd schademeldingen van omwonenden. Zij hadden te maken met schades aan hun huis. De provincie stelde een schaderegeling op. Over de hoogte van de schadevergoeding en over de voorwaarden daarvoor ontstond een slepend conflict.
Keijzer komt op 13 september naar Zwolle om haar bevindingen toe te lichten in een vergadering van de Provinciale Staten.