Beide schepen kregen maïs geladen vanuit zeeschip Arklow Breeze. De overslag vond plaats in de Amsterdamse Coenhaven. Schipper De Jong van de Weslie was niet op de hoogte dat er fosfine aan boord van zijn schip was geladen, want dat stond nergens gedocumenteerd.
En dus vertrok De Jong richting Delden, maar verder dan Amsterdam Centraal kwam De Jong niet. ‘We werden gebeld dat er bij het laden van het andere schip een pakmeter was afgegaan en dus moesten we stil gaan liggen.’
Gasdokter
Dat andere schip, Daya was op dat moment half geladen. ‘550 ton maïs hadden we aan boord’, vertelt schipper David Verstraeten. ‘Het laadproces werd stilgelegd en er moest een gasdokter bijkomen. Dat duurde even en uiteindelijk mat hij te hoge waardes, 1,89 en 1,94 ppm. In het achterruim daarna zelfs 20 ppm en in de lading werd maximaal iets meer dan 50 ppm gemeten.’ De maximale toegestane hoeveelheid fosfine is 0,1 ppm.
‘Eerst was ik boos, omdat ik van boord moest. Maar nadat ik wat artikelen heb gelezen over eerdere voorvallen ben ik van plan zelf een meter aan te schaffen. Want het gaat vaker mis.’ Een welbekend eerder incident is die met het binnenvaartschip Fox in december 2019. Toen raakten schipper André de Waardt en zijn vrouw Vanessa op hun schip bevangen door het gas dat vrijkwam uit niet-uitgewerkte fosfinetabletten. Bijna een jaar geleden vond nog een fosfine-incident plaats, toen drie binnenvaartschepen vertrokken vanuit Oss met, wat later bleek, teveel fosfine in de lading. De schepen werden pas een maand later ontdaan van de voorheen giftige lading.
Ongemak
Zo ver lijkt het met Weslie en Daya niet te komen. Toch zorgt het voor veel ongemak, laat schipper Verstraeten weten. ‘We mogen nog niet aan boord. Vandaag gaat de gasdokter opnieuw een meting doen en dan mogen we hopelijk vandaag of morgen varen. Die onzekerheid zorgt vooral voor ongemak.’
De Jong bevestigt dat. ‘Tot die tijd is ons een hotel aangeboden en onze liggelden worden vergoed, dat is allemaal goed geregeld.’ De Jong en zijn vrouw hadden een dag later beide klachten, maar hoefden niet naar het ziekenhuis. ‘Wij gingen richting Delden. Dan moet je goed beladen zijn en dus ben ik een aantal keer over dek gelopen om dit in de gaten te houden. Ik ben door meerdere stofwolken gewandeld.’
Betere regelgeving
Beide schippers pleiten ervoor dat er beter gecontroleerd wordt. ‘Gewoon elke keer laten meten door iemand die onafhankelijk is.’ De Jong pleit ook voor hardere regelgeving om dergelijke incidenten te voorkomen. Iets waar de Algemene Schippers Vereeniging (ASV) het helemaal mee eens is, zegt woordvoerder Sunniva Fluitsma.
‘De kamer roept al tijden dat het niet meer misgaat, omdat het protocol dat niet toelaat. Dat blijkt dus niet het geval.’ Fluitsma laat weten dat de ASV al een gesprek heeft staan met de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). ‘We hebben in die gesprekken hetzelfde doel als de ILT, denk ik. Veiligheid gaat voorop.’
Niet aangemeld
Port of Amsterdam bevestigt dat er tijdens het lossen een pac meter is afgegaan. ‘Dit is aan ons gemeld. Hierop is de gasdokter gewaarschuwd, zijn wij aan boord gegaan en heeft de gasdokter geconstateerd dat de fosfine waardes te hoog waren’, vertelt woordvoerder Marcella Wesseling.
‘Omdat het schip zich niet had aangemeld als gegaste lading is ons protocol niet in werking gegaan.’ Dat protocol houdt in dat schepen met gegaste lading eerst door een gasdokter worden gecontroleerd voordat het mag lossen. Wanneer niet bekend is dat er gegaste lading aan boord is, wordt er niet volgens het protocol gecontroleerd
Lees ook: