Schuttevaer Panel signaleert teveel afleiding in de stuurhut

Onveilige situaties doen zich met grote regelmaat voor op de vaarwegen, ervaart bijna 39% van de 229 deelnemers aan het Schuttevaer Panel over veiligheid. Ruim 38% reageert genuanceerder: ‘Er gaat nu eenmaal wel eens wat mis’.

Schuttevaer Panel signaleert teveel afleiding in de stuurhut
  • Communicatie grootste risico
  • ‘Te weinig aandacht voor persoonlijke veiligheid’

Door Dirk van der Meulen
Voor bijna een kwart van de deelnemers aan het internetpanel blijft er ‘geen veiliger weg dan de vaarweg’. Breed gedeeld is de conclusie: de veiligheid is niet in gevaar.

Schippers die de taal niet machtig zijn (Frans, Pools, Roemeens) vormen volgens veel deelnemers wel een veiligheidsrisico, vooral in de passagiersvaart. Net als schippers die hun VHF (marifoon) niet uitluisteren en pleziervaarders die voor zeer gevaarlijke situaties zorgen, bijvoorbeeld door vlak voor de kop van een schip over te steken.
‘Inzicht en ervaring is niet met een opleiding op te lossen, die moeten er zíjn’, vindt een paneldeelnemer. Hij noemt zij-instromers met een jaar ervaring ‘een gevaar voor de hele binnenvaart’. Ervaring wordt onder collega’s vaker gemist: ‘Geen ervaring en zich toch als schipper verkopen.’ Niet altijd is de bemanning voldoende opgeleid, of ‘er worden mensen achter het roer gezet zonder kennis en begeleiding van een deskundige schipper’.

Menselijk falen

Toch gebeuren er volgens de panelleden relatief weinig ongelukken gelet op het vervoerde tonnage. Minder dan in het wegvervoer, betoogt een respondent. ‘De scheepvaart ziet haar eigen beroep niet als gevaarlijk en doet zaken te snel af met "het is bedrijfsrisico".’ ‘Maar’, zegt een ander, ‘bemanningen lopen wel risico’s waarmee niet altijd voldoende rekening wordt gehouden. Zoals brughoogtes in relatie tot stuurhuizen, reddingsvesten dragen, je goed vasthouden als het glad is aan dek.’
Een panellid schrijft: ‘Mijn aandacht wordt vooral getrokken door het aantal verdrinkingsgevallen. Dus we praten over persoonlijke veiligheid. Hier wordt te weinig aandacht aan geschonken. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de beroepsgroep daar eigenlijk geen fundamentele discussie over wil voeren.’
‘Zeker is dat veiligheid een zaak is van mensen en niet van dingen. Dat kan door al onze aandacht voor techniek onderbelicht raken’, filosofeert een ander panellid. Iemand signaleert: ‘Men vertrouwt volledig op z’n apparatuur en gaat niet zelf voorop kijken. De meesten blijven in hun cockpit, maar AIS werkt niet overal goed.’

Tankvaart

Een aflosser komt op tankschepen die hij ondanks alle controles en voorschriften niet als veilig zou omschrijven: ‘Op papier lijkt het of eigenaren en rederijen alles in orde hebben. De praktijk is anders!’ Een panellid telde alleen in de binnentankvaart tot en met oktober 2015 77 incidenten, waarvan twee met dodelijke afloop. Daarvan wordt 98% veroorzaakt door een ‘human element’. Een ‘near miss’-systeem zou een begin kunnen zijn om potentiële incidenten voortijdig te identificeren.

Een panellid meent dat het inspectiesysteem EBIS in de tankvaart geen enkele toegevoegde waarde heeft. ‘Veilig werken moet ook mogelijk zijn zonder al die papieren rompslomp.’ Een ander noemt het systeem een dictaat. ‘Ik denk dat als EBIS geen dictaat was, de uitwerking veiliger zou zijn.’

De investeringen in kwaliteit en veiligheid blijven volgens een panellid achterwege doordat het vrachtenniveau vaak te laag is. ‘Er wordt bezuinigd op de kwalificatie en bemanningssterkte en het noodzakelijke onderhoud.’

Er lijkt een toenemende behoefte aan aantoonbare veiligheid. ‘We streven naar een perfecte samenleving zonder risico’s. Dit streven is terecht, maar we moeten duidelijk maken dat het, ondanks alles, toch weleens mis kan gaan. Vooral politiek lijkt dit een onmogelijke boodschap.’

Foute inschattingen

De mens wordt overbelast door te weinig rusturen en de instanties doen er niets aan’, reageert een paneldeelnemer. In elk geval is er volgens velen is teveel afleiding in de stuurhut en verslapt daardoor de aandacht. ‘We zijn afgeleid door tv, game console of andere mediashit in de stuurhut.’

Vaak schort het aan goede communicatie. Dat zou komen door ‘de taalbarrière’ en ‘de vele buitenlandse werknemers’. ‘Sinds de Oost-Europeanen hier vrij spel hebben, is het alleen maar onveiliger geworden’, stelt een respondent. ‘De communicatie is ver beneden peil. Wij passen ons aan en daardoor gaat het nog iedere keer net goed, maar je kunt wachten op de grote klap’.

 

Schuttevaer Panel signaleert teveel afleiding in de stuurhut | Schuttevaer.nl

Schuttevaer Panel signaleert teveel afleiding in de stuurhut

Onveilige situaties doen zich met grote regelmaat voor op de vaarwegen, ervaart bijna 39% van de 229 deelnemers aan het Schuttevaer Panel over veiligheid. Ruim 38% reageert genuanceerder: ‘Er gaat nu eenmaal wel eens wat mis’.

Schuttevaer Panel signaleert teveel afleiding in de stuurhut
  • Communicatie grootste risico
  • ‘Te weinig aandacht voor persoonlijke veiligheid’

Door Dirk van der Meulen
Voor bijna een kwart van de deelnemers aan het internetpanel blijft er ‘geen veiliger weg dan de vaarweg’. Breed gedeeld is de conclusie: de veiligheid is niet in gevaar.

Schippers die de taal niet machtig zijn (Frans, Pools, Roemeens) vormen volgens veel deelnemers wel een veiligheidsrisico, vooral in de passagiersvaart. Net als schippers die hun VHF (marifoon) niet uitluisteren en pleziervaarders die voor zeer gevaarlijke situaties zorgen, bijvoorbeeld door vlak voor de kop van een schip over te steken.
‘Inzicht en ervaring is niet met een opleiding op te lossen, die moeten er zíjn’, vindt een paneldeelnemer. Hij noemt zij-instromers met een jaar ervaring ‘een gevaar voor de hele binnenvaart’. Ervaring wordt onder collega’s vaker gemist: ‘Geen ervaring en zich toch als schipper verkopen.’ Niet altijd is de bemanning voldoende opgeleid, of ‘er worden mensen achter het roer gezet zonder kennis en begeleiding van een deskundige schipper’.

Menselijk falen

Toch gebeuren er volgens de panelleden relatief weinig ongelukken gelet op het vervoerde tonnage. Minder dan in het wegvervoer, betoogt een respondent. ‘De scheepvaart ziet haar eigen beroep niet als gevaarlijk en doet zaken te snel af met "het is bedrijfsrisico".’ ‘Maar’, zegt een ander, ‘bemanningen lopen wel risico’s waarmee niet altijd voldoende rekening wordt gehouden. Zoals brughoogtes in relatie tot stuurhuizen, reddingsvesten dragen, je goed vasthouden als het glad is aan dek.’
Een panellid schrijft: ‘Mijn aandacht wordt vooral getrokken door het aantal verdrinkingsgevallen. Dus we praten over persoonlijke veiligheid. Hier wordt te weinig aandacht aan geschonken. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat de beroepsgroep daar eigenlijk geen fundamentele discussie over wil voeren.’
‘Zeker is dat veiligheid een zaak is van mensen en niet van dingen. Dat kan door al onze aandacht voor techniek onderbelicht raken’, filosofeert een ander panellid. Iemand signaleert: ‘Men vertrouwt volledig op z’n apparatuur en gaat niet zelf voorop kijken. De meesten blijven in hun cockpit, maar AIS werkt niet overal goed.’

Tankvaart

Een aflosser komt op tankschepen die hij ondanks alle controles en voorschriften niet als veilig zou omschrijven: ‘Op papier lijkt het of eigenaren en rederijen alles in orde hebben. De praktijk is anders!’ Een panellid telde alleen in de binnentankvaart tot en met oktober 2015 77 incidenten, waarvan twee met dodelijke afloop. Daarvan wordt 98% veroorzaakt door een ‘human element’. Een ‘near miss’-systeem zou een begin kunnen zijn om potentiële incidenten voortijdig te identificeren.

Een panellid meent dat het inspectiesysteem EBIS in de tankvaart geen enkele toegevoegde waarde heeft. ‘Veilig werken moet ook mogelijk zijn zonder al die papieren rompslomp.’ Een ander noemt het systeem een dictaat. ‘Ik denk dat als EBIS geen dictaat was, de uitwerking veiliger zou zijn.’

De investeringen in kwaliteit en veiligheid blijven volgens een panellid achterwege doordat het vrachtenniveau vaak te laag is. ‘Er wordt bezuinigd op de kwalificatie en bemanningssterkte en het noodzakelijke onderhoud.’

Er lijkt een toenemende behoefte aan aantoonbare veiligheid. ‘We streven naar een perfecte samenleving zonder risico’s. Dit streven is terecht, maar we moeten duidelijk maken dat het, ondanks alles, toch weleens mis kan gaan. Vooral politiek lijkt dit een onmogelijke boodschap.’

Foute inschattingen

De mens wordt overbelast door te weinig rusturen en de instanties doen er niets aan’, reageert een paneldeelnemer. In elk geval is er volgens velen is teveel afleiding in de stuurhut en verslapt daardoor de aandacht. ‘We zijn afgeleid door tv, game console of andere mediashit in de stuurhut.’

Vaak schort het aan goede communicatie. Dat zou komen door ‘de taalbarrière’ en ‘de vele buitenlandse werknemers’. ‘Sinds de Oost-Europeanen hier vrij spel hebben, is het alleen maar onveiliger geworden’, stelt een respondent. ‘De communicatie is ver beneden peil. Wij passen ons aan en daardoor gaat het nog iedere keer net goed, maar je kunt wachten op de grote klap’.