Zogenaamd 'bom' aan boord

Veiligheidstraining kan ook leuk: varende escaperoom

Het ‘gestolen’ directievaartuig Vredebest van Oceanco is teruggevonden voor de Prinses Beatrixsluis in Nieuwegein. Aan boord is een bom aangetroffen. Kapitein Frank Kastelein (57) heeft direct een team van experts opgeroepen om het explosief onschadelijk te maken. Zo begint het spelverhaal van de escaperoom aan boord van de Vredebest, een oefening omtrent veiligheid voor professionals.

Kapitein Kastelein kijkt goed mee met wat er gebeurt. Foto Tessa Heerschop

Kapitein Kastelein staat aan de kant, terwijl een groep van zeven mannen in oranje hesjes uitleg krijgt over wat de bedoeling is van het spel aan boord. De groep houdt zich momenteel bezig met het onderhoud van de Prinses Beatrixsluis. Omdat het woensdag 27 maart de jaarlijkse ‘Bewust Veilig-dag’ is voor de technische sector in Nederland, heeft consortium Sas van Vreeswijk, samen met onderaannemers en Rijkswaterstaat, de varende escaperoom naar Nieuwegein laten komen. ‘Dit is een leuke manier om met veiligheid om te gaan. We kunnen de monteurs wel in een lokaal zetten en informatie zenden, maar volgend jaar weten ze dat niet meer. Dit weten ze nog wel’, vertelt onderhoudscoördinator Boudewijn Geutjes van Sas van Vreeswijk.

Tekst gaat verder onder de foto.

De Vredebest in Nieuwegein. Foto Boudewijn Geutjes.

Veiligheid

De mannen gaan naar de roef van het 15,69 meter lange motorjacht uit 1929, dat daadwerkelijk ooit het directievaartuig van eigenaar J.C. Smit was van scheepswerf De Noord, voorloper van superjachtwerf Oceanco. Ze moeten diverse opdrachten doen die te maken hebben met veiligheid op de werkplek, zoals het meten van een gaslek, het veiligstellen van drugs en wapens en gevaarlijke situaties inschatten. Bij elke goed uitgevoerde opdracht krijgen ze een cijfercombinatie, bij vier goede codes wordt de bom onschadelijk gemaakt.

Tekst gaat verder onder de foto.

Met de veiligheidshesjes aan stappen de mannen aan boord van de Escaperoom. Foto Tessa Heerschop

De exacte invulling van het spel van Escape Room Designer moet geheim blijven, voor volgende deelnemers. De mannen beginnen een beetje lachend en jolig, maar zodra de spannende muziek aangaat en het spel begint, gaan ze te werk alsof er daadwerkelijk binnen 20 minuten een bom af kan gaan. Vanuit de stuurhut kijkt Kastelein mee op schermen en bedient hij het scherm in de roef met aanwijzingen. ‘Je ziet vaak dat mensen van Rijkswaterstaat de procedures echt goed volgen. Die weten wat ze moeten doen. Wat ook opvalt is, dat politieagenten hier aan boord meteen heel serieus worden zodra ze een wapen ontdekken.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Een klein gedeelte van de escaperoom aan boord. Foto Tessa Heerschop

Onveilige situatie

Met de teambuilding zit het wel goed. De mannen overleggen, werken samen en lossen razendsnel de puzzels op. Opeens klinkt er ‘onveilige situatie!’. Dat moeten de deelnemers roepen, zodat Kastelein weet dat ze goed inschatten wat er aan de hand is. De escaperoom heeft ook instinkers, zo kunnen bepaalde sloten en deuren worden geopend, maar is dat niet de bedoeling. ‘Je moet dit echt aanpakken alsof het een echte situatie is. Zou je bij een handgranaat in het echt eraan gaan pulken? Of een kamer vol gas zonder masker binnenlopen? Dat moeten ze zich afvragen in dit spel.’

De groep weet binnen een kwartier de bom onschadelijk te maken en dat is duidelijk een opluchting. Dan volgt de briefing, eigenlijk het meest belangrijke onderdeel van de veiligheidstraining. Hierin wordt uitgelegd wat wel en niet de bedoeling is in gevaarlijke situaties. ‘Die drank en drugs, vonden jullie dat niet een beetje vreemd aan boord?’

Dat hadden ze dus moeten melden. Maar verder deed de groep het prima, net als die ervoor en erna. Ze krijgen ’s middags te horen welke groep het snelste was. ‘Maar veiligheid is nooit een wedstrijd’, grapt één van de mannen.

Kleinere havens

Aan boord komen vrijwel alleen professionals voor de escaperoom. Er kunnen vier verschillende scenario’s worden gespeeld in het kader van cybersecurity, safety, overstromingen en ondermijning. Kastelein: ‘De havens van Rotterdam en Antwerpen worden goed gecontroleerd. Daarom wijken criminelen in het drugscircuit en de mensenhandel uit naar kleinere havens. Wij krijgen burgemeesters en havenbeambten aan boord die door middel van de escaperoom leren wat de onderwerpen en issues zijn waar ze op moeten letten.’

Het schip

Kastelein kocht de Vredebest in januari dit jaar. Ze werd verhuurd als Bed & Breakfast in Amsterdam, maar de eigenaar die haar 25 jaar in bezit had kwam op leeftijd. Kastelein: ‘Ik zeil al sinds mijn 21ste en we hebben met mijn bedrijf ook een escaperoom op een zeilboot. Maar toen werden we gevraagd om naar Limburg te komen. Dat is makkelijker met een motorboot. Ik was al een tijdje op zoek toen ik dit schip zag en direct verliefd werd. Dit schip heeft echt historie en is eigenlijk zelf ook een soort escaperoom, want ik moet nog steeds uitvogelen waar alle leidingen en kabels voor zijn. Gelukkig helpt de vorige eigenaar mij daar goed bij.’

Afgezonken

De Vredebest werd in de Tweede Wereldoorlog met opzet afgezonken, om haar uit handen van de Duitsers te houden. Dat werkte, want het schip bleef in Nederland. Na de oorlog wisselde ze sporadisch van eigenaar. De oorspronkelijke DAF motor van de kruiser is vervangen voor een Perkins van 130 pk.

Haar thuishaven is inmiddels het Haringvliet in Rotterdam, maar daar ligt ze nauwelijks. Kastelein is sinds februari onderweg van haven naar haven. ‘Ik doe mee aan de Schepencarrousel. Daarmee ruil je als het ware van ligplaats en kun je maximaal drie maanden ergens in een haven liggen. Maar ik ben natuurlijk veel onderweg voor de groepen die aan boord komen voor de escaperoom. Mijn zoon van 19 heeft onlangs zijn vaarbewijs gehaald, dus die kan nu ook aan het roer staan.’

Tekst gaat verder onder de foto.

Frank Kastelein aan boord van zijn escaperoom-schip Vredebest. Foto Tessa Heerschop

De Vredebest voer de afgelopen maand van Groningen naar Friesland en is nu onderweg naar Rotterdam. Kastelein: ‘Ik vaar het hele land door met dit schip, ik heb echt een prachtige baan!’