Een herkenbaar beeld dat helaas ook opgeld lijkt te gaan doen voor de Nederlandse hoogtechnologische maritieme maakindustrie door de order voor vier onderzeeboten aan het Franse staatsbedrijf Naval te gunnen. De vele miljarden aan Nederlandse belastingeuro’s voor de bouw en onderhoud van de vier boten, verdwijnen in de Franse staatskas en in Franse werkgelegenheid en technologische ontwikkeling.

Klip en klaar

In weerwil van wat het kabinet klip en klaar heeft geschreven in de hernieuwde Defensie Industrie Strategie én de Sectoragenda voor de Maritieme Maakindustrie en ondanks het ‘industrieversterkend aankopen’, van Defensie-staatssecretaris Christophe van der Maat, wordt één van de allergrootste defensieorders ooit aan Frankrijk gegeven. En dat terwijl de marinebouw nog de enige zelfscheppende defensie-industrie-sector in Nederland is.

IHC

Ja, Naval heeft IHC als partner, maar niemand gelooft toch serieus dat dat bedrijf daar écht werk uit gaat halen? De IHC-topman gaf zelf al aan in Schuttevaer dat er nog niets bekend was over hun aandeel in het werk. Natuurlijk mogen ze hier en daar een schroef aandraaien, een lik verf aanbrengen en op de foto bij de tewaterlating. Maar die Fransen hebben hun eigen, vrijwel volledig Franse, supply chain, waar ze op vertrouwen. Die laten echt niet een baggerschepenbouwer uit Kinderdijk – die de afgelopen jaren allerlei grotere projecten volledig uit de klauwen heeft laten lopen. En als gevolg daarvan door onder meer de Nederlandse staat moest worden gered van faillissement of verkoop aan China – aan die onderzeeboten werken.

Onder de prijs

De Franse staat trekt de portemonnee, net zoals ze onlangs bij de order voor mijnenbestrijdingsvaartuigen voor de Koninklijke Marine heeft gedaan, en gaat een paar 100 miljoen euro onder de reële prijs zitten. Dat kunnen die zelfstandige (familie)bedrijven uit de Nederlandse marinebouw natuurlijk niet nadoen. Naval weet echter ook, dat ze dat geld dubbel en dwars gaan terugverdienen. Zo niet tijdens de bouw, dan wel tijdens de 30 jaar onderhoud en refits die daarna nodig zijn. Bovendien schakelen ze hiermee een potentieel belangrijke concurrent op het gebied van onderzeebootbouw definitief uit.

Land uitgejaagd

Vier provinciebesturen willen dat de onderzeebootorder in Nederland blijft. VNO-NCW en FME willen dat ook. De meeste politieke partijen willen dat en het overgrote deel van de Nederlandse bevolking wil dat. Het kabinet heeft Shell, Unilever en DSM al het land uitgejaagd. Bij ASML is het bijna zover en medio maart ontdoen ze Nederland dan ook nog eens definitief van de onderzeebootbouw. Maar goed, we krijgen er dan wel een secretaris-generaal bij de NAVO voor terug, als dat tenminste doorgaat.

Opinie door J.P. Wittop Koning, M.J.F. de Jager, Michiel van Brugge