Zeeschepen op LNG zijn er al volop. Naar schatting van rederij Anthony Veder varen er momenteel wereldwijd ruim 300 schepen op LNG en komen er op korter termijn nog eens ruim 500 aan. ‘Er is ook al een hele infrastructuur voor opgezet. Er zijn bijna 100 havens die LNG aanbieden als brandstof’, vertelde projectmanager Martin de Koning van Anthony Veder. In Rotterdam werd in 2023 619.243 kubieke meter vloeibaar aardgas (LNG) gebunkerd. Beduidend meer dan de 406.559 kuub in 2022.
Nog steeds fossiel
LNG wordt door velen als transitiebrandstof gezien, want het is nog altijd een fossiele brandstof. En niet iedereen is ervan overtuigd dat het echt veel schoner is dan aardolie. Begin dit jaar bleek bijvoorbeeld dat de methaan-uitstoot van LNG-schepen veel hoger is dan gedacht. Toch ziet De Koning de komende decennia nog veel kansen voor de brandstof. ‘Er ligt al een hele infrastructuur voor, dat kun je van waterstof en methanol niet zeggen. Het is zonde daar niets mee te doen.’
Carbon capture
Een optie om LNG klimaatvriendelijk te maken is ‘carbon capture’, ofwel het uit de uitlaatgassen verwijderen en opslaan van CO2, waardoor dit broeikasgas niet meer in de atmosfeer komt. Voor Anthony Veder is het een interessante optie, want 10 van de in totaal 30 tankers in de vloot varen op LNG.
Het Maritiem Masterplan gaat ervan uit dat er in 2035 zo’n 15.000 dual fuel LNG-schepen in de vaart zijn. Daarvan zou 15 tot 25% Carbon Capture Storage (CCS) aan boord kunnen krijgen. Dat zijn tussen de 2250 en 3750 schepen. ‘Het LNG CCS-concept biedt een technologische oplossing voor het nú reduceren van broeikasgassen in de scheepvaart, zowel voor nieuwbouw als retrofitschepen.’
Tekst gaat verder onder de foto
De installatie die aan boord de schadelijke koolstofdioxide afvangt en opslaat haalt tot 90% van de CO2 uit de verbrandingsgassen. De techniek is niet nieuw. ‘De industrie gebruikt deze installaties al veelvuldig’, vertelde René Veldman van VDL AEC Maritime. VDL zit, net als Anthony Veder, in het EverLoNG-project. In het kader van dat project is al een installatie geplaatst op een zeegaande tanker van Total. En er is een proef in de maak op de Sleipnir van Heerema.
Ruimtegebrek
Veldman ziet dat niet iedere reder enthousiast is. ‘Reders zeggen: ik heb de ruimte niet. En die heb je wel nodig voor het systeem. Maar die ruimte heb je ook nodig wanneer je op een alternatieve brandstof gaat varen. En bovendien zit je dan ook vast aan een hoge prijs voor die brandstof.’
Maritiem Masterplan
‘Het is ver over 12 om de staat van de Nederlands maritieme maakindustrie te consolideren, laat staan terug te halen’, met die oproep opende Rob Verkerk, voorzitter Nederland Maritiem Land en kartrekker Maritiem Masterplan, het Maritime Innovation Platform. Verkerk deelde het podium met kwartiermaker van het Rijksregiebureau Maritieme Maakindustrie Dimitri van Rijn. Van Rijn besprak kort de sectoragenda Maritiem Maakindustrie, door voormalig maritiem kabinetsgezant Marja van Bijsterveldt opgezet. Van Rijn noemt het een unieke samenwerking tussen meerdere ministeries. Belangrijk onderdeel van die sectoragenda is het Maritiem Masterplan, waarin samen wordt gewerkt aan 40 klimaatneutrale demonstratieschepen. ‘We moeten als sector ook meer samenwerken’, stelt Verkerk. ‘En we hebben behoefte aan een overheid die niet alleen naar de laagste prijs kijkt, maar ook aan het belang voor de maritieme sector in Nederland.’ Beide heren hebben op het podium duidelijk zin om de handschoen op te pakken. Maar de uitdagingen zijn fors, ‘vestigingsklimaat, fysieke werkruimte en personeel’, somt Verkerk het op.
Tekst gaat verder onder de foto
JR Shipping heeft wel de eerste stappen richting CCS al gezet. In 2020 heeft de Harlingse rederij besloten in te zetten op carbon capture. ‘Inmiddels hebben 10 van onze schepen al een Filtree-systeem’, zei topman Sander Schakelaar van JR Shipping. ‘Dat zijn een soort scrubbers en randvoorwaardelijk voor onze manier van CCS. Die zorgen er onder meer voor dat de temperatuur van de uitstoot omlaag gaat. Nu gaan we er carbon capture aan toevoegen.’
Het Filtree-systeem is van Value Maritime, die ook de CO2-opvanginstallatie kan leveren. De installatie verschilt van die waarop VDL en Anthony Veder inzetten. Value Maritime kan tot 40% van de CO2-uitstoot opvangen. In februari vorig jaar werd het voor het eerst aan boord van een schip geïnstalleerd. JR Shipping gaat er dit jaar ook mee beginnen. ‘Dit voorjaar zijn we bezig met de eerste proeven.’
Hubs voor CO2-afgifte
Volgens De Koning zou een afvangsysteem morgen al aan boord van de Anthony Veder-tankers kunnen worden geïnstalleerd. Toch zitten er nog wel haken en ogen aan. Allereerst de al eerder genoemde methaanuitstoot van schepen die varen op LNG. Methaanslip is zeer schadelijk voor het klimaat, want methaan is bijna 30 keer sterker dan koolstofdioxide. Volgens De Koning worden er wel stappen gezet om methaanslip zoveel mogelijk te voorkomen.
En ook de infrastructuur voor CCS ontbreekt. Want waar moet je heen met de afgevangen CO2? ‘Afgeven in de haven. Daar komen hubs voor’, aldus De Koning. Het bekendste voorbeeld van zo’n hub is Project Porthos, waarbij CO2 in lege gasvelden in de Noordzee wordt geïnjecteerd. ‘Maar Porthos zit al helemaal volgeboekt. Wij zijn als zeevaartreder maar een kleine speler vergeleken met de industrie, die al veel langer CO2 afvangt’, legde De Koning uit. Die infrastructuur is ook een onderdeel van het Maritiem Masterplan. Het geld dat is vrijgemaakt voor LNG met carbon capture gaat dus niet alleen naar de installaties die aan boord komen, maar de 40 miljoen euro is ook bedoeld voor green corridors. Dat zal internationaal moeten gebeuren.’
Gemiddeld 70% reductie
Dat zijn obstakels die moeten worden overwonnen om het doel van de programmalijn binnen het Masterplan te voltooien. ‘Uiteindelijk is het doel om gemiddeld 70% van de CO2-emissies te reduceren voor een periode van 15 tot 25 jaar, op een totaal van 150 tot 300 schepen tussen 2025 en 2035.’