Dit netwerk van waterwegen is niet vanzelf ontstaan. Daar is over nagedacht. Ook in het hier en nu is dat nog volop aan de gang. In het recent ter inzage liggende Ontwerp Programma Integraal Riviermanagement (IRM) krijgt de binnenvaart de erkenning die het verdient, maar er zijn nog enkele kritische noten te kraken.

Uitdagingen binnenvaart

Dankzij haar efficiënte vervoer levert de Nederlandse binnenvaart niet alleen een belangrijke bijdrage aan de economie, maar ook aan onze duurzaamheidsdoelen. Vrijwel nergens ter wereld levert de binnenvaart een vergelijkbare prestatie. Als we echter niets doen, zal het vervoer over water sterk negatief worden beïnvloed door de groeiende uitdaging van hoog- en laagwater. Om de bereikbaarheid van het achterland goed te houden zijn visie en keuzes nodig. Deze groeiende uitdaging heeft invloed op méér dan alleen de binnenvaart. Vandaar dat er vanuit de overheid een integraal programma is gestart rondom de rivieren: Integraal Riviermanagement (IRM).

Scheepvaart en IRM

Binnen het programma IRM werken het Rijk, provincies, waterschappen en gemeenten de komende decennia aan een toekomstbestendig riviersysteem. Een systeem dat goed functioneert, meervoudig bruikbaar is en duurzaam te beheren. Er wordt gezocht naar de optimale balans tussen hoogwaterveiligheid, natuur en waterkwaliteit, zoetwaterbeschikbaarheid en bevaarbaarheid.

U begrijpt, als branchevertegenwoordiger van de binnenvaart vinden wij daar wat van. En dat mag gelukkig ook. De achterliggende tijd werkte KBN aan een zienswijze op het ontwerp-programma. In grote lijnen omarmt de scheepvaart het ontwerp-programma IRM. IRM erkent het (inter)nationale belang van de scheepvaart en streeft naar een klimaatadaptieve inrichting van hoofdvaarwegen. De integrale benadering van rivierfuncties en de ambitie van een toekomstbestendig rivierengebied worden door KBN gewaardeerd.

Kritische aandachtspunten

Maar tussen de waardering door zijn er ook kritische aandachtspunten te noemen. Op sommige vlakken ontbreekt het aan concrete beleidskeuzes en is er veel focus op vervolgonderzoek. Dat roept vragen op. KBN dringt aan op het prioriteit geven aan uitvoering van no regret-maatregelen. Daarnaast verdient internationale samenwerking, essentieel voor een integrale aanpak, meer nadruk, evenals de rol van scheepvaart in deze complexe puzzel. Kortom: Integraal Riviermanagement is een stap voorwaarts, maar actie blijft nog uit. En binnenvaart is grensoverschrijdend, IRM moet dat ook zijn.

Toekomstbestendige samenwerking

De weg naar een toekomstbestendige binnenvaart vraagt om samenwerking. IRM biedt een kans op gezamenlijk gedragen oplossingen. De recent opgerichte Binnenvaarttafel lijkt een geschikt platform voor constructief overleg en advies met een brede vertegenwoordiging van stakeholders uit de sector.

Integraal Riviermanagement erkent dat de binnenvaart een sleutelrol speelt in ons economisch succes en streven naar duurzaamheid. Het grootste probleem – de bevaarbaarheid van de Waal – wordt eindelijk opgenomen in het beleid. Maar de weg naar actie moet wel worden versneld. Met een internationale focus en goede samenwerking tussen waterbeheer en scheepvaart kan IRM de brug slaan naar een toekomstbestendige binnenvaart. KBN was, is en blijft betrokken bij IRM om de belangen van de binnenvaart in dit proces te waarborgen!