Betrouwbaarheid in het geding

Laagwater en ontgassingsverbod tasten concurrentiepositie binnenvaart aan

Het Nederlandse chemieconcern Nobian maakt voor het vervoer van zout en chemicaliën graag en veel gebruik van de binnenvaart. Maar met name het aanstaande ontgassingsverbod en laagwater tasten de concurrentiepositie van vervoer over water aan. ‘Het is van groot belang dat de binnenvaart betrouwbaar blijft.’

Vincent Krabbendam Rotterdam,

Nobian
Rein Hendriks van Nobian noemt de binnenvaart 'een uitstekende vorm van vervoer, maar wel een met serieuze uitdagingen'. Foto's Nobian

De historie van Nobian gaat terug tot de oprichting van de Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie (KNZ) in 1918, dat in 1931 uitbreidde met de productie van chemicaliën. KNZ werd later onderdeel van Akzo, en weer later van AkzoNobel. De laatste stootte zijn chemische activiteiten in 2018 af, waarna deze met Nouryon werden voortgezet. Toen dat bedrijf in 2021 zijn activiteiten opsplitste, ontstond het huidige Nobian.

Het bedrijf telt zo’n 1600 medewerkers en zeven fabrieken in Nederland, Duitsland en Denemarken. Nobian maakt zout, chloor, natronloog, chloormethaan en waterstof voor onder meer de bouw, landbouw en farmaceutische industrie.

Aangewezen modaliteit

Rein Hendriks is director Business Planning bij Nobian, dat in een keten produceert die begint met ruwe grondstoffen als zout. Het bedrijf vervoert volop droge en natte bulk van en naar zowel de eigen fabrieken als de klanten, waarbij het grootste afzetgebied zich in het Noordwest-Europa bevindt. En scheepvaart is daarbij de aangewezen modaliteit.

‘De volumes droge bulk die we bijvoorbeeld vervoeren naar onze productiefaciliteit in Frankfurt zijn dusdanig dat wegvervoer daar eigenlijk geen mogelijkheid is. En in het Duitse Ibbenbüren maken we onder meer een chloorderivaat waarvoor een belangrijke grondstof vanuit Noorwegen eveneens over water wordt aangevoerd.’

Tekst gaat verder onder de foto

Director Business Planning Rein Hendriks.

Ook volop spoor

Eric Heins is bij Nobian teamleider logistiek en houdt zich bezig met de inkoop van transport. Hij legt aan de hand van de meest gebruikte grondstof, zout, uit om welke volumes droge bulk het gaat. ‘We halen ons zout in Nederland uit de grond. Naar onze fabriek in Rotterdam gaat jaarlijks tussen de 900.000 en een miljoen ton zout over het water. Naar Frankfurt is dat rond de 450.000 ton.’

In totaal laat Nobian zo’n 35% van het totale volume per zee- of binnenvaartschip vervoeren. Ook van het spoor wordt volop gebruikgemaakt.

Tekst gaat verder onder de foto

Teamleider logistiek Eric Heins houdt zich bezig met de inkoop van transport.

Soorten contracten

‘In het zeevervoer werken we veel met individuele zendingen en de spottarieven die daarbij horen’, legt Hendriks uit. ‘Voor de reguliere aanvoer vanuit de Noordse landen hebben we contracten met rederijen, vaak voor een periode van twee of drie jaar met daarin afspraken over verwachte volumes en de prijzen die we voor dat vervoer betalen.’

In de binnenvaart werkt Nobian voor het transport van droge en natte bulk met verschillende soorten contracten. ‘Soms zijn dat timecharters, omdat het dusdanige volumes betreft dat we zo’n schip continu nodig hebben. Daarnaast hebben we ook in de binnenvaart contracten waarmee we voor een bepaalde periode een bepaald vervoersvolume inkopen.’

Nobian heeft sterke ambities als het gaat om verduurzaming. Uiterlijk in 2040 wil de onderneming emissievrij zijn. Vanuit dat idee is mede geïnvesteerd in het waterstofschip Antonie. Nobian wil daarnaast een partner zijn voor de partijen waarmee wordt samengewerkt, bijvoorbeeld door rederijen te helpen overstappen naar een biobrandstof als HVO100.

De binnenvaart biedt in het licht van die verduurzaming de nodige voordelen en potentie. Hendriks noemt de binnenvaart ‘een uitstekende vorm van vervoer, maar wel een met serieuze uitdagingen’.

Tekst gaat verder onder de foto

Nobian heeft mede geïnvesteerd in het waterstofschip Antonie.

Concurrentiepositie

‘Het ontgassen en lozen van afvalwater wordt in de binnenvaart steeds lastiger. Schepen moeten daarvoor na het lossen vaak naar een andere locatie varen. Dat brengt extra vervoersbewegingen en kosten met zich mee, wat je terugziet in de vrachtprijzen. Dat komt de concurrentiepositie van de binnenvaart niet ten goede. Het brengt het omslagpunt om over te stappen naar het spoor dichterbij. Het is daarom zowel aan bedrijven als de overheid om te investeren in meer ontvangstinstallaties en daarmee in het fors minder omvaren van binnenvaartschepen.

‘Het is van groot belang dat de binnenvaart betrouwbaar blijft.’ Dan gaat het wat Hendriks betreft ook om onderhoud aan sluizen en bruggen. Verder moet de binnenvaart zich meer inspannen om te zorgen dat er voldoende personeel wordt opgeleid. En het is van het grootste belang vaarwegen bevaarbaar te houden in tijden van droogte. Nobian probeert daar samen met zijn klanten en relaties in Nederland en Duitsland een aanjagende rol in te spelen richting overheden. ‘De extreme laagwaterperiode van met name 2022 heeft wat dat betreft wel laten zien dat de binnenvaart niet onaantastbaar is’, aldus Eric Heins.

Tekst gaat verder onder de foto

Nobian produceert een keten die begint met ruwe grondstoffen als zout.

Over de weg

‘We houden de waterstanden al sinds 2005 bij en we zien de extremen toenemen. Normaal gaat er 2000 tot 2500 ton lading per schip mee. In 2022 was dat op een gegeven moment nog maar 500 ton. Bovendien steeg door de energiecrisis de vraag naar kolen in Duitsland, waardoor er minder schepen beschikbaar waren. Toen zijn we onze fabrieken voor een deel over de weg gaan bevoorraden. In 2018 hadden we ook al een vrij extreem jaar met laagwater.’

Meer beleid nodig

Dat Hendriks en Heins al die uitdagingen benoemen is niet om de binnenvaart de wind uit de zeilen te nemen. Integendeel: ‘Ten opzichte van andere modaliteiten heeft de binnenvaart een lage CO2-uitstoot. Dus hoe meer je over water kunt vervoeren, hoe gunstiger dat is.’

Zij hopen dan ook dat de genoemde beperkingen kunnen worden weggenomen en de potentie van vervoer over water maximaal kan worden benut. Hendriks: ‘Er is nog veel onbekendheid over de mogelijkheden van de binnenvaart. Maar de laagwaterperioden hebben tegelijk de beperkingen goed duidelijk gemaakt. Vanwege de grote volumes is er vaak geen goede vervanging mogelijk. De problemen van de laatste jaren hebben in elk geval gezorgd voor meer beleid op het gebied van laagwater en onderhoud aan infrastructuur.’

Laagwater en ontgassingsverbod tasten concurrentiepositie binnenvaart aan | Schuttevaer.nl
Betrouwbaarheid in het geding

Laagwater en ontgassingsverbod tasten concurrentiepositie binnenvaart aan

Het Nederlandse chemieconcern Nobian maakt voor het vervoer van zout en chemicaliën graag en veel gebruik van de binnenvaart. Maar met name het aanstaande ontgassingsverbod en laagwater tasten de concurrentiepositie van vervoer over water aan. ‘Het is van groot belang dat de binnenvaart betrouwbaar blijft.’

Vincent Krabbendam Rotterdam,

Nobian
Rein Hendriks van Nobian noemt de binnenvaart 'een uitstekende vorm van vervoer, maar wel een met serieuze uitdagingen'. Foto's Nobian

De historie van Nobian gaat terug tot de oprichting van de Koninklijke Nederlandse Zoutindustrie (KNZ) in 1918, dat in 1931 uitbreidde met de productie van chemicaliën. KNZ werd later onderdeel van Akzo, en weer later van AkzoNobel. De laatste stootte zijn chemische activiteiten in 2018 af, waarna deze met Nouryon werden voortgezet. Toen dat bedrijf in 2021 zijn activiteiten opsplitste, ontstond het huidige Nobian.

Het bedrijf telt zo’n 1600 medewerkers en zeven fabrieken in Nederland, Duitsland en Denemarken. Nobian maakt zout, chloor, natronloog, chloormethaan en waterstof voor onder meer de bouw, landbouw en farmaceutische industrie.

Aangewezen modaliteit

Rein Hendriks is director Business Planning bij Nobian, dat in een keten produceert die begint met ruwe grondstoffen als zout. Het bedrijf vervoert volop droge en natte bulk van en naar zowel de eigen fabrieken als de klanten, waarbij het grootste afzetgebied zich in het Noordwest-Europa bevindt. En scheepvaart is daarbij de aangewezen modaliteit.

‘De volumes droge bulk die we bijvoorbeeld vervoeren naar onze productiefaciliteit in Frankfurt zijn dusdanig dat wegvervoer daar eigenlijk geen mogelijkheid is. En in het Duitse Ibbenbüren maken we onder meer een chloorderivaat waarvoor een belangrijke grondstof vanuit Noorwegen eveneens over water wordt aangevoerd.’

Tekst gaat verder onder de foto

Director Business Planning Rein Hendriks.

Ook volop spoor

Eric Heins is bij Nobian teamleider logistiek en houdt zich bezig met de inkoop van transport. Hij legt aan de hand van de meest gebruikte grondstof, zout, uit om welke volumes droge bulk het gaat. ‘We halen ons zout in Nederland uit de grond. Naar onze fabriek in Rotterdam gaat jaarlijks tussen de 900.000 en een miljoen ton zout over het water. Naar Frankfurt is dat rond de 450.000 ton.’

In totaal laat Nobian zo’n 35% van het totale volume per zee- of binnenvaartschip vervoeren. Ook van het spoor wordt volop gebruikgemaakt.

Tekst gaat verder onder de foto

Teamleider logistiek Eric Heins houdt zich bezig met de inkoop van transport.

Soorten contracten

‘In het zeevervoer werken we veel met individuele zendingen en de spottarieven die daarbij horen’, legt Hendriks uit. ‘Voor de reguliere aanvoer vanuit de Noordse landen hebben we contracten met rederijen, vaak voor een periode van twee of drie jaar met daarin afspraken over verwachte volumes en de prijzen die we voor dat vervoer betalen.’

In de binnenvaart werkt Nobian voor het transport van droge en natte bulk met verschillende soorten contracten. ‘Soms zijn dat timecharters, omdat het dusdanige volumes betreft dat we zo’n schip continu nodig hebben. Daarnaast hebben we ook in de binnenvaart contracten waarmee we voor een bepaalde periode een bepaald vervoersvolume inkopen.’

Nobian heeft sterke ambities als het gaat om verduurzaming. Uiterlijk in 2040 wil de onderneming emissievrij zijn. Vanuit dat idee is mede geïnvesteerd in het waterstofschip Antonie. Nobian wil daarnaast een partner zijn voor de partijen waarmee wordt samengewerkt, bijvoorbeeld door rederijen te helpen overstappen naar een biobrandstof als HVO100.

De binnenvaart biedt in het licht van die verduurzaming de nodige voordelen en potentie. Hendriks noemt de binnenvaart ‘een uitstekende vorm van vervoer, maar wel een met serieuze uitdagingen’.

Tekst gaat verder onder de foto

Nobian heeft mede geïnvesteerd in het waterstofschip Antonie.

Concurrentiepositie

‘Het ontgassen en lozen van afvalwater wordt in de binnenvaart steeds lastiger. Schepen moeten daarvoor na het lossen vaak naar een andere locatie varen. Dat brengt extra vervoersbewegingen en kosten met zich mee, wat je terugziet in de vrachtprijzen. Dat komt de concurrentiepositie van de binnenvaart niet ten goede. Het brengt het omslagpunt om over te stappen naar het spoor dichterbij. Het is daarom zowel aan bedrijven als de overheid om te investeren in meer ontvangstinstallaties en daarmee in het fors minder omvaren van binnenvaartschepen.

‘Het is van groot belang dat de binnenvaart betrouwbaar blijft.’ Dan gaat het wat Hendriks betreft ook om onderhoud aan sluizen en bruggen. Verder moet de binnenvaart zich meer inspannen om te zorgen dat er voldoende personeel wordt opgeleid. En het is van het grootste belang vaarwegen bevaarbaar te houden in tijden van droogte. Nobian probeert daar samen met zijn klanten en relaties in Nederland en Duitsland een aanjagende rol in te spelen richting overheden. ‘De extreme laagwaterperiode van met name 2022 heeft wat dat betreft wel laten zien dat de binnenvaart niet onaantastbaar is’, aldus Eric Heins.

Tekst gaat verder onder de foto

Nobian produceert een keten die begint met ruwe grondstoffen als zout.

Over de weg

‘We houden de waterstanden al sinds 2005 bij en we zien de extremen toenemen. Normaal gaat er 2000 tot 2500 ton lading per schip mee. In 2022 was dat op een gegeven moment nog maar 500 ton. Bovendien steeg door de energiecrisis de vraag naar kolen in Duitsland, waardoor er minder schepen beschikbaar waren. Toen zijn we onze fabrieken voor een deel over de weg gaan bevoorraden. In 2018 hadden we ook al een vrij extreem jaar met laagwater.’

Meer beleid nodig

Dat Hendriks en Heins al die uitdagingen benoemen is niet om de binnenvaart de wind uit de zeilen te nemen. Integendeel: ‘Ten opzichte van andere modaliteiten heeft de binnenvaart een lage CO2-uitstoot. Dus hoe meer je over water kunt vervoeren, hoe gunstiger dat is.’

Zij hopen dan ook dat de genoemde beperkingen kunnen worden weggenomen en de potentie van vervoer over water maximaal kan worden benut. Hendriks: ‘Er is nog veel onbekendheid over de mogelijkheden van de binnenvaart. Maar de laagwaterperioden hebben tegelijk de beperkingen goed duidelijk gemaakt. Vanwege de grote volumes is er vaak geen goede vervanging mogelijk. De problemen van de laatste jaren hebben in elk geval gezorgd voor meer beleid op het gebied van laagwater en onderhoud aan infrastructuur.’