Gegaste lading

KBN waarschuwt voor fosfine in lading uit Oost-Europa na nieuw incident

Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) waarschuwt binnenvaartschippers voor het laden van bulklading uit treinwagons afkomstig uit Oost-Europa en Oekraïne. Directe aanleiding is een recent ‘bijna-ongeval’, waarbij onverwacht het zeer giftige bestrijdingsmiddel fosfine in de lading van twee binnenvaartschepen werd ontdekt.

Het is niet voor het eerst dat er fosfine in de lading van een binnenvaartschip zit. Foto ANP

De vondst werd gedaan tijdens het lossen van de lading in Nederland. De twee schepen hadden geladen in Duitsland en de opvarenden hadden dus de hele reis risico gelopen. ‘Gelukkig zijn er geen slachtoffers gevallen, maar betrokkenen zijn erg geschrokken van het voorval.’

Volgens de branchevereniging wisten de betrokken schippers niet dat ze een gegaste lading aan boord hadden. KBN vraagt alle spelers in de keten alert te zijn op deze ladingen en in het bijzonder als deze worden geladen vanuit treinen. Ten aanzien van treinen afkomstig uit Oost-Europa of Oekraïne kan men ervan uit gaan dat deze zijn gegast of gegast zijn geweest met fosfine, stelt de branchevereniging.

Lading wordt gegast met fosfine om te voorkomen dat ongedierte zich nestelt in de lading. Fosfine is een giftig gas, met een zeer lage wettelijke grenswaarde van 0,1 PPM (‘parts per million’). Gezondheidsschade kan al bij lage concentraties optreden. Het gas is reukloos, maar in de meeste gevallen is er een knoflooklucht aan toegevoegd. Die kan echter na verloop van tijd ook weer verdwijnen. Wanneer het misgaat, zijn er meestal losse tabletten in de lading gegooid. Nederland wil dat dit internationaal wordt verboden. ‘Die inspanningen van de Nederlandse overheid zijn veelbelovend. Helaas gaat daar enige tijd overheen.’

Gasdetectie

Voor nu raadt KBN de schippers aan persoonlijk gasdetectie-apparatuur te dragen. ‘De onzekerheden in de keten zijn te groot om ervan uit te gaan dat de lading nooit gegast aan boord komt of gedurende de reis nog gassen afgeeft. Daarnaast is het raadzaam voor schippers om te voorkomen dat er kieren of andere openingen tussen het laadruim en machinekamers en/of verblijven zijn. Hierdoor kunnen eventueel nog aanwezige gassen deze ruimtes niet bereiken. Bij twijfel doet u er verstandig aan het laadproces niet te starten.’

Incidenten

Een welbekend eerder incident is die met het binnenvaartschip Fox in december 2019. Toen raakten schipper André de Waardt en zijn vrouw Vanessa op hun schip bevangen door het gas dat vrijkwam uit niet-uitgewerkte fosfinetabletten. Bijna drie jaar geleden vond nog een fosfine-incident plaats, toen drie binnenvaartschepen vertrokken vanuit Oss met, wat later bleek, teveel fosfine in de lading. De schepen werden pas een maand later ontdaan van de voorheen giftige lading.

Maar niet alleen de schippers hebben een rol, stelt KBN. ‘Ladingeigenaren, overslagterminals, bevrachters en schippers kunnen allen een rol spelen om de risico’s te beheersen. Belangrijk is hier om altijd informatie op te vragen over de status van ladingen. Daarnaast kan er door de terminal, ladingeigenaar/opdrachtgever en/of bevrachter opdracht worden gegeven extra metingen te verrichten.’