De zoektocht naar duurzame brandstof is in alle sectoren in Nederland in volle gang. Het meest kansrijk zijn tot nu toe waterstof, ammoniak, elektriciteit en methanol. Volgens De Jong zijn vooral groene methanol, waterstof en elektriciteit geschikt om baggeroperaties duurzaam uit te voeren. ‘We moeten er samen voor zorgen dat duurzaam baggeren niet alleen technisch haalbaar wordt, maar ook dat de regelgeving op orde is. Ook moet de businesscase financieel haalbaar zijn. Dat is misschien nog wel de grootste uitdaging.’

Laboratoriumproeven

Het samenwerkingsverband Zero Emission Dredging Hub (ZEDhub) is in 2021 opgericht door Van Oord, Boskalis, Royal IHC, Damen en de Drechtsteden en onderzoekt de mogelijkheden voor duurzaam baggeren in zowel zee als binnenwateren. Een consortium van 22 partijen uit de Nederlandse maritieme sector werkt mee aan het uitstootvrij maken van de scheepvaart. Dat gebeurt door de ontwikkeling van adaptieve systeemoplossingen op basis van methanol onder de noemer MENENS (Methanol als Energiestap Naar een Emissieloze Nederlandse Scheepvaart).

Het project heeft een subsidie van 24 miljoen euro ontvangen uit het R&D Mobiliteitsfonds van de RVO. ‘Varen op groene methanol levert een enorme verlaging op van de CO2-uitstoot ten opzichte van diesel’, vertelt De Jong. Doel is dat getest wordt of varen op methanol echt haalbaar is. De proeven zijn eerst in een laboratorium en later echt op zee.

Emissieloos in 2030

Het streven is dat emissieloos baggeren in 2030 haalbaar is, maar het is niet de verwachting dat de hele vloot dan al is aangepast. De Jong: ‘Wij zijn in Nederland pioniers en komen met oplossingen. Dat is ook wel nodig, want op verschillende plaatsen scherpt men de regels aan omtrent uitstoot. Ik kan niet in een glazen bol kijken en zeggen wanneer de baggervloot geheel emissievrij opereert, maar de verwachting is wel dat binnen Nederland wij op steeds meer plekken schoon opereren, zoals dat nu al in Natura 2000-gebieden gebeurt.’

Luchtkwaliteit

Baggerwerkzaamheden zijn een bron van luchtemissies die bijdragen aan stikstofdepositie en nabij gebouwde omgeving ook effect kunnen hebben op gezondheid. Steeds meer instanties eisen dat in natuur- en bebouwde gebieden de werkzaamheden met zo gering mogelijke impact uitgevoerd worden. Daarom lopen op diverse plekken pilots met alternatieve brandstoffen. De eerste projecten van waterschappen en gemeenten zijn in ontwikkeling. Ook Rijkswaterstaat en havenbedrijven werken aan deze ontwikkeling. Rijkswaterstaat zal hierover een toelichting geven tijdens de sessie ‘Nederlandse baggeroperaties naar zero emissie’.

Geld

De klant speelt dan ook een cruciale rol. Momenteel is de overstap naar duurzame scheepvaart vaak nog duur en ingewikkeld. Opdrachtgevers als de overheid zijn al bereid meer te betalen voor duurzame operaties. Maar nog steeds moet bij elk project worden bekeken hoe de kosten worden betaald. De Jong: ‘De technische oplossingen worden gelukkig steeds betaalbaarder.’