Honderd jaar geleden

Zeebevrachting Wagenborg begint 100 jaar geleden met 120 ton dakpannen

Het was 5 februari precies 100 jaar geleden dat Wagenborg voor het eerst een zeeschip bevrachtte. Binnenvaartschipper Egbert Wagenborg (1866-1943) was al veel eerder, in 1898, een bevrachtingskantoor en steenkolenhandel begonnen in Farmsum. Maar het bleef decennialang bij binnenvaartbevrachtingen.

De tjalk Weldaad van Daniël Pot die de eerste zeelading van Wagenborg naar Denemarken bracht. Fotocollectie Henk Zuur

Hierin kwam in 1924 verandering, toen Wagenborg inmiddels naam had gemaakt in de noordelijke scheepvaartwereld. Het was de jonge Jan C. Klasens, nog maar twee jaar in dienst bij het bedrijf, die de eerste zeebevrachting afsloot. Voor een lading van 120 tot 125 ton dakpannen van Makkum naar het Deense Kolding werd de tjalk Weldaad van kapitein-eigenaar Daniël Pot op 5 februari 1924 voor een vrachtprijs van 7,50 gulden per ton bevracht door E. Wagenborg’s Scheepvaart- & Expeditiebedrijf in Delfzijl en het in Harlingen gevestigde C. Kuhlman Jzn Cargadoors- en Assurantiekantoor. ‘Te leveren vrij in het schip en aan de losplaats weder vrij van de reling te laten halen, waarbij het schip niet verantwoordelijk is voor stukstal en breuk aan de lading’, aldus het charter. De bevrachtingsprovisie van 5% werd door de beide bevrachters verdeeld.

Daarna nam het aantal zeebevrachtingen snel toe en maakte dat Wagenborg vertrouwensmakelaar werd van tal van kapitein-eigenaren. Voor Jan Klasens bracht het later de functie van adjunct-directeur.

Tekst gaat verder onder de foto.

Daniël Pot, kapitein-eigenaar Weldaad
De jonge Daniël Pot, schipper-eigenaar van de 130 tons stalen tjalk Weldaad.

Familie Pot

De familie Pot heeft, zoals het merendeel van de noordelijke scheepvaartbedrijven, haar roots in de turfvaart. Met de aankoop in 1918 van de 130 ton grote stalen tjalk Weldaad (24,27 x 4,97 x 2,14 meter) begon de uit een familie van caféhouders en scheepsjagers geboren Daniël Pot (1892-1966) als particuliere wadvaarder. Hoewel grootvader Jan Wicherts Pot (1838-1867) ooit schippersknecht was, was Daniël Pot voor de schippers uit de beginjaren van de vorige eeuw niet bepaald een varensman. Diens echtgenote, schippersdochter Zwaantiena de Boer, zag het daarentegen wel zitten met iemand uit het vooronder. Nadat de Weldaad in 1925 was verkocht, ging Daniël Pot met de in 1905 gebouwde 200 ton grote tweemastklipper Disponibel verder.

Tekst gaat verder onder de foto.

De eerste zeebevrachting van Wagenborg: 120 ton dakpannen van Makkum naar Kolding.

Eerste coaster

In 1929 werd besloten tot nieuwbouw. Bij de toentertijd aan het Damsterdiep in Delfzijl gevestigde werf van de broers Gerhardus en Jacob Sander werd de 195 ton grote, met hulpzeilen uitgeruste en naar Pot’s echtgenote vernoemde coaster Zwaantiena (30,18 x 6,04 x 2,26 meter) gebouwd. In 1950 werd deze kustvaarder ingebracht in de VOF D. Pot en Zoon, waarbij zoon Pieter (1922–2001) mede-eigenaar werd. Hij zou de rederij in 1966 overnemen, na het overlijden van vader Daniël Pot.

De inmiddels naar het Eemskanaal verhuisde Scheepswerf Gebr. Sander bouwde in 1951 ook Pot’s tweede coaster, de Vera (430 dwt), waarna in 1954 de bij Scheepswerf Volharding Gebr. Bodewes te Foxhol gebouwde tweede Zwaantiena (470 dwt) in de vaart kwam. Bij Gebr. Sander rolde in 1958 vervolgens de Noorderkroon (734 dwt) van de helling.

De in 1969 uit de vaart gekochte Eems (1956, 1200 ton laadvermogen) werd herdoopt in Doggersbank en werd zo het eerste schip van Pot Scheepvaart met het achtervoegsel ‘bank’.
Geleidelijk aan werd een vloot opgebouwd, die anno 2024 bestaat uit 13 schepen in grootte variërend van 4500 tot 12.000 dwt. De huidige directie wordt gevoerd door Daniëls Pot’s kleinzoon Peter Pot en diens zonen Pieter en Hans.

Wagenborg

Volgens de websitegegevens beschikt Wagenborg Shipping momenteel over 170 zeegaande droge-ladingschepen van 1700 tot 23.000 dwt. CEO van Wagenborg is Egbert Vuursteen, een achterkleinzoon van Egbert Wagenborg. Als sinds die eerste bevrachting in 1924 is de bevrachting van de vloot van Rederij Pot in handen van Wagenborg Shipping.

Tekst gaat verder onder de foto.

De jubileumkast 1898-1948 heeft nog altijd een prominente plaats in de Spiegelkamer van Koninklijke Wagenborg.

In 1948, ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van Wagenborg, schonken de aan het kantoor verbonden kapitein-eigenaren een wandmeubel. Het was Daniël Pot die deze ‘Jubileumkast 1898-1948’ namens de reders aan de Wagenborgdirectie overhandigde. De redersfamilies Pot en Wagenborg stonden 5 februari ook even stil bij die allereerste zeebevrachting in 1924. Het moge duidelijk zijn dat er tussen beide families een uitstekende verstandhouding bestaat. En ook dat reeds 100 jaar.