De Kuiper (46) is instructeur bij STC-KNRM in Rotterdam, een bedrijf op het gebied van offshore safety training. Acht jaar geleden begon hij zelf als vrijwilliger bij Citro. ‘Ik kon zeilen, maar had verder niets met boten. Op Curaçao heb ik toen de basis gelegd voor mijn huidige werk. Ik ben zelfs destijds nog met de KNRM op training geweest naar Schotland.’
De Kuiper en de drie jonge vrijwilligers die zojuist meededen aan de vaartraining lopen naar het Joop Kooijman Boothuis bij de vissershaven van de wijk Jan Thiel. Ze nemen een flesje water uit de koelkast en zetten zich aan tafel voor een benen-op-tafelgesprek, waarbij de jonge generatie vooral luistert.
Passaatwind
Want ook de oudere generatie is daar aanwezig: Joop Kooijman (89), de man die de reddingsorganisatie in 1976 heeft opgericht en naar wie het boothuis is genoemd. Verder is bestuursvoorzitter Rudi van Berkel (62) van de partij. Hij maakt een weids armgebaar en zegt: ‘Een tafel vol vrijwilligers. Ook Rudolf is hier op vrijwillige basis.’ Die bevestigt: ‘Ik heb er bij de baas 12 vakantiedagen voor opgenomen. Ik geef in mijn vakantie liever trainingen dan dat ik aan het strand lig.’
De mannen waren vanmiddag op zoek naar een uitdagende locatie om te oefenen. Trainer Rudolf: ‘We deden aan “slow handling”: hoe je bij een reddingsoperatie op zee met weinig vermogen kunt manoeuvreren om geen schade te varen. Daarbij moet je hier altijd rekening houden met de stroming, de golven en de passaatwind.’
Op tafel liggen de papieren die horen bij de search & rescue-training, met onderwerpen als wegvaren en aanmeren, zijwaarts verplaatsen, in rechte lijn varen, een persoon uit het water halen met een klimnet, slepen enzovoort. Ook ligt er een manual over motoronderhoud.
Ontberingen
Citro telt zes bestuursleden, 48 operationele krachten, acht medici en vier supportmedewerkers: allemaal vrijwillig en onbezoldigd. De Kuiper: ‘Iets om trots op te zijn, want redden op zee is niet ongevaarlijk. In Nederland heb je een kust met strand en lange golfslag. Hier op de rotsige noordkust komt korte golfslag van alle kanten, bij een constant harde wind. In Nederland heeft bovendien bijna elke badplaats wel een station van de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM). Hier sta je er als redders helemaal alleen voor.’
Hij romantiseert niet: ‘Soms is het afzien. Uren varen, soms een hele dag. Je staat onbeschermd op een boot, je wordt drijfnat van het zoute water en staat in de brandende zon. ’s Nachts speelt de duisternis parten.’
Joop Kooijman: ‘De Kustwacht van het koninkrijk loopt tegen dezelfde problemen aan. Maar die werken met professionals en hebben veel meer budget.’
Zuinig zijn
Citro kijkt na de Coronacrisis tegen de bodem van de schatkist aan: fondsenwervingsacties konden niet doorgaan. Een oplossing voor het financiële probleem ligt gedeeltelijk in eigen huis. Rudi: ‘We gaan transparant maken wat onze spullen kosten en meer aandacht besteden aan de omgang met middelen en materialen. Hard varen is niet altijd nodig. We moeten manuals maken hoe om te gaan met de boten, zodat je ze spaart. En trainen, trainen en nog eens trainen!’
Trainer Rudolf is het daar uiteraard mee eens. ‘Wat die manuals betreft kun je veel copy-paste overnemen van de KNRM en die aanpassen aan de lokale situatie. Maar alles begint met het elkaar onderling aanspreken op gedrag dat mogelijk geld kost.’
Hij noemt nog even een andere ‘uitdaging’: ‘We trainen hier vrijwilligers, maar regelmatig vertrekken die naar Nederland voor studie of werk. In Nederland is bij de KNRM het bestand van vrijwilligers veel constanter.’
Illegale bootjes
Het meest rukt Citro uit voor lokale vissers, die vaak in gammele boten met onbetrouwbare motoren uitvaren. Ook komen regelmatig plezierjachten in problemen. Verder is de reddingorganisatie altijd aanwezig bij publieksevenementen op en aan zee.
De laatste jaren bezorgt nachtelijk illegaal vaarverkeer vanuit het instabiele buurland Venezuela de redders veel hoofdpijn. Voorzitter Van Berkel: ‘We blijven ver weg van vluchtelingen, drugshandelaren of mensensmokkelaars. Die zijn soms gewapend. Dat is werk voor de Kustwacht.’
Lees ook:
STC-KNRM van start met verplichte veiligheidstraining deksmannen
U las zojuist één van de gratis premium artikelen
Wilt u onbeperkt lezen? Word abonnee en krijg toegang tot unieke maritieme vakinformatie waarmee u altijd up-to-date bent.
Bent u al abonnee?