• Het weer zit tegen en kantoor heeft andere plannen

Voor de eerste stuurman zijn dit zo ongeveer het totaal aantal woorden die hij normaal in een week voortbrengt. Grigory is niet zo’n prater.

‘Nou, lijkt me nogal optimistisch stuur. Ik denk dat ze op kantoor er alles aan gaan doen om ons vóór de kerst uit Australië weg te krijgen. Overigens, jullie vieren in Rusland toch kerst op 6 januari?’

‘Op 7 en 8 januari kapitein. Maar op 25 december zijn we in Brisbane, volgens mij ligt dat niet in Rusland.’

Daar is geen speld tussen te krijgen. Maar dan zullen we toch op tijd moeten arriveren. En 22 dagen vooruit kijken valt niet mee in de zeevaart. En dan heb je natuurlijk ook nog het kantoor. Hoevaak is het niet voorgekomen dat we op feestdagen óf ten anker moesten, óf gewoon doorwerkten? Neem die keer in Casablanca: aankomst vier uur ’s middags op 31 december, vertrek op 1 januari twee uur ’s nachts… Even een bakkie fosfaat laden. Wat een feest zal het zijn geweest op ‘het kantoor’ toen de vertrektelex binnenrolde…!

Kerstkaarten

Na de loods te hebben ontscheept is het schip weer van ons. Gewiegd door een kalme deining varen we de eindeloze uitgestrektheid van de Pacific tegemoet. Heerlijk een paar weken de routine van de zeewachten, de oefeningen, het onderhoud en al die andere bezigheden die zorgen dat je je nooit verveeld op zee.

Na een week ontvangen we de eerste zelfgemaakte kerstkaarten, van andere schepen, via de e-mail. Dat is, sinds de schepen met internet zijn uitgerust, een nieuwe traditie geworden. Op ieder schip zit wel een digitale kunstenaar, die met een beetje knippen en plakken de fraaiste kerstkaarten op A4-formaat weet te produceren. Omdat ik niet echt digitaal bedreven ben, beperk ik mij tot het aandragen van ideeën.

‘Kijk, Frederik, wanneer je nu deze cartoon een beetje bijknipt en dan hier in die foto plakt, wat tekst erbij…klaar! Begrijp je?’

Frederik, op zijn eerste reis als derde stuurman, weet niet beter of dit hoort bij zijn taak tijdens zijn zondagochtendwacht. Voortvarend gaat hij aan de slag, terwijl ik mijn was in de machine ga doen. Kijk, zó pak je dat aan, denk ik goedgemutst. De grote lijnen uitzetten!

Tegenvaller

Wanneer ik langs de messroom loop zijn de matrozen druk in de weer de kerstboom op te tuigen. Eén heeft zelfs zijn radio naar beneden gehaald, de messroom vullend met mierzoete kerst-evergreens. Ach, waarom ook niet, de jongens vinden het prachtig en het brengt in wat kerstsfeer.

Helaas, na twee weken op zee, slaat het weer om. Ergens ten zuiden van ons ligt een vuiltje dat zorgt voor een aantrekkende wind en toenemende deining. Het schip begint te stampen en de kerstboom stort met verlichting en al om.

Grigory, net terug van zijn inspectieronde door het ruim, stapt met een gezicht als een zeewurm de messroom binnen. ‘Zo halen we het nooit…’, is alles wat hij zegt.

Nadat de kerstboom overeind is gezet en opnieuw gesjord met overmaatse sjorringen, ga ik naar boven om het weerbericht door te nemen. Inderdaad, het ziet er niet goed uit. Wanneer we met deze vaart van 9,6 knopen blijven doorgaan, komen we pas de 26ste  aan. De kans is dan groot dat we direct naar binnen worden gedirigeerd, zodat we voorbereidingen kunnen doen om de volgende dag te beginnen. Dan een paar dagen laden en vóór Oud en Nieuw er weer uit…

Hoge uitzondering

Het lijkt mee te vallen: het weer klaart op. We kunnen toch de 24ste december arriveren. Je merkt het direct aan de stemming aan boord. Het vooruitzicht op een vrije dag, gezamenlijk kerst vieren, doet wonderen. Zelf Grigory betrap ik op een glimlach.

Helaas is de vreugde van korte duur. Gezeten achter de brugcomputer lees ik een e-mail van kantoor. ‘…bij hoge uitzondering besloten om 24 december en eerste kerstdag met de hele bemanning het dek voor te bereiden, zodat op de 26ste kan worden geladen…’  Zo gaat de mail nog even door, een staaltje logistiek waar de honden (in dit geval de bemanning) geen brood van lusten. Het wordt afgesloten met een niet gemeend ‘Merry Christmas!’

‘Dit is de laatste keer dat ik voor deze club vaar!’, briest Grigory. Maar iedereen weet dat dit loze woorden zijn. Na de kerst zal hij met verlof gaan en daarna gewoon weer op een volgend schip gaan varen.

Goede moed

Aangekomen te Brisbane is het direct alle hens aan dek. Met goede moed en misschien tegen beter weten in heb ik de bemanning beloofd dat, wanneer we gereed zijn met het werk, er misschien nog een halve dag overblijft om tóch kerst te vieren met zijn allen. Zonder dat ik dat hoef op te dragen, gaan we ’s avonds nog een twee uur langer door.

Op eerste kerstdag staan we al vroeg met overall aan en helm aan dek te zweten, in de hitte van het Australische tropenklimaat. Hoewel we allemaal volle kracht vooruit gaan, is er zoveel werk dat we pas tegen vier uur ’s middags gereed zijn. Niemand heeft daarna nog zin om een feestje te vieren, het was te druk en morgen om zeven uur moeten we er weer tegenaan…

Stuwadoors

Tweede kerstdag. Iedereen staat present, wachtend op de stuwadoors, want zonder hen mogen we in Australië niet beginnen. Na een uur is er nog steeds niemand. Dan gaat mijn mobiel, de agent. ‘Captain, big problem! De stuwadoors weigeren aan boord te komen. Het is Boxingday en de helft is niet komen opdagen! We kunnen niet beginnen. Ook het transport mag niet het haventerrein op! We moeten bellen… we moeten…’

‘Mannen!’ roep ik, ‘allemaal naar binnen! We gaan Kerstmis vieren!’

Grigory glimlacht van oor tot oor, maar zegt niets. Hij is niet zo’n prater.

Lees hier alle columns van Zware Kees.