OPINIE: Meer aandacht nodig voor bekwaamheid bemanning

Onlangs is het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid gepresenteerd naar aanleiding van het incident waarbij het motortankschip Maria Valentine de stuw in Grave ramde op 29 december 2016. Ondanks de ravage op het schip hebben de opvarenden het er goed vanaf gebracht. Dat had heel anders kunnen aflopen. Gesteld kan worden dat de scheepsconstructie een milieuramp heeft voorkomen.

- HENDRIK IDO AMBACHT,

OPINIE: Meer aandacht nodig voor bekwaamheid bemanning

  • ‘Onbewust onbekwaam of bewust de onbekwaamheid negeren’

  • ‘Schepen voldoen aan hoogste veiligheidseisen’

Door Cristiaan Heuvelman, managing director bij Transafe

Dit impliceert dat de uitvoering van het schip, dubbelwandig en van voldoende sterkte, en de staat van het casco van groot belang zijn. Heden ten dage is er veel regelgeving over hoe schepen moeten zijn geconstrueerd. Tevens zijn er klassebureaus en autoriteiten om vast te stellen of een schip certificaatwaardig is.

Praktijkervaring

‘Varen met gevaarlijke stoffen in mist aan banden leggen’, is een van de opvallende conclusies in het OVV-onderzoeksrapport. De huidige generatie binnenvaartschepen is echter volgens het Certificaat van Onderzoek gecertificeerd voor ‘eenmansbediening’. Deze notatie geeft aan dat het schip is uitgerust met nautische apparatuur die door één persoon kan worden bestuurd vanuit één positie. Wanneer sprake is van slecht zicht, heeft de schipper de beschikking over één of twee radarinstallaties. Daarnaast zijn in de donkere uren bijna altijd herkenningstekens waarneembaar, zoals vaarwegverlichting, omgevingsverlichting en boordverlichting van overig scheepvaartverkeer. Op de vaarwegen komt slechts een gering aantal dagen per jaar dichte mist voor.

Door de huidige vaar-/verlofsystemen is een schipper in de meeste situaties een half jaar aan boord en een half jaar thuis. Afhankelijk van het vaargebied en de afstand van de reizen liggen veel schepen regelmatig stil; in de wacht, te laden of te lossen. Met inachtneming van voorgaande feiten kan worden gesteld dat een groot aantal schippers niet zeer frequent is aangewezen op de juiste interpretatie van alleen de radarbeelden, maar veelal gebruik maakt van andere herkenningstekens. Daarbij vertrouwen de jongere schippers steeds vaker op Ecdis (elektronische vaarkaart). Afwijkingen vanuit Ecdis ten aanzien van de werkelijke scheepspositie worden niet altijd opgemerkt, wat kan leiden tot gevaarlijke situaties.

Opleidingseisen

Het huidige en toenemende bemanningstekort is de oorzaak van dat rederijen en binnenvaartondernemers genoodzaakt zijn bemanningsleden als schipper aan te stellen die wel zijn gecertificeerd, maar waarvan de bekwaamheid niet altijd is aangetoond. Voorafgaand aan promotie tot schipper zou het afnemen van een assessment dan ook onderdeel van het promotieproces moeten zijn.

Door binnenvaartondernemers, opleiders en brancheorganisaties wordt nagedacht over de opleidingseisen en mogelijkheden om het bemanningstekort en de bekwaamheid op adequate wijze aan te pakken. De schipper moet voldoende kennis hebben van wetgeving en procedures, maar nog belangrijker is het op praktische wijze toepassen hiervan. Een goede beslissing wordt op basis van onderbouwing gemaakt.

Ervaring en inschattingsvermogen spelen hierbij een cruciale rol. Een goede beslissing kan ook het stilleggen van het schip zijn wanneer omstandigheden zoals bijvoorbeeld vermoeidheid een rol spelen. Tijdsdruk is niet alleen in de binnenvaart maar in alle sectoren een risico. Opdrachtgevers en andere personen die zich niet aan boord van het schip bevinden kunnen procedures aanbevelen en/of opmaken, maar nooit de beslissing maken wel of niet door te varen.

Piloten

In de luchtvaart wordt voor elke vlucht een gedegen reisvoorbereiding gemaakt. De piloten bepalen de route. Tot in detail wordt de reis voorbereid en op de minuut nauwkeurig is de aankomsttijd bekend. Een risicoanalyse ligt hieraan ten grondslag. Piloten worden jarenlang getraind en voorbereid op onvoorziene situaties. Zij kennen tevens een intensief bijscholingsprogramma om bekend te blijven met de nieuwste technieken. Dit verkleint de kans op incidenten aanzienlijk.
Reisvoorbereiding in de binnenvaart is steeds meer een standaard. Het is van groot belang dat een schipper tot op detailniveau bekend is met het vaartraject, obstakels en andere relevante zaken.

Er moet worden gekeken naar de competenties van alle bemanningsleden en de samenstelling hiervan. Wanneer de gehele bemanning betrokken is bij het nemen van beslissingen, ieder op zijn of haar manier, zal het veiligheidsbewustzijn toenemen en daarmee het aantal incidenten afnemen. De toenemende mate van administratie is niet de oplossing. Het gaat erom dat zaken niet alleen op papier in orde zijn, maar ook daadwerkelijk in de praktijk. Overigens is een bepaalde mate van administratie en registratie zeker niet zinloos!

Competentiemanagement

Samengevat kan worden gesteld dat de huidige generatie schepen voldoet aan een hoge veiligheidsstandaard. Er moet meer aandacht komen voor training en opleiding van de bemanning. Menselijke fouten kunnen niet op papier worden opgelost, maar wel door competentiemanagement van voldoende niveau. Opleidingen moeten aansluiten op behoeften van rederijen en binnenvaartondernemers. Het is tijd om onbekwaamheid niet langer te negeren en daadkrachtige maatregelen te nemen. Goed of slecht zicht, een bekwame schipper zal zijn schip veilig naar de eindbestemming navigeren.

OPINIE: Meer aandacht nodig voor bekwaamheid bemanning | Schuttevaer.nl

OPINIE: Meer aandacht nodig voor bekwaamheid bemanning

Onlangs is het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid gepresenteerd naar aanleiding van het incident waarbij het motortankschip Maria Valentine de stuw in Grave ramde op 29 december 2016. Ondanks de ravage op het schip hebben de opvarenden het er goed vanaf gebracht. Dat had heel anders kunnen aflopen. Gesteld kan worden dat de scheepsconstructie een milieuramp heeft voorkomen.

- HENDRIK IDO AMBACHT,

OPINIE: Meer aandacht nodig voor bekwaamheid bemanning

  • ‘Onbewust onbekwaam of bewust de onbekwaamheid negeren’

  • ‘Schepen voldoen aan hoogste veiligheidseisen’

Door Cristiaan Heuvelman, managing director bij Transafe

Dit impliceert dat de uitvoering van het schip, dubbelwandig en van voldoende sterkte, en de staat van het casco van groot belang zijn. Heden ten dage is er veel regelgeving over hoe schepen moeten zijn geconstrueerd. Tevens zijn er klassebureaus en autoriteiten om vast te stellen of een schip certificaatwaardig is.

Praktijkervaring

‘Varen met gevaarlijke stoffen in mist aan banden leggen’, is een van de opvallende conclusies in het OVV-onderzoeksrapport. De huidige generatie binnenvaartschepen is echter volgens het Certificaat van Onderzoek gecertificeerd voor ‘eenmansbediening’. Deze notatie geeft aan dat het schip is uitgerust met nautische apparatuur die door één persoon kan worden bestuurd vanuit één positie. Wanneer sprake is van slecht zicht, heeft de schipper de beschikking over één of twee radarinstallaties. Daarnaast zijn in de donkere uren bijna altijd herkenningstekens waarneembaar, zoals vaarwegverlichting, omgevingsverlichting en boordverlichting van overig scheepvaartverkeer. Op de vaarwegen komt slechts een gering aantal dagen per jaar dichte mist voor.

Door de huidige vaar-/verlofsystemen is een schipper in de meeste situaties een half jaar aan boord en een half jaar thuis. Afhankelijk van het vaargebied en de afstand van de reizen liggen veel schepen regelmatig stil; in de wacht, te laden of te lossen. Met inachtneming van voorgaande feiten kan worden gesteld dat een groot aantal schippers niet zeer frequent is aangewezen op de juiste interpretatie van alleen de radarbeelden, maar veelal gebruik maakt van andere herkenningstekens. Daarbij vertrouwen de jongere schippers steeds vaker op Ecdis (elektronische vaarkaart). Afwijkingen vanuit Ecdis ten aanzien van de werkelijke scheepspositie worden niet altijd opgemerkt, wat kan leiden tot gevaarlijke situaties.

Opleidingseisen

Het huidige en toenemende bemanningstekort is de oorzaak van dat rederijen en binnenvaartondernemers genoodzaakt zijn bemanningsleden als schipper aan te stellen die wel zijn gecertificeerd, maar waarvan de bekwaamheid niet altijd is aangetoond. Voorafgaand aan promotie tot schipper zou het afnemen van een assessment dan ook onderdeel van het promotieproces moeten zijn.

Door binnenvaartondernemers, opleiders en brancheorganisaties wordt nagedacht over de opleidingseisen en mogelijkheden om het bemanningstekort en de bekwaamheid op adequate wijze aan te pakken. De schipper moet voldoende kennis hebben van wetgeving en procedures, maar nog belangrijker is het op praktische wijze toepassen hiervan. Een goede beslissing wordt op basis van onderbouwing gemaakt.

Ervaring en inschattingsvermogen spelen hierbij een cruciale rol. Een goede beslissing kan ook het stilleggen van het schip zijn wanneer omstandigheden zoals bijvoorbeeld vermoeidheid een rol spelen. Tijdsdruk is niet alleen in de binnenvaart maar in alle sectoren een risico. Opdrachtgevers en andere personen die zich niet aan boord van het schip bevinden kunnen procedures aanbevelen en/of opmaken, maar nooit de beslissing maken wel of niet door te varen.

Piloten

In de luchtvaart wordt voor elke vlucht een gedegen reisvoorbereiding gemaakt. De piloten bepalen de route. Tot in detail wordt de reis voorbereid en op de minuut nauwkeurig is de aankomsttijd bekend. Een risicoanalyse ligt hieraan ten grondslag. Piloten worden jarenlang getraind en voorbereid op onvoorziene situaties. Zij kennen tevens een intensief bijscholingsprogramma om bekend te blijven met de nieuwste technieken. Dit verkleint de kans op incidenten aanzienlijk.
Reisvoorbereiding in de binnenvaart is steeds meer een standaard. Het is van groot belang dat een schipper tot op detailniveau bekend is met het vaartraject, obstakels en andere relevante zaken.

Er moet worden gekeken naar de competenties van alle bemanningsleden en de samenstelling hiervan. Wanneer de gehele bemanning betrokken is bij het nemen van beslissingen, ieder op zijn of haar manier, zal het veiligheidsbewustzijn toenemen en daarmee het aantal incidenten afnemen. De toenemende mate van administratie is niet de oplossing. Het gaat erom dat zaken niet alleen op papier in orde zijn, maar ook daadwerkelijk in de praktijk. Overigens is een bepaalde mate van administratie en registratie zeker niet zinloos!

Competentiemanagement

Samengevat kan worden gesteld dat de huidige generatie schepen voldoet aan een hoge veiligheidsstandaard. Er moet meer aandacht komen voor training en opleiding van de bemanning. Menselijke fouten kunnen niet op papier worden opgelost, maar wel door competentiemanagement van voldoende niveau. Opleidingen moeten aansluiten op behoeften van rederijen en binnenvaartondernemers. Het is tijd om onbekwaamheid niet langer te negeren en daadkrachtige maatregelen te nemen. Goed of slecht zicht, een bekwame schipper zal zijn schip veilig naar de eindbestemming navigeren.