De eerste grote RoRo-schepen voor auto’s werden in de vroege jaren 1960 gebouwd. Volkswagen was zo’n early adaptor die deze schepen gebruikte om zijn beroemde ‘kevers’ naar de Verenigde Staten en Canada te transporteren. Daaraan voorafgaand werden ook wel voertuigen per schip vervoerd, maar dat gebeurde door de auto’s of vrachtwagens stuk voor stuk in de ruimen te hijsen. Dat ging langzaam en er was ook veel schade bij deze omslachtige stukgoed-procedure.

Tussendekken

De eerste RoRo-schepen maakten gebruik van een eigen voorziening om de voertuigen van en aan boord te krijgen, meestal een enorme laadklep aan de achter- of voorzijde van het schip. Dit kon ook niet anders, want havens met een eigen vaste voorziening waarmee schepen gemakkelijk konden worden geladen, bestonden nog niet. Grotere havens waar veel voertuigen werden geladen of gelost, kregen soms wel zo’n voorziening, waardoor de schepen eenvoudiger konden worden uitgevoerd.

Een bijzonderheid van RoRo’s was, dat zij over bewegende tussendekken konden beschikken. Na het volledig vullen van een dek kon het bovenliggende dek zakken, zodat het de daken van de auto’s nog net niet raakte, waarmee een goede vullingsgraad werd bereikt.

Berucht

Hoewel autofabrikanten blij waren met een middel waarmee grote hoeveelheden auto’s tegen relatief lage kosten konden worden getransporteerd, waren veel zeelieden minder in hun nopjes met deze uitvinding. De zeewaardigheid ervan werd namelijk in twijfel getrokken. Anders dan vele andere schepen, hadden RoRo’s namelijk één dek dat tussen boeg en achtersteven geen waterdichte schotten kende. Een lek in het voorschip zou onvermijdelijk gevolgen hebben voor het gehele schip, van voren naar achter, en niet voor slechts één of ten hoogste twee ruimen. Daarbij kwamen ook nog de grote boeg- en hekdeuren waarvan de onderkant bijna op de waterlijn lag. En dan als laatste, maar niet het onbelangrijkste punt, ontbraken er ook langsscheepse schotten. Dit veroorzaakte een enorm vrij wateroppervlak op een ondergelopen dek. Bij een kleine helling zou al het water op het dek in z’n geheel naar bakboord of stuurboord lopen. Hiermee zou het schip binnen enkele seconden een enorme slagzij krijgen en wellicht kenteren.

RoRo-rampen

De ramp met het de Herald of Free Enterprise in 1987 was aan dit laatste fenomeen te wijten toen de boegdeur pas werd gesloten toen het schip al vaart maakte. Hierdoor werd water geschept dat zich aan één zijde van het schip kon ophopen, met een kentering als gevolg.

Maar de lijst van RoRo-rampen is lang. Het verlies van de Estonia in 1994 en de Tricolor in 2002 zijn bekende scheepsrampen, maar in 2019 kapseisde nog de RoRo Golden Ray voor de Amerikaanse kust. Een ramp die in Europa minder aandacht kreeg dan de Tricolor, maar niet minder ernstig was.

Veerdienst

Ferry’s waarbij voertuigen en treinen op het bovendek bleven staan, zijn minder aan slagzij ten onder gegaan. In Nederland voer enige tijd zo’n veerpont die op een reguliere basis aan dek goederenwagons vervoerde. Het ging hier over de veerdienst Enkhuizen-Stavoren die destijds de Zuiderzee overstak. We praten dan over de periode 1900-1936. Op 22 januari 1900 werd de stoomboot Stavoren in dienst genomen, waarop 10 goederenwagons werden geplaatst. De veerdienst was een succes en in 1902 werd de lijn uitgebreid met de Enkhuizen II, waarop in 1909 de Leeuwarden volgde.

Ingenieus

Het laden en lossen ging op een ingenieuze wijze. Natuurlijk waren de twee sporen aan dek via een scharnierende brug met de wal verbonden, maar om te voorkomen dat er een zware locomotief over deze laadvoorziening hoefde te rijden, was in beide havens een lichte wagon geplaatst van maar liefst 30 meter lengte, die de 10 wagons stuk voor stuk aan boord duwde, waarbij de locomotief veilig op de vaste wal kon blijven. Deze lange wagon werkte dus als een soort stok, waarmee de wagons vanaf een afstandje aan dek werden geduwd. Na de totstandkoming van de Afsluitdijk werd deze overtocht minder rendabel en verdween ze na enkele jaren in 1936.

Lees ook:

Michelin ontwikkelt opblaasbaar zeil voor koopvaardij

Als het werkt: E10 in kleine motoren