Franziska Scheuber (1982) is vrij klein, met een rond gezicht en donker haar. Een beetje ingetogen, geen modieus typ. Ze volgde in Amsterdam speciaal een cursus Nederlands als voorbereiding op haar werk als matroos en kan zich inmiddels goed verstaanbaar maken in onze taal. Op de Bree Sant ontmoeten we haar in gezelschap van haar jongere zus Andrea, die een week bij haar logeert. Ook aanwezig is schipper-eigenaar Jan Brouwer (1954) die door Franziska kort daarvoor met de lier in de mast is gehesen om een paar herstellingen te verrichten. Franziska wilde ook naar boven, maar Brouwer, een afgestudeerd geoloog die zelf als scheepsmaatje begon toen er geen werk in zijn vakgebied was, remt het enthousiasme van zijn jonge matroos vooralsnog af. ‘Je weet nog niet wat je daarboven moet doen.’
De Bree Sant ligt op dat moment een weekje in haar thuishaven Hoorn. Dat heeft niets te maken met de kredietcrisis, al is het aantal bedrijfsuitjes volgens Brouwer wel teruggelopen. Franziska wordt in elk geval lekker beziggehouden met schoonmaak- en onderhoudswerk. Wat haar betreft zijn dat de wat minder leuke kanten van het matrozenvak. Maar ook die worden met opgewekt humeur aangepakt. Brouwer is een geduldig leraar en Franziska een snelle leerling. Ze wil graag laten zien wat ze allemaal heeft opgestoken, wijst ons allerlei zaken aan en noemt hun oer-Hollandse namen erbij: voorsteven, achterplecht, fok… Met de aloude Hollandse traditie van het kielhalen heeft ze nog niet kennisgemaakt. En daar is ze blij om als we haar vertellen wat het inhoudt.
Zwitserse Alpen
Franziska komt uit Ennetbürgen nabij Lüzern, midden in de Zwitserse Alpen, zoals bekend niet echt een maritiem gebied. Franziska studeerde voor sociaal pedagoge. Het idee op een zeilcharterschip te gaan werken kreeg ze tijdens een reisje met haar middelbareschoolklas naar Nederland, waarbij een zeiltocht op een klassiek schip op het programma stond. Daarop werkte een vrouwelijke matroos. ‘Tijdens mijn studie heb ik het idee op Eis gelegt’, vertelt Franziska. ‘In de ijskast gezet’, verbetert Brouwer. Het was vorige zomer dat een Nederlandse vrouw Franziska naar Brouwer verwees. Ze stuurde hem een mail en mocht in september een weekje meevaren. Brouwer erkent dat hij enige bedenkingen heeft gehad. Franziska heeft nu eenmaal niet de fysieke kracht van een man of een grote Hollandse meid. ‘Een tros naar de kant gooien is niet haar sterkste kant.’ Maar wat Franziska aan kracht mist, maakt ze goed met haar enthousiasme. En dat is volgens Brouwer doorslaggevend. Bovendien kan ze uitstekend met de passagiers overweg. ‘Ik heb matrozen gehad die alleen maar stoer rondliepen en niets met de passagiers te maken wilden hebben. Dat is natuurlijk niet leuk voor die mensen. Die willen juist graag bij het varen betrokken worden. Als ze weer van het schip af moeten, moeten ze eigenlijk niet weg willen.’
Vuurdoop
Brouwer vaart met de Bree Sant op het IJsselmeer en de Waddenzee, zowel dagtochten als weekends, midweken als hele weken. De Bree Sant is aangesloten bij boekingskantoor Hollands Glorie. Franziska werd ingewerkt door haar voorgangster Grete Cordes en kreeg haar vuurdoop tijdens de Pieperrace op 4 en 5 april, waarbij de Bree Sant stevig overstag ging. Vond ze het eerst nog eng, nu heeft ze er schik in. Haar plek is aan de zeillieren. Ze heeft inmiddels voldoende ervaring om de passagiers onder haar toezicht de lieren te laten bedienen. Haar opleiding als sociaal pedagoge en werk met moeilijk lerende kinderen en ‘Drogensüchtigen’ komen daarbij goed van pas. ‘Ik vind het leuk mensen te laten ontdekken dat ze meer kunnen dan ze zelf denken’, zegt ze. Wat haarzelf betreft is Franziska daar al achter gekomen. (HHjr)