Gravendeel begon dertig jaar geleden bij zijn vader aan boord op de Tertio. Toen het schip werd verkocht aan aannemer Van den Herik ging hij mee. Gravendeel noemt zijn werk een jongensdroom. ‘In de bagger en met stenen gooien. Ik vind het het mooiste wat er is. Dat ik dit werk al dertig jaar doe geeft aan dat ik het leuk vind.’

Als jongen wist hij al dat hij wilde varen en hij koos ervoor in loondienst te blijven. ‘Ook al voer mijn vader, het was echt mijn eigen keuze om dit werk te gaan doen. Maar ik zag het niet zitten ondernemer te worden. Behalve schipper moet je dan ook handelaar zijn en dat ben ik niet. In loondienst kan ik me helemaal op mijn werk concentreren. Ik had het idee dat je als ondernemer ook geen vrijheid had. Dan ben je een slaaf van je geld.’

Te oud

Van der Waal heeft een andere invalshoek om in loondienst te varen. Ook hij heeft wortels in de baggerwereld. ‘Ik begon veertig jaar geleden bij mijn vader in het bedrijf op een zelfzuiger. Wij hadden vroeger thuis zelfzuigers. Vijftien jaar geleden is het bedrijf Van der Waal verkocht en ik ben meegegaan. Het komt erop neer dat ik te oud was om voor mezelf te beginnen en ik had er de capaciteiten niet voor om het bedrijf van mijn vader over te nemen. Daar ben ik eerlijk in. Van der Waal was een heel uitgebreid bedrijf. Het is heel moeilijk voor middelgrote bedrijven om aan alle eisen te voldoen. Die kennis kun je zelf niet hebben en daarvoor moet je mensen inhuren. Ik zou nu wel ondernemer willen zijn op iets kleiners in de zand- en grindvaart, maar daarvoor ben ik tien jaar te oud.’

Garagebedrijf

De ouders van Lutkehaus hadden een garagebedrijf, toch groeide hij naar eigen zeggen op tussen de kranen en de shovels. ‘De ouders van een maat van mij hadden een grondverzetbedrijf. Ik vond het prachtig en zat als kind al in de kraan. In loondienst bevalt mij goed. Nu leggen we het spul in het weekend tegen de kant en hebben geen zorgen.’

Lutkehaus deed de algemene opleiding voor kraanmachinist in Harderwijk en kwam met het natte grondverzet in aanraking toen hij met een losse hydraulische kraan op een schip stond. ‘Daar is bij mij de vonk overgeslagen. Ik heb daarna bij Van den Herik gesolliciteerd. Ik wil zelfs mijn vaarbewijs gaan halen voor erbij. Ik zie mezelf geen varende functie hebben, daarvoor zit ik te graag op de kraan.’

Spudpaalverbod

Net als in de rest van de maritieme wereld heeft de baggerwereld geïnnoveerd, daaraan zitten voor- en nadelen vertellen de schippers. ‘Tegenwoordig zien we op een computerscherm waar de grijper is en hoe diep. Vroeger was dat handwerk. Je moest meten en streepjes zetten op de draad. Het heeft het werk nauwkeuriger gemaakt. Het nadeel is dat je een specialist moet zijn als je een storing hebt.’

De spudpaal is vanouds bekend op werkschepen, maar is nu ook zeer in trek geraakt in de rest van de binnenvaart. Het toenemende gebruik ervan baart Gravendeel zorgen, want als er een verbod komt treft het hem ook. ‘Volgens RWS beschadigen spudpalen de oever, die kan er bijvoorbeeld door verzakken. Als het gebruik van spudpalen in het algemeen verboden wordt treft ons dat ook, want wij hebben ze nodig voor het werk. Het is een heel verschil of een schip van 135 meter spudpalen gebruikt of ons scheepje.’

Het Duitse patentenbeleid mag van alledrie veranderen, vinden ze. ‘Dat gezeur over een Rijnpatent, Elbepatent en noem maar op, terwijl de Duitsers met een Rijnpatent door heel Nederland mogen tuffen is met de huidige navigatiemiddelen uit de tijd. Voor de rest zijn we tevreden. Dit is een mooie tak van de binnenvaart, omdat het veel breder is. Het is apart werk en niet met varen te vergelijken.’ (HDJ)

Scheepsgegevens

Scheepsnaam: Tertio.
Lengte: 54,55 meter.
Breedte: 8,22 meter.
Diepgang: 2,50 meter.
Tonnage: 549.
Europanummer: 2314850.
Motor: MAN, 515 pk.
Bouwjaar: 1948.
Thuishaven: Sliedrecht.
Eigenaar: Van den Herik.