Scheepsbouw in coronatijd 

Natuurlijk zit de coronacrisis ook de Noord-Nederlandse scheepsbouwers dwars. Maar de bouw gaat door. Nog wel. Bij TB Shipyards in Stroobos wordt gewerkt aan een serie duwboten, Niestern Sander in Delfzijl bouwt een schip voor Wagenborg en voor Geoplus wordt een surveyschip afgebouwd. Pattje Shipyards in Waterhuizen werkt aan een inspectievaartuig en verderop in Foxhol ligt bij Royal Bodewes onder meer de Annika Braren voor de afbouw.

Al lijkt in het voorbijgaan alsof er niets gebeurt met nieuwbouwsecties langs het Winschoterdiep, schijn bedriegt, want er wordt ook nu nog in hoog tempo doorgewerkt. (Foto Loek Mulder)
  • Worstelen met mensen en ruimte en vertraagde onderdelen
  • ‘Het is spannend, ik kan niet anders zeggen’

Door Loek Mulder

Het is momenteel eerder de hoeveelheid werk dan het gebrek aan werk dat druk zet op de werven in het Noorden. Want hoe organiseer je de bouw van een schip wanneer lassers, fitters en spuiters op anderhalve meter afstand van elkaar moeten blijven en wanneer bestellingen van essentiële onderdelen vanuit Italië of China niet arriveren?

De voornaamste zorg van productieleider Jules Blokhuis: hoe realiseert Niestern Sander de geplande productie, met de RIVM-regels als leidraad. ‘We zijn vooral bezig alles draaiende te houden. Alle maatregelen zetten de planning onder druk. Het zet een rem op de nieuwbouw en reparatiewerkzaamheden hebben we moeten afschalen.’

De RIVM-hygiëneregels zijn bij Niestern Sander vanaf het begin van de coronacrisis, rond 10 maart, ’heel strikt’ ingevoerd. In de kantine zijn de stoelen ver van elkaar geplaatst en de pauzes worden gedaan in shifts. Dat is prima te doen, vertelt Blokhuis, net als regelmatig handen wassen. Maar op de werf zelf, is het gecompliceerder.

‘We zoeken voortdurend nieuwe wegen om het midden te vinden tussen corona-veilig werken en productie draaien. We kunnen niet meer een grote groep mensen tegelijk aan het werk zetten. Je kunt veel minder mensen kwijt op een object. Zeker bij het werken in de schepen is dat lastig.’

Tickets

Dagelijks is er ruimteoverleg bij Niestern Sander, waar met tickets wordt gewerkt om te voorkomen dat medewerkers te dichtbij elkaar in de buurt werken. Geen ticket? Dan kom je de ruimte niet in. Er is een extern deskundige aangetrokken om toezicht te houden op de procedures.

De productie wordt verder gehinderd, doordat onderdelen niet of veel later worden geleverd. Zo is het wachten op een LNG-tank uit China die wordt ingebouwd in de Münsterland, de veerboot waarmee rederij AG Ems naar het Duitse waddeneiland Borkum vaart. Blokhuis: ’Het kan nog weken duren voordat de tank er is. Het maakt het hele project onzeker.’

Hetzelfde geldt voor andere componenten die van elders moeten komen, of een separator die in Noord-Italië wordt gefabriceerd. Soms is er nog wel een mouw aan te passen, door het onderdeel naderhand via een gat in de huid te plaatsen, maar dat is omslachtig en duur. En soms gaat dat ook gewoon niet, zoals bij de LNG-tank. ‘Die leg je er niet zomaar van buitenaf in’, aldus Blokhuis.

Lastig opereren

Het is vooral heel lastig opereren, zegt manager Gerhard Drenth van Royal Bodewes. ‘Goederen die uit Duitsland komen zijn vertraagd’, vertelt hij. ‘De Zweedse schroefleverancier kon geen mensen invliegen voor de installatie en onderdelen uit Noord-Italië voor de machinekamer arriveren niet. Onze mensen zoeken uit alle macht naar waar nog spullen te halen zijn.’

Drenth verwacht ook vertraging met de levering van hoofdmotoren uit China en van systemen voor behandeling van ballastwater uit Azië.

Personeel

Ook wat betreft het personeel is het zoeken naar oplossingen, schetst Drenth. De werf zet een aantal oudere werknemers minder in om het besmettingsrisico voor hen te beperken. En van de 150 mensen die Royal Bodewes aan het werk heeft, is een aantal naar huis gegaan in Oost-Europa. Dat leidt tot personeelskrapte op sommige plekken. En nieuwe mensen zijn momenteel niet zomaar gevonden.

Meer werven hebben ermee te maken. Op de noordelijke werven werkten enkele honderden Roemenen, Polen en Bulgaren. Bij Niestern Sander is een deel al snel naar huis vertrokken en wil nu niet terugkeren.

Eigenaar Bauke Adema van Pattje Shipyards heeft zo’n 60 man uit Oost-Europa aan het werk, hoofdzakelijk Roemenen. Zonder cynisch te willen zijn of zijn personeel tekort te willen doen, zegt Adema dat het hem goed uitkwam dat de Roemenen niet voor twee, drie weken huiswaarts trokken met Pasen, zoals gebruikelijk. Adema: ’Met de auto kon niet, vliegen was ook vrijwel onmogelijk. En zouden ze er toch naartoe reizen, dan zouden ze er twee weken lang in een leegstaand gebouw in quarantaine moeten.’ Adema kon dus ‘vol aan de bak’ met de bouw van een support vessel voor een rederij uit IJmuiden.

Ongemak

Niettemin lopen ze ook bij Pattje tegen steeds meer kwesties op. Zo zijn de staalprijzen met circa 8% gestegen. Ook ontstaan problemen doordat lasdraad voor een veelgebruikt type lasstraat niet wordt geleverd vanuit Italië.

Wanneer Adema de blik wat verder vooruit richt, voelt hij ongemak. Want klanten waar Pattje opdrachten had uitstaan of in voorbereiding had, hebben die projecten on hold gezet.

Dat is ook wat werfdirecteur Hans Veraart van Thecla Bodewes (TB) Shipyards in Stroobos ervaart. ‘Nu is er nog genoeg werk. We zijn druk met vijf duwboten en er zit ook nog wat in het vat. Maar zo’n 60 tot 70% van alle leads is stilgevallen.’

Dus zijn er zorgen, aldus Veraart: ‘Het is spannend, ik kan niet anders zeggen. Klanten nemen een time-out, reders maken pas op de plaats en wachten af welk effect de situatie van nu heeft. Ze signaleren dat er minder wordt vervoerd. Daardoor zal de vraag naar schepen afnemen.’

Veraart zou graag zien dat de overheid aanbestedingen wat naar voren haalt. Het zou het dreigende verlies aan commerciële opdrachten – deels – kunnen compenseren. Het is een idee dat ook is aangedragen door brancheorganisatie Netherlands Maritime Technology (NMT) in haar vijf-puntenplan ter ondersteuning van de nationale scheepsbouwsector.

Hoop

Voor de nabije toekomst putten de werven hoop uit de offertes die uitstonden en projecten waar besprekingen over werden gevoerd. Van de werven die Schuttevaer sprak lijkt Royal Bodewes nog het minst geraakt door de omstandigheden. De orderportefeuille is tot 2023 gevuld, verklaart Gerhard Drenth van Royal Bodewes: ‘We zitten samen met buurbedrijf Ferus Smit in een gelukkige positie. Het lukt ons al jaren de orderportefeuille goed te vullen, ondanks een fragiele markt.’

Het komende jaar zal ook Niestern Sander voldoende werk hebben, voorziet productiemanager Jules Blokhuis. ‘Vanuit het vooruitzicht waarmee ik werk, maak ik mij geen zorgen over werkaanbod. Er zit nog van alles aan te komen. Er speelt een aantal projecten die bijna rond zijn.’

Directeur Adema van Pattje is voor de langere termijn eveneens tamelijk positief gestemd. ‘Ik ben geen econoom, maar twee maanden geleden hadden we nog zoveel opdrachten voor offertes uitstaan, ik kan me niet voorstellen dat na de crisis daarvan niks meer doorgaat. Ik ga er een beetje vanuit dat we in juni vol gas geven. We bereiden ons erop voor door veel aan onderhoud en reparaties te doen.’

U las zojuist één van de gratis premium artikelen

Wilt u onbeperkt lezen? Word abonnee en krijg toegang tot unieke maritieme vakinformatie waarmee u altijd up-to-date bent.

Abonneer

Scheepsbouw in coronatijd | Schuttevaer.nl

Scheepsbouw in coronatijd 

Natuurlijk zit de coronacrisis ook de Noord-Nederlandse scheepsbouwers dwars. Maar de bouw gaat door. Nog wel. Bij TB Shipyards in Stroobos wordt gewerkt aan een serie duwboten, Niestern Sander in Delfzijl bouwt een schip voor Wagenborg en voor Geoplus wordt een surveyschip afgebouwd. Pattje Shipyards in Waterhuizen werkt aan een inspectievaartuig en verderop in Foxhol ligt bij Royal Bodewes onder meer de Annika Braren voor de afbouw.

Al lijkt in het voorbijgaan alsof er niets gebeurt met nieuwbouwsecties langs het Winschoterdiep, schijn bedriegt, want er wordt ook nu nog in hoog tempo doorgewerkt. (Foto Loek Mulder)

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Wilt u onbeperkt lezen? Word abonnee en krijg toegang tot unieke maritieme vakinformatie waarmee u altijd up-to-date bent.

Abonneer