Drie jaar effectmeting langsdammen

Rijkswaterstaat gaat twee langsdammen aanleggen in de Waal tussen Wamel en Ophemert. Verwachting is dat de veiligheid en de omstandigheden voor scheepvaart, waterhuishouding en natuur verbeteren.

Langsdammen roepen de daling van de rivierbodem een halt toe, realiseren meer waterstandsdaling dan kribverlaging en zorgen voor duurzame vaardiepte. De goede ervaringen met langsdammen in Duitsland zijn een voorbeeld voor Rijkswaterstaat.

Naast de vaargeul komt met de langsdammen een smalle oevergeul. Omdat langsdammen bij hoog water overstromen voert de rivier het water beter af. De hoeveelheid water blijft gelijk, maar de waterstand daalt waardoor het risico op overstroming afneemt. In de oevergeulen ontstaan luwe wateren met kansen voor onder andere natuurontwikkeling.

Verwacht wordt dat de langsdammen tussen Wamel en Ophemert nog meer positieve effecten sorteren vanwege hun unieke regelmechanisme.

Waterstand beheersen

‘Er komen openingen in de langsdammen die we eenvoudig kunnen vergroten en verkleinen’, zegt Henk Eerden van Rijkswaterstaat.’Daarmee kunnen we hoog- en laagwater beheersen. Kleine openingen in de langsdammen bij een lage waterstand bijvoorbeeld, brengen het water omhoog. Dat is gunstig voor de scheepvaart en de beheersing van de grondwaterstanden.’

Naast de waterstand is ook de stroomsnelheid van het water te beïnvloeden. ‘Door de stroomsnelheid te veranderen kunnen wij invloed uitoefenen op de rivierbodemhoogte, wat consequenties heeft voor baggerwerkzaamheden.’

Al met al verwacht Rijkswaterstaat dat de langsdammen een gunstig effect hebben op de vaardiepte voor de scheepvaart, ontwikkeling van flora en fauna, de waterhuishouding (tegengaan van verdroging), het rivierbeheer en onderhoud (stoppen van de rivierbodemdaling en verminderen van baggerinspanning).

Effectmeting

Of de toepassing van langsdammen naast hoogwaterveiligheid ook de andere verwachte positieve effecten realiseert en hoeveel, gaat Rijkswaterstaat gedurende 3 jaar meten. Het intensieve meetprogramma omvat 5 thema’s: techniek, natuurontwikkeling, beleving van burgers en beroepsgroepen, beheer en onderhoud, en kosten en (indirecte) baten. Het monitoren en analyseren van de effecten doet Rijkswaterstaat samen met universiteiten (Delft, Wageningen en Nijmegen), Deltares en omgevingspartijen als beroepsvaart en (sport)visserij.