- VMBO maritiem ondanks corona toch van start
Door Erik van Huizen
De docent autotechniek, en inmiddels teamleider techniek, besloot de kartrekker te worden van de maritieme leergang in het vmbo onderwijs van onderwijsinstelling Loket in Zwijndrecht. In april van dit jaar ging de leergang van start, maar de coronapandemie gooide roet in het eten wat betreft de praktijk.
De Zwart komt zelf niet uit de binnenvaart, maar had wel vaak schipperskinderen in de klas. Zo ging hij jaren geleden al eens met de hele klas naar een nieuwbouwschip. De urgentie voor de maritieme leergang werd voor hem echter voor het eerst duidelijk op de bijeenkomst in 2017. Er moest iets gedaan worden aan het personeelstekort in de binnenvaart en niemand mocht de deur uit zonder een afspraak met iemand gemaakt te hebben.
‘De binnenvaart is wel een beetje een gesloten wereldje, daarom moesten de oogkleppen af, de binnenvaart moet bekend worden. Want als je aan boord van een binnenvaartschip komt, dan zie je pas wat voor een gave wereld dit is. Ik dacht als ik dit mooi vind, dan zou ik het toch ook op anderen moeten kunnen overbrengen.
‘En ik wist dat wij met ons VMBO iets voor de binnenvaart zouden kunnen betekenen. Wij hadden al technische profielen. Wij besloten daar vier keuzevakken aan toe te voegen, te weten verbrandingsmotoren, maritieme en mechanische installaties, het werken en leren aan boord en scheepskennis. Zo kwam alles aan het rollen en kwam de leergang maritiem tot stand. In de laatste maanden van de derde klas kunnen de leerlingen nu beginnen met de keuzevakken en dit wordt in het hele vierde jaar vervolgd. Zo bereiden we de leerlingen voor op bijvoorbeeld de matrozenopleiding aan het Scheepvaart en Transportcollege in Rotterdam. Wij zijn er in het schooljaar 2019/2020 mee begonnen.’
Keuzevakken
De vier keuzevakken zijn vooral gericht op een kennismaking met de binnenvaart, zo kunnen leerlingen kennismaken met het leven en werken aan boord. Met de leergang maritiem zijn leerlingen beter voorbereid om door te stromen naar het mbo voor de vakopleidingen in deze sector in Dordrecht en Rotterdam. Hierbij verzorgt Loket de lessen, samen met gastdocenten uit de binnenvaartsector. Zwijndrecht is de eerste gemeente en Loket de eerste algemene vmbo-school in Nederland waar dit mogelijk is.
Bij de opzet van het lesprogramma bieden Koninklijke BLN-Schuttevaer en het Rotterdamse Scheepvaart en Transportcollege (STC) ondersteuning. Koninklijke BLN-Schuttevaer zet zich in om haar leden enthousiast te maken voor het geven van gastlessen en voor het mogelijk maken van bedrijfsbezoeken en stages bij binnenvaartbedrijven. In het lesprogramma is veel ruimte voor excursies en stages.
‘Winnen voor de branche’
De leerlingen van het derde jaar zouden begin april van dit jaar beginnen met de eerste lessen van de maritieme leergang. Maar het coronavirus gooide voor een groot deel roet in het eten en de zes leerlingen krijgen nu uitsluitend theorieles aangeboden op afstand. ‘Wij hadden al vaarweken en een opleidingsschip geregeld, waren de samenwerking met het STC aangegaan, wilden de leerlingen leren roeien in de bijboot en leren reddend zwemmen. Er hadden zich ook heel veel scheepvaartbedrijven aangemeld. Dat kan nu allemaal niet doorgaan. Maar we zijn wel gewoon begonnen met de leergang. We geven nu de theorie en proberen de leerlingen leuke praktische opdrachten te laten doen. Het grote gemis is nu dat je niet met elkaar samen kan zijn. Dat is belangrijk om een groep te kunnen vormen.’
Van de zes leerlingen die nu de maritieme leergang volgen, hadden een paar al een link met de binnenvaart, bijvoorbeeld omdat familie al in de branche actief is. ‘Maar er was ook een leerling die speciaal voor deze leergang naar onze school kwam. En twee van de zes leerlingen hadden in eerste instantie iets anders voor ogen, maar door de promotie voor de leergang besloten ze toch hiervoor te kiezen.’
De Zwart ziet wel dat de binnenvaart een hele andere wereld is, anders dan de overige sectoren waarin op zijn school les wordt gegeven. ‘Je hebt ook de zogenoemde soft skills die belangrijk zijn. Het 14 dagen op en af in de binnenvaart moet je wel willen en kunnen. Dat is heel anders dan bij een monteur installatietechniek. Die zit na zijn werk weer gewoon thuis met zijn familie aan het eten. Daarom is het goed dat onze leerlingen al op jonge leeftijd kunnen kiezen voor de binnenvaart. Als ze er over nadenken als ze 15 of 16 jaar zijn, dan kan je ze winnen voor de branche.’
Nieuwe motoren
De Zwart is overigens goed te spreken over de binnenvaartbranche als het bijvoorbeeld gaat om de betrokkenheid. Zo kreeg hij onlangs een telefoontje van een van de ouders van een leerling. ‘De ouders hadden een schip waarvan de nieuwe motoren in bedrijf werden gesteld. De vader vroeg of het misschien mogelijk was dat leerlingen daarbij kwamen kijken. Drie van de zes leerlingen waren enthousiast en zijn daar uiteindelijk heen gegaan. Natuurlijk wel met inachtneming van de regels rondom het coronavirus.’
Zoals het er nu uitziet verwacht Loket op 2 juni de deuren weer te kunnen openen voor haar leerlingen. De Zwart gaat dan weer nieuwe afspraken maken met de verschillende organisaties, want de praktijkopdrachten die er afgelopen maanden bij ingeschoten zijn worden wel ingehaald. ‘Wat in het vat, verzuurt niet’, besluit De Zwart.