Finse hobbyduikers ontdekken Nederlandse koopvaarder op zeebodem

De Finse duikclub Badewanne heeft onlangs een bijzondere vondst gedaan. Op de zeebodem in de toegang naar de Golf van Finland ontdekten de amateurduikers het wrak van een Nederlandse koopvaarder uit de 17e eeuw.

Het schip staat rechtop op de zeebodem en is nog geheel intact. Alleen de achtersteven en het dek zijn beschadigd, waarschijnlijk door netten van een trawler die zonder het te weten een keer over het schip heeft geveegd. (Foto’s Badewanne)
Het schip staat rechtop op de zeebodem en is nog geheel intact. Alleen de achtersteven en het dek zijn beschadigd, waarschijnlijk door netten van een trawler die zonder het te weten een keer over het schip heeft geveegd. (Foto’s Badewanne)

De duikers troffen het houten wrak grotendeels intact aan op ruim 85 meter diepte. Het blijkt te gaan om een Nederlandse fluit van ongeveer 400 jaar oud. Dit was destijds het belangrijkste scheepstype in de handel op de Oostzee. Sinds de Middeleeuwen was de handel met de Baltische staten belangrijk geworden, omdat er in Nederland en Engeland grote vraag was naar hout en producten zoals teer en hennep. Vanaf de 13e eeuw controleerden de Hanzesteden de handel, maar in de 17e eeuw kreeg de Nederlandse marine zeggenschap over de route. De handel won aan belang en winstgevendheid toen tsaar Peter de Grote Sint-Petersburg in het oosten van de Finse Golf de nieuwe hoofdstad van Rusland maakte.

Driemasters

De fluit moet de coaster van die tijd zijn geweest, die werd ingezet om hout en andere goederen snel en tegen lage kosten naar Nederlandse havens te transporteren. Het waren driemasters met uitstekende laadeigenschappen. Ze hadden geen kanonnen aan boord. Dankzij hun geavanceerde zeilplan en vereenvoudigde zeilbediening konden de schepen met een relatief kleine bemanning toe. Opvallend is ook dat alle rangen aan boord een gezamenlijke leefruimte achter de hoofdmast hadden. Dat was in die tijd nogal ongebruikelijk, vanwege de strikte scheiding van rangen en standen.

Lading

Op foto’s is te zien dat het wrak in zeer goede staat is. De romp is vrijwel onbeschadigd. Voor wat betreft de bouwwijze valt op dat de spanten bijzonder dicht bij elkaar staan voor extra stevigheid en dat zowel de binnen- als de buitenkant is beplankt. Erg fraai is het nauwelijks aangetaste houtsnijwerk rondom de raampjes in het achterschip. Ook de kielbalk die bij de achtersteven sierlijk uit het water oprijst is met een motief versierd. Alleen het de achtersteven en het dek zijn beschadigd, waarschijnlijk door netten van een trawler die zonder het te weten een keer over het schip heeft geveegd.

Het schip ligt rechtop met de kiel op de zeebodem.  Volgens de duikers van Badewanne is zelfs de lading nog aanwezig. Wat het schip vervoerde is nog niet te zeggen, omdat er laag zand op de ruimen ligt, Gezien de diepte waarop het schip ligt is dat niet door de duikers weg te graven, zegt een woordvoerster. Onbekend is waarom het schip op volle zee is vergaan.

Zoutgehalte

De vondst van het wrak moet een verbazingwekkende ontdekking voor de duikers zijn geweest: een vrijwel intact schip waarvan de tuigage zelfs nog rond het schip verspreid ligt. Dat alles zo goed is bewaard komt doordat het zeewater ter plaatse een laag zoutgehalte heeft, er geen licht doordringt tot de zeebodem en de watertemperatuur permanent laag is. Organismen die hout aanvreten kunnen onder die omstandigheden niet overleven.

Niet te bergen

Badewanne zegt door te gaan met het onderzoek naar de bijzondere vondst. Doel is niet het schip te bergen. Naar de oppervlakte brengen zou miljoenen kosten, zegt woordvoerster Juha Flinkman, conserveren nog eens meerdere miljoenen. ‘Op de plaats waar het schip nu ligt blijft het goed bewaard. De enige bedreiging is dat het wrak zou kunnen worden geplunderd.’

Finse hobbyduikers ontdekken Nederlandse koopvaarder op zeebodem | Schuttevaer.nl

Finse hobbyduikers ontdekken Nederlandse koopvaarder op zeebodem

De Finse duikclub Badewanne heeft onlangs een bijzondere vondst gedaan. Op de zeebodem in de toegang naar de Golf van Finland ontdekten de amateurduikers het wrak van een Nederlandse koopvaarder uit de 17e eeuw.

Het schip staat rechtop op de zeebodem en is nog geheel intact. Alleen de achtersteven en het dek zijn beschadigd, waarschijnlijk door netten van een trawler die zonder het te weten een keer over het schip heeft geveegd. (Foto’s Badewanne)
Het schip staat rechtop op de zeebodem en is nog geheel intact. Alleen de achtersteven en het dek zijn beschadigd, waarschijnlijk door netten van een trawler die zonder het te weten een keer over het schip heeft geveegd. (Foto’s Badewanne)

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Wilt u onbeperkt lezen? Word abonnee en krijg toegang tot unieke maritieme vakinformatie waarmee u altijd up-to-date bent.

Abonneer