Het emissielabel voor de binnenvaart werd twee jaar geleden geïntroduceerd. Het geeft de emissieprestatie van het schip weer voor broeikasgassen en milieuverontreinigende stoffen, zoals stikstof. Maar het label heeft geen wettelijke basis. Scheepseigenaren kunnen het nu vrijwillig aanvragen. Dat gaat veranderen als het aan Heijnen ligt. Zij wil dat alle schepen een label krijgen. Het label kent daarvoor de categorieën A tot en met E, waarbij A staat voor klimaatneutraal en E voor het meest vervuilende. 

Stapsgewijs

In eerste instantie wil het ministerie scheepseigenaren verplichten een label aan te vragen. Later wordt stapsgewijs van ze verlangd dat zij in een betere labelcategorie terechtkomen door verduurzaming van hun schip. Welke schepen welke categorie moeten halen, wordt nog onderzocht. In een zogenoemde impact-assessment wordt nagegaan aan welke scheepscategorie op welk moment een bepaald label kan worden opgelegd. Maar het doel staat al wel vast, een gemiddeld label B voor de hele vloot in 2030. In het onderzoek wordt rekening gehouden met de specifieke kenmerken van de schepen en nationale en internationale regelgeving. Heijnen meldt dat de resultaten van het onderzoek in het laatste kwartaal van dit jaar bekend zijn.

Waterstof in binnenvaart

Naast een verplicht emissielabel wil de overheid de verduurzaming ook op andere manieren stimuleren. Zo moet er in 2025 een subsidieregeling komen voor het gebruik van waterstof in de binnenvaart. Want hoewel het eerste waterstofaangedreven binnenvaartschip in mei dit jaar al in de vaart kwam, is de onrendabele top nog te groot om waterstof op grote schaal te implementeren. Dit bleek onder meer uit onderzoek van de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CCR). Daarin werd geconcludeerd dat ‘waterstof essentieel is in de energietransitie voor de binnenvaart, maar dat dit zonder publieke financiering niet van de grond komt’.

De subsidie moet uiteindelijk leiden tot het bereiken van een omslagpunt, waarna het aantal schone schepen verder kan groeien zonder subsidie. Dat zou volgens de staatssecretaris kunnen via pay-per-use-oplossingen. Op die manier zou ook varen op waterstof betaalbaar kunnen worden gemaakt voor binnenvaartondernemers.

Emissierechten

Naast de twee eerder genoemde maatregelen, wil de overheid vanaf 2027 de binnenvaart ook onder het Europese emissiehandelssysteem ETS2 laten vallen. ‘Dit betekent dat ook voor brandstofverbruik in de binnenvaart emissierechten dienen te worden afgedragen’, schrijft Heijnen. ‘Deze maatregel kan een belangrijke rol spelen bij verduurzaming.’

Omdat de impact van de maatregel op de binnenvaartsector nog onzeker is, gaat de ministerie dit laten onderzoeken.