Interview

Directeur Scheepvaartverkeer Rijkswaterstaat: ‘We proberen de hoofdvaarwegen zoveel mogelijk te ontzien’

Het personeelstekort bij Rijkswaterstaat is zo hoog opgelopen dat directeur Scheepvaartverkeer en Watermanagement Iris Reuselaars drastische maatregelen moet nemen. Sluizen worden tijdelijk minder vaak bediend. ‘En we gaan het wervingsbeleid aanpassen en we willen meer eigen mensen in dienst.’

Iris Reuselaars is sinds augustus vorig jaar directeur Scheepvaartverkeer en Watermanagement:‘Het opleiden van operators wordt nog belangrijker. Er zijn niet genoeg mensen meer op de arbeidsmarkt beschikbaar met een nautische achtergrond.’ Foto Rijkswaterstaat
Tientallen auto’s die stilstaan voor een brug die voorlopig niet dicht gaat, omdat er niemand is om de brug te bedienen. Het is een ondenkbaar scenario. Toch overkomt het binnenvaartschippers in Zeeland. Verschillende Zeeuwse sluizen werden de afgelopen weken tijdelijk of gedeeltelijk gestremd. De reden: Rijkswaterstaat kampt met personeelsgebrek. Het lukt simpelweg niet genoeg mensen te vinden. Schippers moeten daardoor langer wachten.‘De afgelopen tijd hebben we als binnenvaart veel oponthoud’, zei Marjolein de Voogd, regiocoördinator Zeeland voor Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) erover tegen Schuttevaer. De Voogd telde 13 stremmingen van de Oostsluis in Terneuzen de afgelopen anderhalve maand.

Wisseling van de wacht

Schuttevaer spreekt met de persoon ​​die keuzes moet maken om dit probleem aan te pakken: Iris Reuselaars. Zij is sinds vorig jaar eind september directeur Scheepvaartverkeer en Watermanangement binnen Rijkswaterstaat. Scheepvaartverkeer en Watermanangement is de belangrijkste tak van Rijkswaterstaat voor de binnenvaart.

Reuselaars volgde in deze rol Nancy Scheijven op. In een interview in Schuttevaer over die wisseling van de wacht zei Reuselaars al het volgende. ‘De grootste uitdaging voor Rijkswaterstaat is denk ik het vinden van genoeg goede mensen. Dat is eigenlijk onmogelijk en daarom moeten we op zoek naar slimme oplossingen.’

NS en Schiphol

Helaas voor de vaarwegbeheerder had de nieuwe directeur het toen bij het rechte eind. Rijkswaterstaat is de volgende organisatie die de dienstverlening moet beperken vanwege een nijpend tekort aan mensen. Ook de NS en Schiphol sneden al in de dienstregeling vanwege hetzelfde probleem.

Een personeelstekort is er niet van de een op andere dag, zoiets zie je aankomen, beaamt Reuselaars. En de voorbereidingen voor een oplossing zijn dan ook al langere tijd geleden in gang gezet. ‘Twee maanden geleden zijn we begonnen met een plan van aanpak. Hoe erg is het probleem, hoeveel mensen komen we tekort, wanneer staan er vakanties gepland, waar kunnen we schuiven en welke sluizen kunnen met een bediening minder’, schetst Reuselaars.

Plan van aanpak bij Harbers

Rijkswaterstaat is opdrachtnemer van het vaarwegbeheer, de opdrachtgever is het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. En dus zat Rijkswaterstaat begin mei aan tafel met minister Mark Harbers. In haar tas had Reuselaars het plan van aanpak voor aankomende zomer. ‘De afgelopen weken heeft ons personeel alles op alles gezet om de gaten in het rooster te vullen. Daar ben ik ze enorm dankbaar voor. Nu de zomermaanden voor ons liggen gaat een aantal van hen, zeker die met kleine kinderen, op vakantie. Dat zorgt ervoor dat het personeelstekort op deze locaties nog groter wordt en dat vroeg om een specifiek plan.’

De komende maanden worden enkele sluizen zoals die bij Hansweert minder vaak bediend.

Harbers keurde het plan goed en per 1 juni wordt de dienstregeling voor een aantal sluizen aangepast. Op sluis Hansweert zijn ‘s nachts twee operators aan het werk in plaats van drie. De jachtensluis bij de Krammersluizen wordt op doordeweekse dagen alleen nog bediend tussen 10:00 uur en 18:00 uur. Reuselaars benadrukt dat het om aanpassingen gaat in de nacht. ‘We gaan niet stremmen. We doen alleen minder bediening in de nacht.’ We hebben vooral gekeken naar hoeveel schepen passeren en waar we de scheepvaart het minst raken.

Kreekraksluizen en Oostsluis Terneuzen

Gedeeltelijk gestremd werd er de afgelopen weken wel. De Kreekraksluizen en de Oostsluis Terneuzen waren al slachtoffer van het personeelstekort. De binnenvaart had er veel oponthoud van, want er moest onverwacht worden gewacht.

‘Ons doel is de hoofdtransportassen zoveel mogelijk te ontzien en aan de voorkant duidelijkheid te geven in plaats van dat steeds op het laatste moment gestremd moet worden.’

Is het dan zo dat de binnenvaart voor de pleziervaart gaat? ‘Nee, dat is niet het beleid. Het is alleen wel zo dat we een verdringingsreeks hanteren.’

De verdringingsreeks werd bedacht tijdens de Coronacrisis. Zodat bij tekort aan mankracht door teveel ziekte kon worden bepaald waar werd ingegrepen. ‘Daarbij kijk je naar het aantal scheepspassages. Waar doet een maatregel het minste pijn. Anders dan tijdens corona kondigen we die verdringingsreeks nu voor een langere tijd aan. Daarmee willen we de schippers duidelijkheid geven.’

Maar de noodingrepen zijn geen lange termijn-oplossing. Daar is er maar eentje van: nieuwe mensen vinden. ‘Het kost gewoon moeite om mensen te vinden op deze rollen’, vertelt Reuselaars. ‘Er lijken minder jonge mensen van de opleiding te komen, er gaan meer mensen met pensioen.’

14 vacatures in Zeeland

Ze somt het tekort in Zeeland op. ‘Vier mensen in Hansweert, twee in Wemeldinge, een op de Krammersluis en zeven in het Topshuis. 14 mensen dus.’ Mensen bovendien die vrijwel zeker niet direct aan de slag kunnen, maar eerst een opleiding moeten volgen. ‘Het inwerken kost tijd. We zijn nu nog een groep van zes aan het opleiden, die komen de komende maanden beschikbaar. Er is er nu weer ruimte voor een nieuwe groep.’

Opvallend is dat er op de website van Rijkswaterstaat geen enkele vacature te vinden is voor sluis operator in Zeeland. ‘Die vacatures komen zeer binnenkort online, want er was geen ruimte om ze op te leiden. Maar ook zijn we gestart met een actievere werving in scheepvaartbladen en regionale kranten.

‘Het opleiden van mensen kost ook capaciteit. Er zit dus een maximum aan hoeveel mensen je kunt opleiden.’

Die opleiding wordt wel belangrijker, want Rijkswaterstaat wordt minder selectief bij het sollicitatieproces. ‘We hebben altijd best in een niche gezocht. Voorkeur voor mensen met nautische kennis, maar die poule is heel beperkt. Daarom moeten we verder gaan kijken.’

Nautische kennis niet nodig

Schippers hebben vaker kritiek op de nautische kennis van de sluisoperators. Maar daar maakt Reuselaars zich geen zorgen om. ‘Onze opleiding is goed.’

Ook wanneer iemand straks op een vacature reageert wordt er niet gewacht tot de sluitingsdatum van de vacature, maar zo snel mogelijk gehandeld. ‘Het proces moet sneller.’

Wervingscampagne gestart

Nog een andere weg die Reuselaars wil inslaan is het meer inzetten op eigen mensen. Er wordt nu samengewerkt met een uitzendbureau, maar ook die vist in dezelfde krappe arbeidsmarkt. ‘We moeten de flexwerkers wel bestaansrecht geven. Tuurlijk heb ik ze nodig bij “piek en ziek”-momenten, maar het is van belang dat we voldoende eigen werknemers hebben.’

Rijkswaterstaat is 2 mei begonnen met een wervingscampagne ‘Gun jezelf Rijkswaterstaat’, daar hoopt Reuselaars de vruchten van te plukken. ‘We hadden een spotje na het Journaal en na het Songfestival. Dat moeten genoeg mensen hebben gezien.’

Werken bij Rijkswaterstaat?

Zelf bijdragen aan een soepele, vlotte vaart? Bekijk de nautische vacatures bij Rijkswaterstaat via www.werkenbij.rijkswaterstaat.nl/vakgebieden/nautisch-verkeer

Lees ook:

Rijkswaterstaat beperkt bedientijden in Zeeland om hoofdtransportas intact te houden

Personeelsgebrek dwingt Rijkswaterstaat tot beperkter schutten

Directeur Scheepvaartverkeer Rijkswaterstaat: ‘We proberen de hoofdvaarwegen zoveel mogelijk te ontzien’ | Schuttevaer.nl
Interview

Directeur Scheepvaartverkeer Rijkswaterstaat: ‘We proberen de hoofdvaarwegen zoveel mogelijk te ontzien’

Het personeelstekort bij Rijkswaterstaat is zo hoog opgelopen dat directeur Scheepvaartverkeer en Watermanagement Iris Reuselaars drastische maatregelen moet nemen. Sluizen worden tijdelijk minder vaak bediend. ‘En we gaan het wervingsbeleid aanpassen en we willen meer eigen mensen in dienst.’

Iris Reuselaars is sinds augustus vorig jaar directeur Scheepvaartverkeer en Watermanagement:‘Het opleiden van operators wordt nog belangrijker. Er zijn niet genoeg mensen meer op de arbeidsmarkt beschikbaar met een nautische achtergrond.’ Foto Rijkswaterstaat
Tientallen auto’s die stilstaan voor een brug die voorlopig niet dicht gaat, omdat er niemand is om de brug te bedienen. Het is een ondenkbaar scenario. Toch overkomt het binnenvaartschippers in Zeeland. Verschillende Zeeuwse sluizen werden de afgelopen weken tijdelijk of gedeeltelijk gestremd. De reden: Rijkswaterstaat kampt met personeelsgebrek. Het lukt simpelweg niet genoeg mensen te vinden. Schippers moeten daardoor langer wachten.‘De afgelopen tijd hebben we als binnenvaart veel oponthoud’, zei Marjolein de Voogd, regiocoördinator Zeeland voor Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN) erover tegen Schuttevaer. De Voogd telde 13 stremmingen van de Oostsluis in Terneuzen de afgelopen anderhalve maand.

Wisseling van de wacht

Schuttevaer spreekt met de persoon ​​die keuzes moet maken om dit probleem aan te pakken: Iris Reuselaars. Zij is sinds vorig jaar eind september directeur Scheepvaartverkeer en Watermanangement binnen Rijkswaterstaat. Scheepvaartverkeer en Watermanangement is de belangrijkste tak van Rijkswaterstaat voor de binnenvaart.

Reuselaars volgde in deze rol Nancy Scheijven op. In een interview in Schuttevaer over die wisseling van de wacht zei Reuselaars al het volgende. ‘De grootste uitdaging voor Rijkswaterstaat is denk ik het vinden van genoeg goede mensen. Dat is eigenlijk onmogelijk en daarom moeten we op zoek naar slimme oplossingen.’

NS en Schiphol

Helaas voor de vaarwegbeheerder had de nieuwe directeur het toen bij het rechte eind. Rijkswaterstaat is de volgende organisatie die de dienstverlening moet beperken vanwege een nijpend tekort aan mensen. Ook de NS en Schiphol sneden al in de dienstregeling vanwege hetzelfde probleem.

Een personeelstekort is er niet van de een op andere dag, zoiets zie je aankomen, beaamt Reuselaars. En de voorbereidingen voor een oplossing zijn dan ook al langere tijd geleden in gang gezet. ‘Twee maanden geleden zijn we begonnen met een plan van aanpak. Hoe erg is het probleem, hoeveel mensen komen we tekort, wanneer staan er vakanties gepland, waar kunnen we schuiven en welke sluizen kunnen met een bediening minder’, schetst Reuselaars.

Plan van aanpak bij Harbers

Rijkswaterstaat is opdrachtnemer van het vaarwegbeheer, de opdrachtgever is het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. En dus zat Rijkswaterstaat begin mei aan tafel met minister Mark Harbers. In haar tas had Reuselaars het plan van aanpak voor aankomende zomer. ‘De afgelopen weken heeft ons personeel alles op alles gezet om de gaten in het rooster te vullen. Daar ben ik ze enorm dankbaar voor. Nu de zomermaanden voor ons liggen gaat een aantal van hen, zeker die met kleine kinderen, op vakantie. Dat zorgt ervoor dat het personeelstekort op deze locaties nog groter wordt en dat vroeg om een specifiek plan.’

De komende maanden worden enkele sluizen zoals die bij Hansweert minder vaak bediend.

Harbers keurde het plan goed en per 1 juni wordt de dienstregeling voor een aantal sluizen aangepast. Op sluis Hansweert zijn ‘s nachts twee operators aan het werk in plaats van drie. De jachtensluis bij de Krammersluizen wordt op doordeweekse dagen alleen nog bediend tussen 10:00 uur en 18:00 uur. Reuselaars benadrukt dat het om aanpassingen gaat in de nacht. ‘We gaan niet stremmen. We doen alleen minder bediening in de nacht.’ We hebben vooral gekeken naar hoeveel schepen passeren en waar we de scheepvaart het minst raken.

Kreekraksluizen en Oostsluis Terneuzen

Gedeeltelijk gestremd werd er de afgelopen weken wel. De Kreekraksluizen en de Oostsluis Terneuzen waren al slachtoffer van het personeelstekort. De binnenvaart had er veel oponthoud van, want er moest onverwacht worden gewacht.

‘Ons doel is de hoofdtransportassen zoveel mogelijk te ontzien en aan de voorkant duidelijkheid te geven in plaats van dat steeds op het laatste moment gestremd moet worden.’

Is het dan zo dat de binnenvaart voor de pleziervaart gaat? ‘Nee, dat is niet het beleid. Het is alleen wel zo dat we een verdringingsreeks hanteren.’

De verdringingsreeks werd bedacht tijdens de Coronacrisis. Zodat bij tekort aan mankracht door teveel ziekte kon worden bepaald waar werd ingegrepen. ‘Daarbij kijk je naar het aantal scheepspassages. Waar doet een maatregel het minste pijn. Anders dan tijdens corona kondigen we die verdringingsreeks nu voor een langere tijd aan. Daarmee willen we de schippers duidelijkheid geven.’

Maar de noodingrepen zijn geen lange termijn-oplossing. Daar is er maar eentje van: nieuwe mensen vinden. ‘Het kost gewoon moeite om mensen te vinden op deze rollen’, vertelt Reuselaars. ‘Er lijken minder jonge mensen van de opleiding te komen, er gaan meer mensen met pensioen.’

14 vacatures in Zeeland

Ze somt het tekort in Zeeland op. ‘Vier mensen in Hansweert, twee in Wemeldinge, een op de Krammersluis en zeven in het Topshuis. 14 mensen dus.’ Mensen bovendien die vrijwel zeker niet direct aan de slag kunnen, maar eerst een opleiding moeten volgen. ‘Het inwerken kost tijd. We zijn nu nog een groep van zes aan het opleiden, die komen de komende maanden beschikbaar. Er is er nu weer ruimte voor een nieuwe groep.’

Opvallend is dat er op de website van Rijkswaterstaat geen enkele vacature te vinden is voor sluis operator in Zeeland. ‘Die vacatures komen zeer binnenkort online, want er was geen ruimte om ze op te leiden. Maar ook zijn we gestart met een actievere werving in scheepvaartbladen en regionale kranten.

‘Het opleiden van mensen kost ook capaciteit. Er zit dus een maximum aan hoeveel mensen je kunt opleiden.’

Die opleiding wordt wel belangrijker, want Rijkswaterstaat wordt minder selectief bij het sollicitatieproces. ‘We hebben altijd best in een niche gezocht. Voorkeur voor mensen met nautische kennis, maar die poule is heel beperkt. Daarom moeten we verder gaan kijken.’

Nautische kennis niet nodig

Schippers hebben vaker kritiek op de nautische kennis van de sluisoperators. Maar daar maakt Reuselaars zich geen zorgen om. ‘Onze opleiding is goed.’

Ook wanneer iemand straks op een vacature reageert wordt er niet gewacht tot de sluitingsdatum van de vacature, maar zo snel mogelijk gehandeld. ‘Het proces moet sneller.’

Wervingscampagne gestart

Nog een andere weg die Reuselaars wil inslaan is het meer inzetten op eigen mensen. Er wordt nu samengewerkt met een uitzendbureau, maar ook die vist in dezelfde krappe arbeidsmarkt. ‘We moeten de flexwerkers wel bestaansrecht geven. Tuurlijk heb ik ze nodig bij “piek en ziek”-momenten, maar het is van belang dat we voldoende eigen werknemers hebben.’

Rijkswaterstaat is 2 mei begonnen met een wervingscampagne ‘Gun jezelf Rijkswaterstaat’, daar hoopt Reuselaars de vruchten van te plukken. ‘We hadden een spotje na het Journaal en na het Songfestival. Dat moeten genoeg mensen hebben gezien.’

Werken bij Rijkswaterstaat?

Zelf bijdragen aan een soepele, vlotte vaart? Bekijk de nautische vacatures bij Rijkswaterstaat via www.werkenbij.rijkswaterstaat.nl/vakgebieden/nautisch-verkeer

Lees ook:

Rijkswaterstaat beperkt bedientijden in Zeeland om hoofdtransportas intact te houden

Personeelsgebrek dwingt Rijkswaterstaat tot beperkter schutten