Als student journalistiek woonde ik in een groot studentenhuis aan de Boerhavestraat, een zijstraat van de bekende St. Josephstraat in Tilburg. Boodschappen deed ik bij een van de eerste Jumbo’s van Nederland. Die Jumbo lag vlak bij de Piusbrug en de Piushaven. Die haven was weinig indrukwekkend, zeker als je uit de buurt van Rotterdam komt. Een keer per jaar organiseerde onze studentenvereniging Plato een vlottenrace in de Piushaven. Geen haar op mijn hoofd die erover nadacht om daar aan mee te doen. Vies, koud en guur, dat was de Piushaven naar mijn smaak.
Dat het stadsbestuur na mijn vertrek in 1997 plannen had om die haven te dempen, was volledig aan mij voorbij gegaan. Groot was mijn verbazing dat zo’n 15 jaar geleden dat er er ineens een stadsbrouwerij stond, Burgemeester Jansen, het voormalige cafe Havenzicht. In dat café was het goed toeven en het water bleek ineens aantrekkelijk te zijn.
Weer een decennium later reed ik weer eens langs de Piushaven. Wat was hier gebeurd? Een lange boulevard met kroegen, restaurants, nog een brouwerij en tal van terrassen aan het water. Hier zou je willen wonen. Op een warme julidag in 2021 streek ik neer op het terras van Harboury en genoot van de waterkant. Wat was die Piushaven toch een mooi stuk Tilburg geworden.
Toen ik eind maart een telefoontje kreeg van John La Haye en zijn partner Caroline Docters van Leeuwen of ik op 4 april wilde afreizen naar de Piushaven om daar de officiële honderdste verjaardag te vieren van de haven, aarzelde ik geen moment. Terug naar mijn studentenstad om te vieren dat het lelijke eendje was uitgegroeid tot een pleisterplaats, dat wilde ik wel.
John en Caroline wonen al bijna vier decennia op De Drie Gebroeders in de Piushaven. Jaren hebben zij zich ingezet voor het behoud van de haven. ‘In 1997 lag er een plan om de Piushaven dicht te maken met een dam ten behoeve van de aanleg van de “Havendijkroute”. Dit plan is met veel creativiteit en inzet van de buurtbewoners en andere havenminnende stadsbewoners onder aanvoering van Stichting Thuishaven Tilburg op het nippertje tegengehouden. Een wonder dat het gelukt is dit tij te keren, en zo de haven voor de stad te behouden.’
Dinsdag 4 april waren er mooie woorden van burgemeester Theo Weterings en transportondernemer Wil Versteijnen over de Piushaven.‘Het is een parel voor onze stad. Het verbindt Tilburg met het water. Goed dat de haven behouden is gebleven. Je moet er niet aan denken dat er ooit een snelweg was aangelegd.’
Versteijnen groeide op in de St. Josephstraat. ‘Er was altijd iets te doen in en om die haven. Ik ben hier opgegroeid en heb iets met de Piushaven. Daarom heb ik de activiteiten gesponsord.’
Piushaven geopend op 4 april 1923
Op 4 april 1923 is de Piushaven in Tilburg officieel geopend. Na een intensief bouwproces van bijna twee jaar is de haven, die bedoeld is om het Tilburgse bedrijfsleven betere mogelijkheden te bieden voor de aan- en afvoer van goederen, klaar voor gebruik.
De realisatie van de Piushaven was geen eenvoudige opgave. Om ruimte te maken voor de haven moest de grond van verschillende boeren onteigend worden. Daarnaast moest het toenmalige voetbalstadion van Willem II wijken om de haven aan te sluiten op het Wilhelminakanaal. Het 68 kilometer lange kanaaltraject is speciaal aangelegd om Tilburg per schip te kunnen bereiken.
In de jaren ‘60 nam de economische betekenis van de Piushaven af. Dit had niet zozeer te maken met de crisis in de textielindustrie, maar meer met de veranderende economische structuur van Tilburg. Grootschalige bedrijvigheid werd verplaatst naar nieuwe industrieterreinen en steeds meer goederen werden vervoerd over de weg en het spoor. Terwijl de Piushaven haar economische relevantie zag afnemen, kreeg het bedrijventerrein Loven midden jaren ’70 een industriehaven. Bovendien werden de aanlegplaatsen aan de Dongense Kanaaldijk verbeterd, zodat hier grotere schepen konden aanleggen.’
Lees meer op de speciale jubileumuitgave: https://piushavenbuitengewoonerfgoed.nl/
Lees ook: