Varend ontgassen

Ontgassingsinstallaties voldoen niet aan wettelijke milieueisen

Het merendeel van de ontgassingsinstallaties voldoet niet aan de wettelijke milieueisen. Ze hebben niet de vereiste afvalvergunning of stoten meer emissies uit dan wettelijk toegestaan. Er is slechts één installatie die wel aan de eisen voldoet. De installaties zijn hard nodig voor de invoering van een nationaal ontgassingsverbod.

Ter illustratie. Ontgassingsinstallaties kunnen volgens minister Harbers een oplossing zijn om te komen tot het ontgassingsverbod. Er heerst echter nog veel discussie tussen de overheid en de verladers, terminals en dampverwerkers. Foto Erik van Huizen

Volgens minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat bestaat nog steeds verschil van inzicht in hoe de infrastructuur voor het ontgassen tot stand moet komen. Vooral met de verladers. Harbers meldt op Kamervragen van Tweede Kamerlid Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging) dat hij geregeld overlegt met verladers over hun aandeel in het varend ontgassen en de verantwoordelijkheid die zij hebben in het beëindigen van deze praktijk. De verladers geven aan dat zij al minder varend ontgassen, door vaker dezelfde of verenigbare lading te vervoeren. Hierdoor is ontgassen tussendoor niet nodig. Ze geven ook aan dat zij pas kunnen stoppen met ontgassen wanneer er voldoende ontgassingsinstallaties zijn. Maar de wettelijke status van de afvaldampen en de omgang met de uitstoot van deze installaties zijn punten waarover nog altijd discussie bestaat. 

‘Spijtig’

De verladers willen voor langere tijd gebruik maken van ontgassingsinstallaties, die niet aan de wettelijke milieueisen voldoen en daardoor wat betreft de minister niet kunnen worden vergund. De inzet van dergelijke installaties stuit op juridische en milieutechnische bezwaren. Dat komt omdat de ladingsdampen die worden verwerkt volgens Europese regelgeving als afval gelden. Dat betekent dat voor de ingebruikname van de installaties een afvalvergunning moet worden aangevraagd. Dat stuit al langere tijd op praktische bezwaren bij verladers, terminals en enkele dampverwerkers. Zij zijn van mening dat het hier niet gaat om het verwerken van afval en vrezen de administratieve lasten van een vergunningsaanvraag. Ook vinden ze dat afvalverwerking een negatieve bijklank heeft. Daarom hebben deze partijen nog steeds geen afvalvergunning aangevraagd. Harbers vindt dat spijtig. ‘Ontgassingsinstallaties kunnen juist een oplossing zijn voor een milieuprobleem. Te meer omdat er al een vergunde mobiele installatie is die wel aan de wettelijke vereisten voldoet. Deze wordt amper door de verladers gebruikt en heeft daardoor de activiteiten moeten staken’, aldus de minister.

Impasse doorbreken

Om de impasse te doorbreken hebben het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de sector het ministerie verzocht om de afvalstatus van de ladingsdampen op te heffen. Maar Harbers ziet daartoe geen mogelijkheid. Het EU-recht bepaalt namelijk of er sprake is van een afvalstof. Hierover is Europese overeenstemming. Indien Nederland in strijd met deze regels handelt, riskeert Nederland een Europese inbreukprocedure. Het gelijke speelveld voor andere bedrijven komt dan in het geding. 

Een ander knelpunt waarom de ontgassingsinstallaties nog niet in gebruik kunnen worden genomen, betreft de emissies van een aantal tijdens het ontgassingsproces. Dit betreft een discussie die al speelde in de aanloop naar het verbod. Sommige installaties stoten namelijk nog steeds meer uit dan wettelijk is toegestaan. Ook op dit vlak vragen de belanghebbenden om verruiming voor de duur van een verbeterprogramma, waarna de installaties wel aan de gestelde eisen moeten voldoen. Hoewel het ministerie zich ervan bewust is dat de reeds bestaande installaties zo snel mogelijk moeten worden ingezet, moeten ze wel voldoen aan de wettelijke eisen. Die zijn er volgens Harbers niet voor niets. ‘Ze zijn bedoeld om milieu en gezondheid te beschermen.’

Verladers aan zet

Van de Plas wil van de minister ook nog weten of er op korte termijn meer ontgassingsinstallaties in Nederland kunnen komen. Harbers geeft aan dat zijn ministerie al veel heeft bijgedragen. Zo stelde het ministerie al in 2020 geld beschikbaar voor proefontgassingen. Recent stelde het ministerie geld beschikbaar aan de Europese branchevereniging van dampverwerkers. Zij kon hiermee Europese subsidie krijgen voor een studieproject ten behoeve van de ontwikkeling van een ontgassingsinfrastructuur. De subsidieaanvraag is inmiddels ingediend en het ministerie neemt een deel van de benodigde onderzoekskosten voor haar rekening. 

Voor verdere investeringen wijst de minister echter naar de verladers. ‘Aangezien de verladers in het CDNI-verdrag aan de lat staan voor de bekostiging van de ontgassingen en het beste weten hoe de ontgassingsinfrastructuur voor hun dampen eruit moet komen te zien, ligt het doen van verdere investeringen voor mobiele en/of vaste installaties bij de verladers.’

Lees ook:

Mobiele ontgassingsinstallatie in Amsterdam niet beschikbaar voor binnenvaart: ‘Te weinig aanvragen’

KBN: ‘Varend ontgassen is doorn in het oog die nu al gestopt kan worden’

Ontgassingsinstallaties voldoen niet aan wettelijke milieueisen | Schuttevaer.nl
Varend ontgassen

Ontgassingsinstallaties voldoen niet aan wettelijke milieueisen

Het merendeel van de ontgassingsinstallaties voldoet niet aan de wettelijke milieueisen. Ze hebben niet de vereiste afvalvergunning of stoten meer emissies uit dan wettelijk toegestaan. Er is slechts één installatie die wel aan de eisen voldoet. De installaties zijn hard nodig voor de invoering van een nationaal ontgassingsverbod.

Ter illustratie. Ontgassingsinstallaties kunnen volgens minister Harbers een oplossing zijn om te komen tot het ontgassingsverbod. Er heerst echter nog veel discussie tussen de overheid en de verladers, terminals en dampverwerkers. Foto Erik van Huizen

Volgens minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat bestaat nog steeds verschil van inzicht in hoe de infrastructuur voor het ontgassen tot stand moet komen. Vooral met de verladers. Harbers meldt op Kamervragen van Tweede Kamerlid Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging) dat hij geregeld overlegt met verladers over hun aandeel in het varend ontgassen en de verantwoordelijkheid die zij hebben in het beëindigen van deze praktijk. De verladers geven aan dat zij al minder varend ontgassen, door vaker dezelfde of verenigbare lading te vervoeren. Hierdoor is ontgassen tussendoor niet nodig. Ze geven ook aan dat zij pas kunnen stoppen met ontgassen wanneer er voldoende ontgassingsinstallaties zijn. Maar de wettelijke status van de afvaldampen en de omgang met de uitstoot van deze installaties zijn punten waarover nog altijd discussie bestaat. 

‘Spijtig’

De verladers willen voor langere tijd gebruik maken van ontgassingsinstallaties, die niet aan de wettelijke milieueisen voldoen en daardoor wat betreft de minister niet kunnen worden vergund. De inzet van dergelijke installaties stuit op juridische en milieutechnische bezwaren. Dat komt omdat de ladingsdampen die worden verwerkt volgens Europese regelgeving als afval gelden. Dat betekent dat voor de ingebruikname van de installaties een afvalvergunning moet worden aangevraagd. Dat stuit al langere tijd op praktische bezwaren bij verladers, terminals en enkele dampverwerkers. Zij zijn van mening dat het hier niet gaat om het verwerken van afval en vrezen de administratieve lasten van een vergunningsaanvraag. Ook vinden ze dat afvalverwerking een negatieve bijklank heeft. Daarom hebben deze partijen nog steeds geen afvalvergunning aangevraagd. Harbers vindt dat spijtig. ‘Ontgassingsinstallaties kunnen juist een oplossing zijn voor een milieuprobleem. Te meer omdat er al een vergunde mobiele installatie is die wel aan de wettelijke vereisten voldoet. Deze wordt amper door de verladers gebruikt en heeft daardoor de activiteiten moeten staken’, aldus de minister.

Impasse doorbreken

Om de impasse te doorbreken hebben het Interprovinciaal Overleg (IPO) en de sector het ministerie verzocht om de afvalstatus van de ladingsdampen op te heffen. Maar Harbers ziet daartoe geen mogelijkheid. Het EU-recht bepaalt namelijk of er sprake is van een afvalstof. Hierover is Europese overeenstemming. Indien Nederland in strijd met deze regels handelt, riskeert Nederland een Europese inbreukprocedure. Het gelijke speelveld voor andere bedrijven komt dan in het geding. 

Een ander knelpunt waarom de ontgassingsinstallaties nog niet in gebruik kunnen worden genomen, betreft de emissies van een aantal tijdens het ontgassingsproces. Dit betreft een discussie die al speelde in de aanloop naar het verbod. Sommige installaties stoten namelijk nog steeds meer uit dan wettelijk is toegestaan. Ook op dit vlak vragen de belanghebbenden om verruiming voor de duur van een verbeterprogramma, waarna de installaties wel aan de gestelde eisen moeten voldoen. Hoewel het ministerie zich ervan bewust is dat de reeds bestaande installaties zo snel mogelijk moeten worden ingezet, moeten ze wel voldoen aan de wettelijke eisen. Die zijn er volgens Harbers niet voor niets. ‘Ze zijn bedoeld om milieu en gezondheid te beschermen.’

Verladers aan zet

Van de Plas wil van de minister ook nog weten of er op korte termijn meer ontgassingsinstallaties in Nederland kunnen komen. Harbers geeft aan dat zijn ministerie al veel heeft bijgedragen. Zo stelde het ministerie al in 2020 geld beschikbaar voor proefontgassingen. Recent stelde het ministerie geld beschikbaar aan de Europese branchevereniging van dampverwerkers. Zij kon hiermee Europese subsidie krijgen voor een studieproject ten behoeve van de ontwikkeling van een ontgassingsinfrastructuur. De subsidieaanvraag is inmiddels ingediend en het ministerie neemt een deel van de benodigde onderzoekskosten voor haar rekening. 

Voor verdere investeringen wijst de minister echter naar de verladers. ‘Aangezien de verladers in het CDNI-verdrag aan de lat staan voor de bekostiging van de ontgassingen en het beste weten hoe de ontgassingsinfrastructuur voor hun dampen eruit moet komen te zien, ligt het doen van verdere investeringen voor mobiele en/of vaste installaties bij de verladers.’

Lees ook:

Mobiele ontgassingsinstallatie in Amsterdam niet beschikbaar voor binnenvaart: ‘Te weinig aanvragen’

KBN: ‘Varend ontgassen is doorn in het oog die nu al gestopt kan worden’