Ode

Kerstmis bij hoge zee

Kerstmis op zee doorbrengen, ver weg van familie, vrienden en gezelligheid is geen pretje. Dat wisten ook de medewerkers van de Bibliotheek voor Zeevarenden. In de tijd dat er nog geen internet of satellietcommunicatie bestond, was het helemaal zwaar om deze tijd op zee door te komen.

Ter illustratie: schip in een storm. Beeld Jaap Gestman Gerardts

  • Ode aan de dames van de Bibliotheek voor Varenden

Goed, er waren altijd wel wat reservelampjes aan boord, waarmee kaarsjes konden worden geïmiteerd. Uit groen papier kon er wel iets worden geknipt wat op een kerstboom leek. Op een groter schip met een echte kok aan boord kon wel een speciale kerstmaaltijd worden gemaakt en misschien dat de kok wel in staat was om voor warme chocolademelk en een paar versgebakken kerstkransjes te zorgen. Maar dat hing ook van het weer af. Ook een kok moest enigszins overeind blijven in een storm met zware zeegang. Om onder die omstandigheden voor kerstkransjes te zorgen was geen sinecure.

Kerstcadeaus

Gezamenlijk kerstliederen zingen ging dan weer wel wat beter en wellicht dat het dikste bemanningslid met veel ‘ho, ho ho!’ in een rode uitdossing en aangeplakte baard wel voor kerstman wilde spelen. Maar wat was er om uit te delen? Vaak ontbrak het aan een vooruitziende blik. Bij vertrek was Kerstmis nog ver weg en weinigen dachten al lang van tevoren aan cadeautjes. De dames (in het verleden waar we het hier over hebben waren het vrijwel allemaal dames) van de Bibliotheek voor Zeevarenden waren gewend om ver vooruit te denken. Zij vulden hun boekenkisten met allerhande genres lectuur. Door goed contact met de zeevarenden te houden, wisten zij wel welke boeken goed lagen bij de gemiddelde zeeman. Ook zorgden zij ervoor niet teveel dezelfde boeken in de verschillende kisten stopten, want deze kisten wisselden. Als een schip de ene boekenkist gelezen en wel teruggaf en een nieuwe kist kreeg voor een nieuwe reis en daar zaten dezelfde boeken in, dan schoot dat niet op.

Persoonlijke geschenken

Planning vormde dus een groot onderdeel van het reilen en zeilen van de Bibliotheek van Zeevarenden. Vandaar dat de medewerksters ook al maanden vooruit aan Kerstmis dachten. Behalve voor de boekenkist, iets wat het hele jaar door ging, zorgden zij ook al ruim van tevoren voor kerstgeschenken. Zij wisten hoe het door de zeevarenden werd gewaardeerd als ook de wal met hen meeleefde.

Het hoefden geen grote geschenken te zijn, zoals een hometrainer. Juist de kleine, persoonlijke geschenken vielen altijd goed in de smaak. Erg gewild waren de zelfgebreide kleine kledingsstukken, zoals een dikke wollen das of een warme muts. Die geschenken kwamen al rijkelijk vroeg aan boord, maar de kapitein moest natuurlijk met zijn hand op zijn hart beloven dat de geschenken pas op kerstavond zouden worden uitgedeeld.

Stichtelijk woord

Omdat de communicatie in vroeger tijd mager was en volledig op de maritieme zakelijke berichten was gefocussed, kon er ook niet gemakkelijk naar de radio worden geluisterd om hier en daar een kerstliedje en een dienst of mis in een Nederlandse kerk op te vangen. Natuurlijk kon de kapitein tijdens het kerstmaal wel wat stichtelijke woorden spreken, maar dat bleef allemaal wat minder dan een echte mis of dienst met koorzang. Dat begrepen de medewerksters van de Bibliotheek van Zeevarenden ook wel en zij kregen het lumineuze idee om bij de boeken ook een grammofoonplaatje in te sluiten. Hierop stond een aantal door een jongenskoor gezongen kerstliedjes, alsmede een toespraak van een koopvaardijpredikant.

Vrolijkheid

Dit verhaal speelde zich lang geleden af. Nog vóór muziekstreaming, nog vóór de MP3-speler, zelfs nog voor de uitvinding van de CD en het is moeilijk voor te stellen, maar zelfs nog vóór de uitvinding van het cassettebandje. Het enige middel was dus een grammofoonplaatje, dat goed was uit te luisteren, maar alleen bij kalme zee. Bij slingeren of bij paaltjes pikken, vloog de arm met de naald van de platenspeler in de lucht en landde dan op een willekeurig andere groef van de plaat. Zo danste de naald dus tussen toespraak en kinderkoor heen en weer en was er geen touw meer vast te knopen aan de goed opgebouwde kerstviering. Het was door de Bibliotheek voor Zeevarenden anders bedoeld, maar het plaatje bracht op deze manier toch veel vrolijkheid en gemeenschapszin aan boord. Precies waar Kerstmis voor bedoeld is.

Lees ook:

Download hier gratis het Schuttevaer Kerstmagazine

KNRM bezorgt kerstbroden op schepen die voor anker liggen

Kerstmis bij hoge zee | Schuttevaer.nl
Ode

Kerstmis bij hoge zee

Kerstmis op zee doorbrengen, ver weg van familie, vrienden en gezelligheid is geen pretje. Dat wisten ook de medewerkers van de Bibliotheek voor Zeevarenden. In de tijd dat er nog geen internet of satellietcommunicatie bestond, was het helemaal zwaar om deze tijd op zee door te komen.

Ter illustratie: schip in een storm. Beeld Jaap Gestman Gerardts

  • Ode aan de dames van de Bibliotheek voor Varenden

Goed, er waren altijd wel wat reservelampjes aan boord, waarmee kaarsjes konden worden geïmiteerd. Uit groen papier kon er wel iets worden geknipt wat op een kerstboom leek. Op een groter schip met een echte kok aan boord kon wel een speciale kerstmaaltijd worden gemaakt en misschien dat de kok wel in staat was om voor warme chocolademelk en een paar versgebakken kerstkransjes te zorgen. Maar dat hing ook van het weer af. Ook een kok moest enigszins overeind blijven in een storm met zware zeegang. Om onder die omstandigheden voor kerstkransjes te zorgen was geen sinecure.

Kerstcadeaus

Gezamenlijk kerstliederen zingen ging dan weer wel wat beter en wellicht dat het dikste bemanningslid met veel ‘ho, ho ho!’ in een rode uitdossing en aangeplakte baard wel voor kerstman wilde spelen. Maar wat was er om uit te delen? Vaak ontbrak het aan een vooruitziende blik. Bij vertrek was Kerstmis nog ver weg en weinigen dachten al lang van tevoren aan cadeautjes. De dames (in het verleden waar we het hier over hebben waren het vrijwel allemaal dames) van de Bibliotheek voor Zeevarenden waren gewend om ver vooruit te denken. Zij vulden hun boekenkisten met allerhande genres lectuur. Door goed contact met de zeevarenden te houden, wisten zij wel welke boeken goed lagen bij de gemiddelde zeeman. Ook zorgden zij ervoor niet teveel dezelfde boeken in de verschillende kisten stopten, want deze kisten wisselden. Als een schip de ene boekenkist gelezen en wel teruggaf en een nieuwe kist kreeg voor een nieuwe reis en daar zaten dezelfde boeken in, dan schoot dat niet op.

Persoonlijke geschenken

Planning vormde dus een groot onderdeel van het reilen en zeilen van de Bibliotheek van Zeevarenden. Vandaar dat de medewerksters ook al maanden vooruit aan Kerstmis dachten. Behalve voor de boekenkist, iets wat het hele jaar door ging, zorgden zij ook al ruim van tevoren voor kerstgeschenken. Zij wisten hoe het door de zeevarenden werd gewaardeerd als ook de wal met hen meeleefde.

Het hoefden geen grote geschenken te zijn, zoals een hometrainer. Juist de kleine, persoonlijke geschenken vielen altijd goed in de smaak. Erg gewild waren de zelfgebreide kleine kledingsstukken, zoals een dikke wollen das of een warme muts. Die geschenken kwamen al rijkelijk vroeg aan boord, maar de kapitein moest natuurlijk met zijn hand op zijn hart beloven dat de geschenken pas op kerstavond zouden worden uitgedeeld.

Stichtelijk woord

Omdat de communicatie in vroeger tijd mager was en volledig op de maritieme zakelijke berichten was gefocussed, kon er ook niet gemakkelijk naar de radio worden geluisterd om hier en daar een kerstliedje en een dienst of mis in een Nederlandse kerk op te vangen. Natuurlijk kon de kapitein tijdens het kerstmaal wel wat stichtelijke woorden spreken, maar dat bleef allemaal wat minder dan een echte mis of dienst met koorzang. Dat begrepen de medewerksters van de Bibliotheek van Zeevarenden ook wel en zij kregen het lumineuze idee om bij de boeken ook een grammofoonplaatje in te sluiten. Hierop stond een aantal door een jongenskoor gezongen kerstliedjes, alsmede een toespraak van een koopvaardijpredikant.

Vrolijkheid

Dit verhaal speelde zich lang geleden af. Nog vóór muziekstreaming, nog vóór de MP3-speler, zelfs nog voor de uitvinding van de CD en het is moeilijk voor te stellen, maar zelfs nog vóór de uitvinding van het cassettebandje. Het enige middel was dus een grammofoonplaatje, dat goed was uit te luisteren, maar alleen bij kalme zee. Bij slingeren of bij paaltjes pikken, vloog de arm met de naald van de platenspeler in de lucht en landde dan op een willekeurig andere groef van de plaat. Zo danste de naald dus tussen toespraak en kinderkoor heen en weer en was er geen touw meer vast te knopen aan de goed opgebouwde kerstviering. Het was door de Bibliotheek voor Zeevarenden anders bedoeld, maar het plaatje bracht op deze manier toch veel vrolijkheid en gemeenschapszin aan boord. Precies waar Kerstmis voor bedoeld is.

Lees ook:

Download hier gratis het Schuttevaer Kerstmagazine

KNRM bezorgt kerstbroden op schepen die voor anker liggen