48 jaar getrouwd

‘Neuzenaartje’ en ‘Weesper Mop’ bijna halve eeuw op spits Hensie

Piet en Mieke Kuipers zijn komend jaar 48 jaar getrouwd en zo lang varen ze ook samen op de spits Hensie. Aan dat laatste mag wat hen betreft een einde komen, want de Hensie staat te koop. Aan hun huwelijk natuurlijk nog lang niet. Uiteindelijk is Piet pas 71 en Mieke nog maar 66. De Kuipers zijn een echt spitsenschipperspaar, voeren overal heen, maakten het allemaal mee. Goede tijden, slechte tijden, hoog en laag water en dito vrachtprijzen.

Piet en Mieke Kuipers bij de twee Berrichons en de spits die hij bouwde. ‘Ik had wel eens luiken gemaakt, maar dat was heel wat anders.’ Foto Willem de Niet

De twee, zij een ‘Neuzenaartje’, hij een ‘Weesper mop’, kwamen elkaar tegen in een kroeg in Terneuzen, waar ze in 1975 ook trouwden. Het pasgetrouwde stel lag in de blokkade van Terneuzen en haalde zo het boek ‘Blokkade’ van het Actiecomité tot behoud van de Evenredige Vrachtverdeling. Staatssecretaris Van Hulten stelde destijds voor het beurssysteem een jaar later af te schaffen. Dat leidde 25 augustus 1975 tot een drie dagen durende blokkade van vaarwegen in heel Nederland. In België hielden de stakende schippers liefst 10 weken stand. Uiteindelijk kwam er pas een kwart eeuw later een eind aan de wettelijke toerbeurtstelsels.

Piet en Mieke als pas getrouwd stel.

Van uithoek naar uithoek

Piet haalt het boek tevoorschijn en slaat het open op de bladzijde waar de jonggetrouwden bijna een halve eeuw jonger stralend in de lens kijken. ‘Direct na ons trouwen gaan varen en geld verdienen was er even niet bij, want we lagen met z’n allen vast in Terneuzen. Maar het was voor een goede zaak, zeg ik maar.’

Maar toen het los kon gaan, ging het ook los. Naar vele spitsenbestemmingen in binnen- en buitenland. In Nederland, Duitsland, België en Frankrijk. Van uithoek naar uithoek, van Terneuzen tot Groningen en Delfzijl en tot ver in de nauwe Franse kanalen. ‘Naar Groningen voeren we regelmatig met kalksteen voor de suikerfabriek, voor de terugreis laadden we dan zout in Delfzijl. En we kwamen regelmatig in Frankrijk. Daar maakten we heel wat mee in die soms echt nauwe en slecht onderhouden waterwegen.’

Overal altijd wat

Schuttevaer deed er indertijd verslag van toen de Hensie, geladen met graan, geen kant op kon omdat, met de Franse slag de oevers waren gemaaid maar de ongemoeid gelaten waterplanten de diepgang hadden opgeslokt. ‘Het was in Frankrijk wel vaak raak. Toen we in september 2016 in Corbeil lagen te wachten op een dag of vier regen, lagen we eerder dat jaar al twee keer voor hoog water op de Doubs en de Seine. We konden nergens meer langs. De Marne was gestremd en op de Aisne was een stuw ingestort. Alles binnen korte tijd. Maar zo is er overal altijd wel wat. En autoriteiten zijn niet altijd scherp op de belangen van schippers. Maar als je je mond opentrekt, kun je wel wat bereiken.’

Complimenten

Dan krijgt Schuttevaer ongevraagd en onverwacht de complimenten van Kuipers. ‘Toen ze brug bij de Haandrik in 2020 een paar maanden wilden stremmen en een onmogelijke omvaarroute hadden bedacht, werd er een oplossing gevonden toen Schuttevaer er aandacht aan besteedde. En kort geleden werd de tussen de middag sluiting van de spoorbrug  hier in Coevorden opgeheven nadat we ons vakblad erover hadden ingeseind.’

Gevraagd naar spannende momenten in het varend bestaan hoeven beiden niet lang na te denken.  ‘Dat was de aanvaring met de Hudea bij de Volkeraksluizen. We zagen hem komen en wilden in eerste instantie allebei door dezelfde deur naar buiten. Nou, dat ging niet. Dus Mieke, in verwachting van onze zoon Jort, ging aan de ene kant overboord en ik aan de andere. Voor haar is er later een dokter bij gekomen. Die zei nog: “Nou, dat kind kan alvast zwemmen”.

Met Mieke en Jort kwam het helemaal goed en een paar jaar later kwam dochter Maaike ter wereld. ‘Maar het schip was net niet total loss. Terwijl dat andere schip, een grote Franse motor, die voor de Marshallhulp in Canada was gebouwd, nauwelijks een schrammetje had. De boeg van die dingen was anderhalf, twee centimeter dik. Bij ons moest 16 meter den worden vervangen en een meter of vier van de zijkant.’

Te koop met werk

Zoals gezegd, de Hensie is te koop en de familie Kuipers heeft zich laten inschrijven in de gemeente Coevorden. De kopers staan nog niet in de rij. ‘Wat wel mooi is, dat iemand die hier wil gaan varen, verzekerd is van werk. Jan Wemeijer wil per schip blijven aanvoeren. We varen, met een onderbreking van 10 jaar in de vrije vaart, al vanaf 2000 voor Jan. Van 2000 tot 2010 en weer vanaf 2020. De laatste tijd deden wij het al rustig aan, maar iemand die wil kan flink aanpakken.’

Wemeijer bevestigt dat. ‘Ik wil een deel over water blijven aanvoeren, die optie erbij hebben. En er kan wat mij betreft wel een tweede schip bij. Voor wie dat wil, er ligt hier nog een tweede spits te koop, de Athena van Jonge en Ria Bosma.’

Modelbouw

Aan de tijd op de Franse kanalen hield Piet Kuipers wel de herinnering over aan de Berrichon, een scheepje van 2,60 à 2,70 meter breed en 27,50 meter lang. Afhankelijk van de beschikbare waterdiepte konden dit soort scheepjes 60 tot 100 ton vervoeren. Ze werden gejaagd. Door mens en, maar ook veelal door ezels die een stalletje aan boord hadden. Ze voeren vaak naast elkaar, gekoppeld, om te voorkomen dat ze zouden omslaan. Kuipers heeft er inmiddels twee, op ongeveer een schaal 1:50, in hout nagebouwd in de Portocabin op de loswal bij de havenvereniging in Coevorden. Hij bouwde er een van  het gemotoriseerde ‘type 2.0’ met een optrekbare schroef aan een lange as. Afgelopen winter bouwde hij ook een model van een spits. Of hij al langer een houtbewerker is? ‘Nou, nee, ik heb ooit wel eens luiken gemaakt. Maar dat is wel heel iets anders. Ik ben ook regelmatig met ijzer bezig in de loods hiernaast. Stalen roeibootjes opknappen en verkopen. Nee, ik ga me niet vervelen. Ook als ik uitgevaren ben.’

Roeibootjes

In de loods liggen niet alleen twee roeibootjes – één verkocht exemplaar en een in het stadium ‘nog iets werk’ – maar ook een bonte verzameling oude scheepsonderdelen en motorplaten. Van Scheepswerf Boot en Motorenfabriek De Industrie NV uit Alphen aan den Rijn. En van een MWM, geleverd door J.H.G. Gosau uit Rotterdam, naast die van een Cummins afkomstig van Diesel Sales Services uit Dordrecht. Slingerramen, een stuurwiel, anker, barometer, een scheepsbel, een brander voor een gloeikopmotor, startlontjes en zo nog het een en ander. Ook heel veel boeken en tijdschriften. Of binnen afzienbare tijd het Binnenvaartmuseum Coevorden haar deuren opent? ‘Dat weet ik niet’, zegt Kuipers, maar als ik het allemaal heb geordend mogen mensen best een kijkje komen nemen.’

Nu nog wanordelijk op de plank, een deel van de collectie voor het Binnenvaartmuseum Coevorden.

Lees ook:

Schipperskinderen Ko de Vries en Jennie de Jonge vieren briljanten huwelijksjubileum

Over de levens van schepen en mensen

‘Neuzenaartje’ en ‘Weesper Mop’ bijna halve eeuw op spits Hensie | Schuttevaer.nl
48 jaar getrouwd

‘Neuzenaartje’ en ‘Weesper Mop’ bijna halve eeuw op spits Hensie

Piet en Mieke Kuipers zijn komend jaar 48 jaar getrouwd en zo lang varen ze ook samen op de spits Hensie. Aan dat laatste mag wat hen betreft een einde komen, want de Hensie staat te koop. Aan hun huwelijk natuurlijk nog lang niet. Uiteindelijk is Piet pas 71 en Mieke nog maar 66. De Kuipers zijn een echt spitsenschipperspaar, voeren overal heen, maakten het allemaal mee. Goede tijden, slechte tijden, hoog en laag water en dito vrachtprijzen.

Piet en Mieke Kuipers bij de twee Berrichons en de spits die hij bouwde. ‘Ik had wel eens luiken gemaakt, maar dat was heel wat anders.’ Foto Willem de Niet

De twee, zij een ‘Neuzenaartje’, hij een ‘Weesper mop’, kwamen elkaar tegen in een kroeg in Terneuzen, waar ze in 1975 ook trouwden. Het pasgetrouwde stel lag in de blokkade van Terneuzen en haalde zo het boek ‘Blokkade’ van het Actiecomité tot behoud van de Evenredige Vrachtverdeling. Staatssecretaris Van Hulten stelde destijds voor het beurssysteem een jaar later af te schaffen. Dat leidde 25 augustus 1975 tot een drie dagen durende blokkade van vaarwegen in heel Nederland. In België hielden de stakende schippers liefst 10 weken stand. Uiteindelijk kwam er pas een kwart eeuw later een eind aan de wettelijke toerbeurtstelsels.

Piet en Mieke als pas getrouwd stel.

Van uithoek naar uithoek

Piet haalt het boek tevoorschijn en slaat het open op de bladzijde waar de jonggetrouwden bijna een halve eeuw jonger stralend in de lens kijken. ‘Direct na ons trouwen gaan varen en geld verdienen was er even niet bij, want we lagen met z’n allen vast in Terneuzen. Maar het was voor een goede zaak, zeg ik maar.’

Maar toen het los kon gaan, ging het ook los. Naar vele spitsenbestemmingen in binnen- en buitenland. In Nederland, Duitsland, België en Frankrijk. Van uithoek naar uithoek, van Terneuzen tot Groningen en Delfzijl en tot ver in de nauwe Franse kanalen. ‘Naar Groningen voeren we regelmatig met kalksteen voor de suikerfabriek, voor de terugreis laadden we dan zout in Delfzijl. En we kwamen regelmatig in Frankrijk. Daar maakten we heel wat mee in die soms echt nauwe en slecht onderhouden waterwegen.’

Overal altijd wat

Schuttevaer deed er indertijd verslag van toen de Hensie, geladen met graan, geen kant op kon omdat, met de Franse slag de oevers waren gemaaid maar de ongemoeid gelaten waterplanten de diepgang hadden opgeslokt. ‘Het was in Frankrijk wel vaak raak. Toen we in september 2016 in Corbeil lagen te wachten op een dag of vier regen, lagen we eerder dat jaar al twee keer voor hoog water op de Doubs en de Seine. We konden nergens meer langs. De Marne was gestremd en op de Aisne was een stuw ingestort. Alles binnen korte tijd. Maar zo is er overal altijd wel wat. En autoriteiten zijn niet altijd scherp op de belangen van schippers. Maar als je je mond opentrekt, kun je wel wat bereiken.’

Complimenten

Dan krijgt Schuttevaer ongevraagd en onverwacht de complimenten van Kuipers. ‘Toen ze brug bij de Haandrik in 2020 een paar maanden wilden stremmen en een onmogelijke omvaarroute hadden bedacht, werd er een oplossing gevonden toen Schuttevaer er aandacht aan besteedde. En kort geleden werd de tussen de middag sluiting van de spoorbrug  hier in Coevorden opgeheven nadat we ons vakblad erover hadden ingeseind.’

Gevraagd naar spannende momenten in het varend bestaan hoeven beiden niet lang na te denken.  ‘Dat was de aanvaring met de Hudea bij de Volkeraksluizen. We zagen hem komen en wilden in eerste instantie allebei door dezelfde deur naar buiten. Nou, dat ging niet. Dus Mieke, in verwachting van onze zoon Jort, ging aan de ene kant overboord en ik aan de andere. Voor haar is er later een dokter bij gekomen. Die zei nog: “Nou, dat kind kan alvast zwemmen”.

Met Mieke en Jort kwam het helemaal goed en een paar jaar later kwam dochter Maaike ter wereld. ‘Maar het schip was net niet total loss. Terwijl dat andere schip, een grote Franse motor, die voor de Marshallhulp in Canada was gebouwd, nauwelijks een schrammetje had. De boeg van die dingen was anderhalf, twee centimeter dik. Bij ons moest 16 meter den worden vervangen en een meter of vier van de zijkant.’

Te koop met werk

Zoals gezegd, de Hensie is te koop en de familie Kuipers heeft zich laten inschrijven in de gemeente Coevorden. De kopers staan nog niet in de rij. ‘Wat wel mooi is, dat iemand die hier wil gaan varen, verzekerd is van werk. Jan Wemeijer wil per schip blijven aanvoeren. We varen, met een onderbreking van 10 jaar in de vrije vaart, al vanaf 2000 voor Jan. Van 2000 tot 2010 en weer vanaf 2020. De laatste tijd deden wij het al rustig aan, maar iemand die wil kan flink aanpakken.’

Wemeijer bevestigt dat. ‘Ik wil een deel over water blijven aanvoeren, die optie erbij hebben. En er kan wat mij betreft wel een tweede schip bij. Voor wie dat wil, er ligt hier nog een tweede spits te koop, de Athena van Jonge en Ria Bosma.’

Modelbouw

Aan de tijd op de Franse kanalen hield Piet Kuipers wel de herinnering over aan de Berrichon, een scheepje van 2,60 à 2,70 meter breed en 27,50 meter lang. Afhankelijk van de beschikbare waterdiepte konden dit soort scheepjes 60 tot 100 ton vervoeren. Ze werden gejaagd. Door mens en, maar ook veelal door ezels die een stalletje aan boord hadden. Ze voeren vaak naast elkaar, gekoppeld, om te voorkomen dat ze zouden omslaan. Kuipers heeft er inmiddels twee, op ongeveer een schaal 1:50, in hout nagebouwd in de Portocabin op de loswal bij de havenvereniging in Coevorden. Hij bouwde er een van  het gemotoriseerde ‘type 2.0’ met een optrekbare schroef aan een lange as. Afgelopen winter bouwde hij ook een model van een spits. Of hij al langer een houtbewerker is? ‘Nou, nee, ik heb ooit wel eens luiken gemaakt. Maar dat is wel heel iets anders. Ik ben ook regelmatig met ijzer bezig in de loods hiernaast. Stalen roeibootjes opknappen en verkopen. Nee, ik ga me niet vervelen. Ook als ik uitgevaren ben.’

Roeibootjes

In de loods liggen niet alleen twee roeibootjes – één verkocht exemplaar en een in het stadium ‘nog iets werk’ – maar ook een bonte verzameling oude scheepsonderdelen en motorplaten. Van Scheepswerf Boot en Motorenfabriek De Industrie NV uit Alphen aan den Rijn. En van een MWM, geleverd door J.H.G. Gosau uit Rotterdam, naast die van een Cummins afkomstig van Diesel Sales Services uit Dordrecht. Slingerramen, een stuurwiel, anker, barometer, een scheepsbel, een brander voor een gloeikopmotor, startlontjes en zo nog het een en ander. Ook heel veel boeken en tijdschriften. Of binnen afzienbare tijd het Binnenvaartmuseum Coevorden haar deuren opent? ‘Dat weet ik niet’, zegt Kuipers, maar als ik het allemaal heb geordend mogen mensen best een kijkje komen nemen.’

Nu nog wanordelijk op de plank, een deel van de collectie voor het Binnenvaartmuseum Coevorden.

Lees ook:

Schipperskinderen Ko de Vries en Jennie de Jonge vieren briljanten huwelijksjubileum

Over de levens van schepen en mensen