Sinds juli, toen de deal met Rusland werd gemaakt, heeft Oekraïne meer dan 6,8 miljoen ton graan en plantaardige oliën geëxporteerd. Dat is een derde van de opgeslagen voorraad in het land. Maar met een stijgend aantal verladers dat meewerkt aan de export, stijgen ook de wachttijden exponentieel. Tientallen droge-ladingschepen en tankers werden vertraagd doordat ze moesten wachten op inspectie in Turkije. Deze controle is onderdeel van de graandeal die eerder dit jaar werd gesloten.
Het moet sneller
De VN-coördinator van de graanexport, Amir Abdulla, heeft nu voorgesteld de schepen uit Oekraïense havens sneller en gerichter te controleren. Medio oktober lagen 131 schepen met miljoenen tonnen lading te wachten op controle. ‘Er moet een controle zijn, maar die hoeft geen volledige inspectie te zijn’, zei Abdulla tegen Reuters. Hij stelde daarom een steekproef voor, in plaats van elk schip volledig te controleren.
Besprekingen
Zo’n 70% van de schepen die na 21 september zijn vertrokken uit Oekraïne, wachtte vorige week nog op inspectie. De tijd tikt, want Rusland, Oekraïne en mediators VN en Turkije bespreken momenteel de voortzetting van de graandeal na 19 november. Oekraïne vreest echter dat Rusland zich uit de deal zal terugtrekken, gezien het aanzwellende geweld van afgelopen weken.
Oekraïne neemt daarom maatregelen om de export van landbouwproducten te versnellen. Daarbij wordt naarstig gezocht naar scheepsruimte. Dat er intussen tientallen schepen in de wacht liggen, helpt niet mee. De Oekraïense minister van Infrastructuur meldt dat hij de Turkse en VN-functionarissen deze week heeft gewezen op de gevolgen van de enorme achterstand.
Donau
Wanneer Rusland de havens aan de Zwarte Zee na 19 november blokkeert, dan ziet het ernaar uit dat meer over de binnenwateren moet worden vervoerd en dus de Donau intensiever zal worden benut. Ook heeft Hongarije bijna 100 miljoen dollar geïnvesteerd in Europa’s grootste containerterminal op land, de East-West Gate-terminal, die uiteindelijk 15.000 tot 20.000 ton graan per maand moet verwerken. Hongarije streeft ernaar het vervoer van Oekraïens graan naar Adriatische havens op te voeren.
In de eerste 17 dagen van oktober was de export van landbouwproducten uit Oekraïne slechts 2,4% lager dan in dezelfde periode van 2021, ondanks de sluiting van verschillende zeehavens. De hoop is groot dat de Zwarte Zee-route open blijft.
Lees ook: