Zoals bovenstaand al oppert, is het kopen van een manometer nog niet zo eenvoudig. Maar niet gevreesd, het hoeft ook geen rocket sience te worden. Daarom gebruiken we bij GMS Instruments het ezelsbruggetje STAMP. STAMP staat voor Size, Temperature, Application, Media en Pressure. Met dit in gedachte houdend kan jij bepalen welke manometers geschikt zijn voor jouw specifieke situatie.
Je huidige manometer is kapot en je besluit een nieuwe manometer te kopen. Maar zo makkelijk gedaan als gezegd is het niet meer met alle keuze en variatie. Je kunt het tegenwoordig bijna vergelijken met het samenstellen van een nieuwe auto. Er zijn legio fabrikanten, allemaal met verschillende opties voor verschillende omstandigheden.
Bij het kiezen van een nieuwe auto kan je gaan voor comfort, ruimte, sportief, automaat, of elektrisch. Dit is allemaal, metaforisch gezien, niet heel veel anders als hoe het gaat bij het kopen van een manometer.
Digitale manometer of analoge manometer?
In de wereld van de manometers, ook wel bekend onder de naam drukmeter of pressue gauge zoals de Engelse benaming luit, zijn er twee varianten; digitale manometers en analoge manometers.
Als we de auto-metafoor terughalen is de analoge manometer de ‘normale auto’ en de digitale manometer de Italiaanse sportauto. Met een nauwkeurigheid van 0,025% zijn digitale manometers zo nauwkeurig en krachtig dat ze kunnen worden ingezet als referentie meters voor een kalibratie.
Maar net als Italiaanse sportauto’s zijn digitale manometers de duurdere optie. De meeste (binnenvaart)schepen hebben niet dat niveau van nauwkeurigheid of aantal opties nodig op een manometer. Een analoge manometer, de standaard pressure gauge, zal in bijna alle situaties aan de benodigde eisen voldoen.
Keuzen nul is dus; heb ik een digitale of analoge manometer nodig? Als je zelf geen kalibraties gaat uitvoeren, en enkel de druk in jouw proces wilt monitoren is een analoge meter voldoende. De basis van de keuze is hier dus mee gelegd.
Keuze 1: Size (Maat)
Een manometer is beschikbaar in verschillende diameters, ook wel kastgrote of nominal sizes genoemd, het gekozen formaat hangt af van de wensen met betrekking tot de leesbaarheid, ruimte en nauwkeurigheid. Hoe groter de wijzerplaat (diameter), hoe meer fases het kan weergeven voor een nauwkeurigere metingen. Hierdoor kan de wijzerplaat (dial) makkelijker worden afgelezen vanaf een afstand. Een belangrijk aspect als je niet gemakkelijk in de buurt van de manometer kan komen.
Maar er zijn ook toepassingen die geen ruimte voor een grote manometer kast hebben. De meest gebruikte diameters zijn 53, 63, 80, 100 of 160 mm. Deze maten zijn geschikt voor vrijwel elke locatie en direct uit voorraad leverbaar.
Keuze 2: Temperature (Temperatuur) van gebruik
Hoewel je bij het kopen van een manometer denkt aan druk, is temperatuur een net zo belangrijk medium. De temperatuur van het medium en die van de omgeving bepalen het materiaal van de natte delen van de manometer (messing, roestvrij staal, nikkellegering, enz.). Ook bepaalt de temperatuur al voor je of de meter glycerine gevuld of niet is. Je vult je manometer met glycerine om de levensduur van de meter te verlengen en de waardes beter af te lezen. De glycerine vulling zorgt er namelijk voor dat de onderdelen en de wijzer beter beschermd zijn tegen de trillingen van het proces.
Hoe lager de omgevingstemperatuur is, hoe aannemelijker het is dat een vloeistof gevulde manometer de juiste keuze is. Vaar je bijvoorbeeld in de winter veel in Scandinavië, Oost Europa of het poolgebied, dan is een siliconegevulde meter aangeraden. Dit voorkomt dat de interne onderdelen bevriezen en zo stuk gaan.
Als de omgevingstemperatuur van de manometer tussen -20°C en +60°C ligt, is een vloeibare vulling mogelijk. Verder mag de temperatuur van het medium niet boven de 100°C komen. Ook dan is een gevulde manometer mogelijk.
Als de mediatemperatuur 60°C of hoger is, moet je altijd een roestvrijstalen manometer gebruiken. Dit komt omdat koperen meters worden gesoldeerd, en de soldering begint af te breken bij 60°C of hoger.
Plaats je de manometer in de buurt van stoom, of andere hoge temperaturen, bespaar dan niet op het materiaal door te kiezen voor een messing manometer. De messing zal het begeven bij hogere temperaturen. Het zal dan uitdraaien op een gevalletje “goedkoop is duurkoop”. Een RVS manometer is bestand tegen temperaturen tot 200°C.
Keuze 3: Application (Toepassing) van de manometer
De A in STAMP staat voor application. Wat gaat de toepassing van de manometer zijn. Wat voor type schip heb je, en wat zijn hierbij de vereiste? Moet de manometer ATEX gecertificeerd zijn omdat het gaat om transport van gevaarlijke goederen. Of moet de gauge alleen een GL goedkeuring hebben.
De specialisten binnen GMS Instruments kunnen je adviseren over wat de mogelijkheden en benodigdheden zijn.
Keuze 4: Media die je gaat meten
Het media waarmee de manometer in contact komt, en dan met name de natte delen, zullen het materiaal van de meter bepalen. De vraag is dus: wat zit er in de leidingen? Een messing (copper alloy) meter is geschikt voor water, lucht of andere niet-agressieve vloeistoffen of gassen. Maar zuur gas (waterstofsulfide), ammoniak, creosoot en andere agressieve chemicaliën vereisen corrosiebestendige materialen zoals roestvrij staal. Bij media die de instrumentatie kunnen verstoppen, kies je voor het toevoegen van een scheidingsmembraan.Een scheidingsmembraan (diaphragm seal) zorgt dat een fysieke barrière vormt tussen de vloeistof en het drukinstrument.
Het type media is ook van invloed op het type vulling dat wordt gebruikt in de manometer. Glycerine is de standaard vulvloeistof voor niet-oxiderende omgevingen, terwijl zeer reactieve media een inerte olie zoals Halocarbon of Fluorolube® vereisen.
Keuze 5: Pressure (druk) die de meter moet meten
Tot slot de belangrijkste beslissing in het kopen van de beste manometer: hoeveel druk moet het kunnen meten. Bij het meten van druk moet je eerst weten welk type druk je gaat meten; overdruk (werkdruk), absolute druk of verschildruk.
Als je het type druk weet, weet je wat de schaal moet zijn. Selecteer altijd een drukmeter die twee keer de optimale druk meet. Zo ben je gegarandeerd van het beste resultaat. Is er bijvoorbeeld een optimale druk van 100 bar, kies dan een manometer dat een bereik heeft van 0 tot 200 bar.
Een standaard manometers is te verkrijgen tot een maximale schaal van 1.600 bar, maar gespecialiseerde types zoals de WIKA PG23HP-P gaan tot 6000 bar. Dit type manometer is meer geschikt voor industriële toepassingen. GMS Instruments is de officiële WIKA-distributeur en service punt in Nederland en België.
Moet je certificeren?
Het certificeren en kalibreren van manometers is een essentieel en verplicht aspect dat soms over het hoofd wordt gezien. Overweeg bij het kopen van een manometer of deze moet worden gekalibreerd en/of gecertificeerd voordat u deze op uw proces toepast. Het kalibreren en certificeren van manometers is eens per jaar verplicht voor de beroepsvaart.
